Stresc tekst tak, by były zawarte w nim tylko te najwazniejsze informacje. Zwycięskie Niemcy i pokonana Francja Zjednoczenie Niemiec w 1817 r. naruszyło równowagę sił w Europie. Pod rządami kanclerza Bismarcka Cesarstwo Niemieckie stało się najsilniejs
Stresc tekst tak, by były zawarte w nim tylko te najwazniejsze informacje.
Zwycięskie Niemcy i pokonana Francja
Zjednoczenie Niemiec w 1817 r. naruszyło równowagę sił w Europie. Pod rządami kanclerza Bismarcka Cesarstwo Niemieckie stało się najsilniejszym i najbardziej wpływowym mocarstwem w Europie. Bismarck nie chciał dopuścić do sytuacji, w której mocarstwa europejskie będą podejrzewać Niemcy o dążenie do hegemonii i zjednoczą się wokół pokonanej Francji. Starał się kontrolować sytuację polityczną w Europie, przede wszystkim trzymać Francję w politycznej izolacji i nie dopuścić do otoczenia Niemiec przez wrogie sojusze.
Niemcy z Austro-Węgrami
Na Bałkanach o wpływ rywalizowały e sobą Austro-Węgry i Rosja, popierająca nowe bałkańskie państwo - Serbię. Kanclerz Bismarck zawarł z Austro-Węgrami sojusz (tzw. dwuprzymierze). Oba mocarstwa zobowiązały się do wzajemnej pomocy w przypadku wojny z Rosją. Innymi słowy Niemcy wzięły stronę Austro-Węgier, które były słabszym od Rosji rywalem na Bałkanach.
W 1882r. dwuprzymierze zostało przekształcone w trójprzymierze. Do sojuszu przystąpiły Włochy, które szukały wsparcia w sporze z Francją. Włochy i Francja rywalizowały także o terytoria rozpadającego się Imperium Osmańskiego, w tym przypadku w Afryce Północnej, a mianowicie o Tunezję. Bismarck nie przewidział, że trójprzymierze będzie obowiązywać aż do 1914 r. i że pobudzi pozostałe mocarstwa do szukania przeciwwagi także w sojuszach, związanych z obawy przed Niemcami.
Francja z Anglią
Nowy cesarz Niemiec - Wilhelm II na przełomie XIX i XX w. zainicjował bardziej agresywny kurs w polityce niemieckiej. Pod jego panowaniem Niemcy włączyły się do rywalizacji o kolonie i rozpoczęły wyścig zbrojeń. Skutkiem było zbliżenie się polityczne Francji i Anglii, które dotąd zacięcie rywalizowały w Afryce o kolonie. Wielka Brytania obawiała się zwłaszcza rozbudowy niemieckiej marynarki wojennej, nie chcąc ustąpić w tej dziedzinie żadnemu innemu mocarstwu. Francja zaś dążyła do odzyskania utraconych na rzecz Niemiec prowincji: Alzacji i Lotaryngii.
W 1904 Anglia i Francja podpisały sojusz, tzw. serdeczne porozumienie (franc. entente cordiale). Stąd wzięło się określenie sojusz ententa. W 1907 r. pokonana przez Japonię Rosja, ograniczyła swoje ambicje kolonialne i porozumiała się z Wielką Brytanią w sprawie podziału stref wpływu w Persji, Afganistanie i Tybecie i przystąpiła do ententy. Z Francją natomiast łączyły Rosję intensywne kontakty ekonomiczne, przede wszystkim wsparcie gospodarki rosyjskiej przez francuskie kapitały i inwestycje. Tym samym zakończył się proces formowania trójporozumienia. W jego skład ostatecznie wszły: Wielka Brytania, Francja, Rosja.
"Kocioł bałkański"
Na początku XX w. w Europie naprzeciw siebie stały dwa groźne bloki polityczno-militarne: trójprzymierze i trójporozumienie. Sytuacja taka groziła wybuchem wojny na niespotykaną skalę.
Do konfrontacji między wrogimi sobie blokami doszło na Bałkanach. W wyniku toczących się tam wojen (tzw. wojny bałkańskie) umocniła się pozycja Serbii, cieszącej się poparciem Rosji, a osłabła Turcji i Bułgarii, szukających porozumienia z Austro-Węgrami i Niemcami. W tym układzie nawet jeden incydent mógł doprowadzić do wybuchu wojny.
Nowa sytuacja polityczna
Uformowanie się trójprzymierza i trójporozumienia sprawiło, że Polacy znaleźli się w korzystnej sytuacji międzynarodowej. Po raz pierwszy bowiem mocarstwa rozbiorowe znalazły się we wrogich obozach (Niemcy i Austro-Węgry przeciw Rosji). Politycy polscy próbowali wykorzystać nowe okoliczności po upadku rewolucji w 1905r., która zakończyła się niepowodzeniem i kolejnymi carskimi represjami. Przede wszystkim musieli zdecydować, którą ze stron powinni poprzeć przeciwko drugiej, by osiągnąć jak największe korzyści. W latach 1908-1912 doszło do powstania dwu orientacji politycznych, różniących się poglądami na sprawę niepodległości Polski.
Niepodległościowa działalność Piłsudskiego
Orientację proaustraiacką reprezentowali politycy galicyjscy, w tym Józef Piłsudski, który stał się postacią znaną ogółowi społeczeństwa w trzech zaborach. Wraz z większością polityków galicyjskich uważał, że monarchia habsburska, która zapewnia narodowi polskiemu możliwe najlepsze warunki bytu, jest naturalnym sprzymierzeńcem Polaków. Dlatego ww nadchodzącym konflikcie Polacy powinni wesprzeć Austriaków i zabiegać o to, by w przyszłości Królestwo Polskie i inne polskie ziemie były włączone do Austro-Węgier. Liczono, że wówczas cesarz zdecyduje się na przekształcenie monarchii dualistycznej (Austro-Węgier) w trialistyczną (Austro-Węgier-Polskę), co w przyszłości miało zapewnić nam niepodległość. Piłsudski uważał ponadto, że Polacy winni wystąpić zbrojnie przeciw Rosji i na terenach opanowanych przez państwa trójprzymierza utworzyć jak największą ochotniczą armię. Takie działania miały spowodować, że sprawa polska stałaby się ważnym czynnikiem polityki międzynarodowej.
Obóz narodowy
Odmienne stanowisko, czyli orientację prorosyjską, zajmował obóz narodowy, mający duże poparcie we wszystkich trzech zaborach. Jego przywódca Roman Dmowski dowodził, że głównym wrogiem Polski są Niemcy, zwłaszcza po zjednoczeniu. Są bowiem silnie gospodarczo, wojskowo, a także organizacyjnie i stanowią realne zagrożenie dla polskości w zaborze pruskim. Natomiast Rosja, co pokazała woja rosyjsko-japońska, jest państwem słabym, a rosyjska polityka rusyfikacji ziem polskich to przykład nieudolności organizacyjnej. W razie wojny z Niemcami Rosja będzie potrzebowała pomocy Polaków i trudno jej będzie potem wrócić do antypolskiej polityki w Królestwie, zwłaszcza na zdobytych ziemiach polskich do niego przyłączonych. To otworzy drogę do autonomii, a w przyszłości - do niepodległości. Dlatego Polacy powinni opowiedzieć się po stronie Rosji oraz jej sojuszników: Francji i Wielkiej Brytanii.