Nauka o polictyce - wykład z administracji

Transformacja polskiego społeczeństwa w latach 1980 - 2006

-marzec 1980- wybory Sejmu 80-90% głosowanie w PRL.
-2006 jakie jest polskie społeczeństwo.

Mamy 380mln Polaków. Marzec 1980

Władza - klasa - przywilej
- 25 tys. PZPR
- 25 tys. SB – zbierali informacje dla władz partyjnych
- 100 tys. – Milicja Obywatelska
- 300 tys. – Funkcjonariusze Wojska Polskiego – 2 lata

Nomenklatura – to wykaz, decyzja kto będzie rządził, ok. 700 tys. stanowisk
- ok. 5 ml. Pracowników umysłowych
- 7 ml. Pracowników fizycznych

Gospodarka ekstensywna – wykorzystanie surowców siły wyborczej, aby zwiększyć poziom produkcji
- ukryte bezrobocie
- lenistwo na etacie państwowym

- 2,6 ml. Gospodarstw rolnych – ok. 8% posłów , 5 ha – gospodarstw
- chłoporobotnicy – to właściciele gospodarstw rolnych, którzy jednocześnie mieli etat w fabryce 2,3 ml ludzi
- 200 tys. pegeery pracują
- 40 tys. pracowników – Spółdzielnie Kółek Rolniczych
- prywatna inicjatywa – zarabiały za pomocą własnej działalności – ogrodnik, rzemelśnik, sklepikarz,- dolary na złotówki ok. 8%, ok. 3ml. Z rodzinami
- kościół – 98% polaków chrzest, pogrzeb, ślub
- 3 ml. PZPR – łatwe kredyty
- 60-80% katolicy członkowie PZPR
- Zenon- celnik- nowy testament
- Polska komunistyczna – Bracia Zenonowie
- bezdomni 20-100 tys. – narkomania, alkoholicy, brak pracy
- można było pić w pracy
- kobiety nie miały prawa głosu
- przestał ten świat istnieć w sierpniu 1980, ponieważ większość ludzi przyłączyła się do solidarności
- godność. szacunek do człowieka
- od połowy lat 80- pogląd, że demokracja może istnieć tylko gdy jest gospodarka wolno
rynkowa
1 stycznia 1989r. – Mieczysław Rakowski – całkowita wolność gospodarcza

Balcerowicz wprowadził pieniądz do gospodarki – ekwiwalent wartości
- gospodarki wprowadził czas
- bankowość wprowadził
- instytucja wolnego rynku
- ucywilizował wolny rynek
- gospodarka intensywna – wydajność pracy, pomysł na gospodarowanie wolnych pól
K O N S E K W E N C J E :
- bankructwa , bezrobocie
- zwiększenie wydajności pracy

2006 odmienna struktura społeczna niż 1980r.
- pieniądz rządzi społeczeństwem.
- - klasa wyższa
- klasa średnia
-
- klasa niższa


- podklasa

Klasa wyższa – 300 tys. ; dolarów do ręki ok. 15 tys. finasiera ( sprzedaje i kupuje prawa własności)

Wyższa kadra zarządzająca – prezesi wielkich firm- 600 tys. miesięcznie

Klasa średnia – 2-3 tys. – informatycy, biznes (10 ml z rodziną), urzędnicy, nauczyciele, robotnicy wykonywali –farmerzy

Klasa niższa – drobni rolnicy, robotnicy niewykwalifikowani –fundusze pomocowe z UE, liczba gospodarstw rolnych się zmniejsza dwa lata temu 8ha i było ich 4 ml. I cały czas się zmniejsza, proces koncentracji ziemi, przekwalifikowanie na inny rodzaj działalności.

Bezrobotni – ci którzy rejestrują się raz w urzędzie pracy np. opieka nad dzieckiem, budowa na czarno – 2 ml.

Autachlest – podklasa-bezrobotni, narkomania ¼ młodzieży w kujawsko – pomorskim miały kontakt z narkotykami, alkoholizm 1/3ml po równo kobiety i mężczyźni, piwo ponieważ jest za wysoka akcyza na wódkę.
- eliminacja ludzi z patologiami
-9ml emeryci i renciści ok. 55 lat

. WEBEROWSKI TYP IDEALNY

Max Weber na przełomie XIX-XX w. w Niemczech, zmarł po zakończeniu I wojny, socjolog, politolog, koncentracja typu idealnego-esensja najistotniejszych cech typ idealny powinien mieć coś absolutnie coś przeciwstawnego.

A. C O N T I N U M ;A
Koncentracja wokół danych typów
Totalizm 1942-43
BADANIE:
*ilościowe –liczba- wywiad, ankiety, prasa, Internet
*jakościowe – charakter, polegają na stosowaniu różnych metod np.
- obserwacja uczestniczących np. urzędnik
- obserwacja zewnętrzna (patrzymy) z poza grupy społecznej
*eksperyment – jak zachowują się ludzie w danej sytuacji
*fokus- zorganizowany wywiad grupowy, ludzie siedzą przy stole
I rozmawiają na różne tematy to daje sprowadzenia możliwości wpływu na innych.

Metody analiz tekstu:
-formalne (zewnętrzne) – sprawdzenie dokumentu czy jest wiarygodny
-treściowe (wewnętrzne)
-derywacja – osiągnięcie celu przez utajniony sposób

Werner Sanbast 1916
Handler- handlarz
-przekonać do kupna
-wielopodmiotowość życia społecznego
-troszkę żeby zyskać
Helden – bohater
-podmiotowość
-albo coś dostaniemy albo wszystko stracę

Konrad Rajmund Pope – „Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie” – książka nie legalna w czasach PRL.

Społeczeństwo otwarte:
- zmienność, ciągły ruch
- jedna stała rzecz – meta procedura

Konsekwencja:
- państwo prawne (Rechtssteat)
- urzędnicy mogą postępować wg. kompetencji i w ramach uprawnień
- obywatele mogą czynić wszystko co prawo nie zakazuje
- warunkiem jednej zasady jest istnienie drugiej zasady
- prawo własności

Społeczeństwo zamknięte:
- zasada personalna ( osoba władcy najważniejsza ).

Konsekwencje:
- państwo prerogatywie – to takie gdzie rada polityczna jest ważniejsza od prawa
- państwo patrymonialne – to takie które nie rozróżnia między własnością a prywatną publiczną.
Dzisiejszych czasach – państwo to prawo własności prywatnej i państwowej mieszają ze sobą te prawa: państwo łapówek.

Demokracja – opieka na podstawowych wartości , oraz na idei wymyśloną przez Montesjusza – „Konieczny jest twój podział władzy” czyli parlament ( władza ustawodawcza ), monarcha ( wykonawcza ), trybunały (sądownicza ).
1.Władze niezależne od siebie, pilnują siebie nawzajem, wzajemne samoograniczenie.
2. Potencjalna możliwość alternacji ( wymiana ) elit rządzących po przez wybory.

Zasada nienależności – nie decyduje kto będzie w parlamencie, kto monarchą, a kto sędzią.
Wzajemna kontrola – blokować pewne zachowania jeśli wg. nas jest to złe rozwiązanie np.
- monarcha – łaska
- sąd – amnestia
- sejm – monarcha ma prawo Veta
Parlament----monarcha
Absolutorium

Wotum nieufności – wobec poszczególnych ministrów, monarcha wobec swoich decyzji jest nieodpowiedzialny.

Kontrasygnata to podpis ministra obok podpisu prezydenta lub monarchy.

Parlament i Sąd – pozbawienie głowy państwa ze stanowiska – impeechment żeby nie dochodziło do tajnych porozumień IV władza (nie ma urzędników ) władza opinii publicznej
( tworzy obraz złego i dobrego człowieka , kto ma być w władzy ).

Monistyczna struktura polityczna – czyli jednostka.

Mononistyczne sprawowanie władzy to totalitarne – podporządkowanie całego życia społecznego.

Autorytaryzm:
- bimokracja, wojsko – rządzi
- świadomość społeczna – mętalność emocjonalna wobec władzy.
- apatia społeczna.

T O T A L I T A R Y Z M :
Jan Liuz – socjolog, Hiszpan rozluźnienie totalitaryzmu i autorytaryzmu, stworzył trzy kontinua.

Totalitaryzm:
- partia nowego typu ( zakon ), partia chce przekształci cały świat.
- groza polityczna – światopogląd związane zataczających nas światem, podzielenie świata na nasz ( dobry ) i obcy (zły), zadnia nie mają znaczenia realnego tylko emocjonalny ma Stalin.
*poziom aktywności społecznej – totalitaryzm, masowa mobilizacja społeczna.
Po 13 grudnia do władzy doszli esbecy

K U L T U R A P OLITYCZN A.

Kultura ( cultma )- pole uprawne – wszelka działalność człowieka przynosząca efekt.
Kultura polityczna – zgodne z normami zachowania się społeczności, odpowiedniego w sferze politycznej.

Savoir vivve – w polityce

Kultura polityczna
Gabriel Almond Gabriel Verba
Pawell


Kultura polityczna- jest to ogół postaw i orientacji uczestników danego systemu politycznego wobec tegoż systemu i jego elementów.

Orientacja wobec systemu:
a) Orientacja poznawcza – to co my wiemy o danym systemie i jego obiektach, ta wiedza składa się z faktów prawdziwych i fałszywych.
b) Orientacja efektyczna (emocjonalna) my odnosimy się z jakimś uczuciami do całego systemu politycznego ale też obojętność jest sferą emocją.
c) Orientacja oceniająca – to taka w której my dokonujemy porównania systemu politycznego z normami wartości.
d) Orientacja wolicjonalna to taka która polega na natężeniu woli, ochoty uczestnictwa w systemie politycznym.

Obiekty polityczne – cały system polityczny; poszczególne role polityczne (poseł, prezydent, radny); ludzie którzy sprawują rolę polityczną; instytucje polityczne; decyzje polityczne;

Typologia kultury politycznej (Almand i Verba):
a)*kultura polityczna zaściankowa- to taka w której informacje o świecie zewnętrznej nie dochodzą.
*kultura polityczna parafialna – nie wychodzi się poza własne środowisko, parafie.
*kultura polityczna wycofanie – braku uczestnictwa w systemie politycznym jako w całości.
W systemie politycznym się nie uczestniczy.
b)kultura polityczna poddańcza – taka w której posłusznie wykonuje się polecenia, polecenia wykonane z ochotą i bez protestu ale jednocześnie nie wykonuje się żadnej inicjatywy.
c)kultura polityczna niewolnicza – wykonuje się dokładnie wszystkie polecenia jako, że nie ma innego wyjścia (uzależnienie niewolnika od pana).
d)*kultura polityczna uczestnictwa – a więc udziału w systemie politycznym w różny sposób –przygotowanie wykonania decyzji, polega na stałym w miarę udziale systemie politycznym (rola wyborcy, dyskusje polityczne).
*kultura polityczna obywatelska – polega na racjonalnym dążeniu do harmonijnego realizowania interesów własnych i grupy do której się należy.

P O L S K A - W Y B O R C Z A P R E K W E N C J A

70% - 50% - wybory prezydenckie, około 30% ludzie którzy mają charakter kultury politycznej
60% - 40% -wybory parlamentarne, około30% czyta gazety
50% - 30% - wybory samorządowe, ¼ to kultura polityczna wycofana

Konsekwencje wyjaśniające:
- rozpoznawać typologie
- rozpoznawać ruchy demokratyczne

Typ kultury politycznej myślenia społecznego:
a) kultura polityczna wegetatywna – oparta na dążeniu do realizacji własnych indywidualnych potrzeb.
b) Kultura polityczna plemienna– to taka w której stosuje dwa systemy wartości wobec naszych i obcych i my jesteśmy lepsi; obcy są gorsi; obcych można ekspatowa i łatwo rozpoznać po różnych oznakach indentyfikacyjnych;
*Myślenie post plemienne to takie które opiera się na więziach terytorialnych, nadal jest podział my i obcy.
c) kultura polityczna fundamalistyczna – to taka która opiera się na podziale nas obcy - wrodzony nam my traktujemy jako nierozerwalności przekonań, postaw zeznawanie tej postawy traktowane jest jako zdrada.
d) kultura polityczna totalitarna – tzn. taka w której jest ostry podział na my i obcy, mamy przekona, że tu i teraz możemy zabawiać świat, poświęcenie wszystkiego aby zbudować coś pięknego
e) kultura polityczna mityczno-zracjonalizowana- taka w której opierają się na stereotypach rozpoznawanie własnych interesów, pojedyncze działania aby przetrwać.

WŁADZA PODSTAWOWE KATEGORIE

WŁADZA – to zdolność spowodowania że A nie zależnie od swoich intencji będzie robił to co będzie chciał B. To zdolność określonych zachowań u innych osób i grup społecznych.
a)władza ma charakter normatywny tzn. usankcjonowania w grupie
wpływ jest bez normy nie jest usankcjonowany
b)w relacjach władczych podejmowania decyzji ten co ma władze
- relacja wpływu podejmuje decyzje ten kto podlega wpływowi
- relacje władzy jest zawsze świadoma tzn. nie ma władzy bez świadomości istnienia tej władzy
- wpływ może być nie świadomy
- manipulacja jest rodzajem wpływu, skonstruowanie wizji rzeczywistości w ten sposób aby był narzucony
- władza stosuje przymus bez przymusu nie ma władzy
- władza to potencjalny przymus
- władza to możliwość stosowania form społecznych
c)degradacja a więc obniżenie swojej pozycji
d)ekskluzja czyli wyłączenie:
- formy kontroli społecznej są symbolem sprawowania władzy
- hierarchia ról społecznych polega na uszeregowaniu władzy

Pojęcie grup społecznych:
a)syntetyczna – mamy do czynienia z relacjami równorzędnymi
b)asymetrycznych – jedna osoba określa zakres podmiotowości drugiej osobie
c)kontasymatrycznymi – kiedy podmiotu podporządkowane zaczynają kontrolować podmiot władzy

Relacje władcza polega na definiowaniu podmiotowości.

Kompetencje władzy ma sens.
a)przedmiotowy – dotyczy zakresu władzy, relacje władcze, jest zmieniany
b)podmiotowy – kogo dotyczy relacja władcza
c)temporalny – dotyczy określonego czasu

Władza polityczna polega:
- to możliwość decydowania o kreacji, dystrybucji i redystrybucji dóbr publicznych
* dobra publiczne są t wartości, stany, rzeczy które są powszechnie pożądane. Umieszczone na wysokim poziomi hierarchii wartości. Zwykle należą do dób rzadki czyli nie są dostępne dla wysokich. W takim przypadku mogą one nie być dla nas niezauważalne. Jakość powietrze może być dobrem publicznym jako dobro wymierne. Dobra:
- bezpieczeństwo publiczne
- ochrona życia i zdrowia

Typ dób publicznych:
a)negatywna – wolność od głodu, nędzy, chorób
b)pozytywne – wolność do słowa, zgromadzeń

klarowane – wytworzenie dób, posiadania dób
dystrybucja- rozdział dób publicznych, rozdział odpowiednich zasad
redystrybucja – ponowny podział dóbr, a więc wtórny podział. Celem redystrybucji jest zmiana zasad dystrybucji.

RELACJE POLITYCZNE to relacje symetrii i asymetrii i kontsymetrii:
a) imperialne relacje – asymetryczne
b) obywatelskie relacje – kontrasymetria
c) społecznymi relacjami – symetryczne

NORMY POLITYCZNE- dotyczą sposobów sprawowania władzy w świecie politycznym
a)procedur przejmowania władzy:
- normy polityczna – trybunały
- normy społecznymi – sukcesja tronu
b)sprawowanie władzy
c)władza oddaje władze, tracenie władzy

LEGITYMIZACJA WŁADZY – a więc uprawnienie, przekonanie o tym że podmioty władcze mają prawo być przedmiotami władczymi.

Trzy typy legitymizacji(Max Weber)
a)tradycyjna – taka która jest oparta na ścisłej przeszłości, istniejąca od pokoleń
b)charyzmatyczna – polega na przekonaniu o zdolnościach władczych ze względu na szczególe cechy charakteru. Charyzma po pewnym czasie się zanudza.
c)legitymizacja legalistyczna a więc taka która jest oparta na procedurach mechanizmu postępowania.

ZASADY WŁADCZE:
a)psychiczne – polega na psychicznym podporządkowaniu się władzy, im większa psychiczna przewaga tym mniejsza konieczność przymusu.
b)materialne – należą zasoby komunikacyjne, środki ułatwiające do przekazu informacja od władzy do podmiotów podporządkowanych:
- przymus
- komunikacja
- finanse

RODZAJE WŁADZY POLITYCZNEJ:











WŁADZA PRZYWÓDCZA TYPOLOGIA:
a)transakcyjna – zawiera się transakcje dla społeczeństwa amerykańskiego
b)transformacyjna – taka która przemienia motywacje charakter podporządkowania, zwiększa poziom wymagań

przedmiotowość my się tutaj mieścimy przedmiotowość


możliwość jest wyrazem cudzych decyzji
samodzielnego
podejmowania decyzji

Relacja władzy polega na tym ze wyznacza się granice cudzej podmiotowości.

Władza nie oznacza uzyskania absolutnej podmiotowości.

Podmiotowość jest stopniowana miejsce w hierarchii społecznej zależne jest od wielu czynników.
- zdolność podejmowania decyzji
- przyzwolenie decyzji aktorów

Podmiotowość polityczna to zdolność do podejmowania decyzji w sferze organizacji między wielkimi grupami społecznymi

Władza nie zawsze dotyczy całości sfera politycznych.

Władza dotyczy tych które są ustawowe.

Rywalizacja – podporządkowanie, gra między podmiotami.

Przedmiotowość polityczna wiąże się z grupami społecznymi

Grupy społeczne – traktowany jak podmiot polityczny

Wielka grupa społeczna ostateczny podmiot polityki

Ma organizacje polityczne pośredni podmiot polityki


Ludzie w rolach politycznych bezpośredni podmiot polityki

Suwerenność – podejmowanie w sposób rozstrzygający decyzje i od tych decyzji nie ma odwołania

Suwerenność – polega na ostatecznych nieodwracalnych decyzji najwyższych poziom podmiotowości.
Wielka grupa społeczna jest suwerenna, struktura demokratyczna.

Inny suweren – wielka grupa społeczna

Reprezentacja – antynomię alienacji wyższy poziom reprezentacji tym niższy poziom alienatacji.
Reprezentacje – to zdolność do przedstawienia i realizowania cudzych interesów. Polega na:
- artykulacja – wyrażanie cudzych dążeń
- agregacja – podążenie dążeń potrzeb
- realizacja – wydawanie decyzji danego interesu społecznego

Alienacja – wyobcowanie nie możliwości realizowania interesów albo niechęć do realizowania cudzych interesów. Przeciwieństwo reprezentacji.

R. Michel – „żelazne prawo oligarchizacji elit politycznych” – przywódcy byli wyalienowani – polega na alienowaniu się elit od swoje organizacji politycznych i do grup społecznych.
Interesy społeczne elit nie są zgodne z interesami grupy społecznej i organizacji.

Typy reprezentacji:
a)reprezent naturalny – taki który reprezentuje grupę bo ma odpowiedzialną rolę społeczną
b) reprezentant liberadzki to ten który artykułuje dążenia wielkiej grupy społecznej czasami tworzą tą wielką grupę społeczną
c)reprezentacja ideologiczna – to ci którzy agregują dążenia nasze tworząc doktryny opisując ludzi z pewnego punktu widzenia
d)reprezentanci polityczni – realizacja programu polityczne, realizują sprawy taktyczne i operacyjne.

W. Gomułka miał ogromne poparcie na początku rządów. Zaś w 1956 r. miał poparcie 96 % polaków. Po 14 latach nastąpił spadek – 0 % polaków. Konsekwencją tego był okres niepewności. Przychodzi Gierek i jest podobna sytuacja.

Kadencyjność powoduje że mamy do czynienia ze sprawowaniem poziomu reprezentacji. I może przyjąć władzę inna grupa. Powoduje to że mamy do czynienia z oscylacją poziomu reprezentacji i alienacji.








PAŃSTWO A SAMORZĄD TERYTORIALANY

PAŃSTWO:
Definicje postulacyjne – jakie państwo powinno być ma charakter ideologiczny, np. decyzje chrześcijańsko – demokratyczne

Definicja esencjonalna – jakie jest państwo

Państwo – służy dobru wspólnego w ramach zasady pomocniczości – wspólnoty wyższego rzędu wchodzą w sprawy wspólnoty niższego rzędu tylko wtedy jeśli one sobie z tym nie wadzą.

Państwo powinno być stróżem mocnym, pilnuje porządku wobec terytorium fabryki to zasada leseferyzmu. Państwo powinno być państwem minimum. Ma dbać o porządek i bezpieczeństwo.

Państwo dobrobytu (Welfare State) takie państwo które zapewnia życie na minimalnym poziomie.

Państwo jest narzędziem klasycznego ucisku.

Państwo jest złe należy je zniszczyć – anarchiści.

Państwo jest wszyscy – faszyści włoscy, poglądy stratogratyczne – uwielbienie państwa.

Definicja Jellinak – (pracownik, socjolog niemiecki) bo państwo to władza która może legalnie stosować przymus nad ludzkością zamieszkałą na terytorium określonymi granicami.

Władza stosująca legalnie przymus zamieszkująca legalnie na terytorium kraju.

Definicja Leona Petrazyckiego(XIX i XX w prawnik) – psychologiczna koncepcja państwa taka wg. państwo istnieje tak długo jak długo jest psychiczna gotowość do wykonywania poleceń.

Legimitazacja – uprawomocnienie państwa o szczególnej jego strukturze i osoba która w jej strukturze funkcjonuje.
- państwa
- instytucji
- politycy

Delimitazypacja - pozbawienie się prawomocności, proces który powoduje że my przestajemy traktować instytucje .

Rodzaje państwa:
a) otwarte
b) zamknięte
c) p. nowoczesne
d) p. ponowoczesne
e) monarchie
f) republiki

*MONARCHIE:
a) absolutna – „państwo to Ja” Ludwik XIV, struktura podporządkowana władzy jednej osobie.
b) konstytucyjna – władza królewska ograniczona
c) parlamentystyczna – parlament rządzi

*REPUBLIKI:
a) parlamentarne
b) prezydenckie
c) mieszane

*Ze względu na strukturę rządu:
a) państwa komitetowe – tworzą władze wspólną
b) państwa kanclerskie – kanclerz decyduje o wszystkim

*Państwo scentralizowane i zdecentlizowane

*Państwa unitarne – jednolite, i federalne – nie są jednolite, składają się z autonomicznych podmiotów

* Konfederacje – związki państw.

*W państwach których istnieje samorząd terytorialny i w takich w których samorządu terytorialnego nie ma.

*Władza publiczna i administracja dzieli się na samorządowe i i państwową.

Szczeble samorządu terytorialnego:
-powyżej szczebla gminnego mogą mieć charakter wojewódzki lub konstytucjonalny.

Ma charakter władzy publicznej – samorząd.

Nie podlega nadzorowi merytorycznego – samorząd terytorialny.

PARTIE POLITYCZNE

Partia ( Tac. pars,- tis) czyli część jakiejś całości, partia jest częścią całości społecznej, to organizacja dążąca do utrzymania władza w państwie.

Rodzaje partii politycznych:
a) kogo reprezentuje – front narodowy – całe społeczeństwo
b) partie ludowe – P i S, PO.
c) partie klasowe – PSL
d) partie warstwowe – Polska Partia Przemysłu Piwa.
e) Partie ideologiczne i pragmatyczne
Typologia Maxa Webera
a) p. patronarzu – wybór przywódców na stanowiska państwowe
b) p. światopoglądowe – realizacja idei politycznych
c) kadrowe i masowe – każde państwo składa się z elit potem funkcjonariusze (maj a kase) , działacze ( poświęcenie czasu wolnego dla partii), wolontariusze (działają za darmo na rzecz partii), zwolennicy (ci którzy zawsze należy popierać partie), warunkowi sympatycy ( ci którzy popierają daną partię z jakiś powodów)







Morice Duserger (francuski politolog) dzielił partie na :
a) p. komitetowe – mają charakter mało zorganizowany .
b) p. wyborcza – to taka której jedynym celem jest uzyskanie dobrego wyniku w wyborach (zasada cech all, cech cen –czyli łap wszystkich jak umiesz łapać).
c) p. typu społeczności – realizacja szeregu dodatkowych funkcji
d) p. typu zakonu – podporządkowuje się we wszystkich sprawach, zwierzchnik decyduje o wszystkim.

Funkcje partii politycznych (Zygmunt Meumam):
a) organizowanie chaotycznej woli społeczeństwa tzn. chodzi o pośrednictwo pomiędzy żądaniami politycznymi.
b) wychowani w duchu politycznym – odpowiedzialność polityczna, przyzwyczaja wyborców z innymi partiami politycznymi, pełni funkcje socjalistyczną.
c) spełnienie roli ogniwa łączącego rząd z opinią publiczną- że partie muszą mieć otwartą komunikacje między przywódcami a zwolennikami partii.
d) selekcji przywódców – wyłanianie elit rządzącej państwami.

Typologie Marka Dobielewskiego:
a) kształtowanie opinii i postaw politycznych – tworzenie stereotypów poglądów.
b) to funkcja wyborcza – tworzenie programu politycznego i selekcje kandydatów.
c) f. rządzenia – czyli sprawowanie władzy publicznej.

Prawicowość – charakter czasowy i konstekturalny, nie jest kategorią naukową, i lewicowość partii polityczny

Jak mówić o partiach:
-Rewolucyjne
-konserwatywne – utrzymanie istniejącego stanu rzeczy
-reakcyjne – status owo aute, stan rzeczy poprzedni
-reformistyczne

GRUPY INTERESÓW I GRUPY NACISKÓW.
Grupy nacisku są specjalnymi grupami INTERESÓW.

INTERES – to świadome dążenie jednostki lub grupy do realizacji określonego celu Interesy mogą być indywidualne, grupowe, materialne.

INTERES SPOŁECZNY – to dążenie podmiotów do osiągnięcia tego co jest korzystne lub za takowe jest uważane w kontekście dynamiki zmian społecznych.
Interes polityczny to szczególny rodzaj interesu społecznego.

INTERES POLITYCZNY – to świadome pragnienie skierowania polityki publicznej w konkretnym kierunku. Postrzeganym przez zainteresowane po przedmioty jako konkretne rozstrzygnięcia wcześniej ogłoszonych celów.
Mamy do czynienia z rynkiem politycznym.
Interesem – jest również to byśmy funkcjonowali w polityce, bo zaspakaja nasze potrzeby.
Potrzeby tożsamości – identyfikacji z określoną organizacją. Czujemy się częścią wspólnoty.
K O L E K T Y W N E
POTRZEBA SOLIDARNOŚCI – ze względu na podzielanie poglądów.
POTRZEBA IDEOLOGICZNA – identyfikujemy się z potrzebami i wartościami głoszonymi przez organizacje.
POTRZEBA EKSPRESI – chcemy się wypowiadać. Mamy prawo mówienia.
POTRZEBA ELEKCJI I KOALICJI – wybierania się i zawierania porozumienia z innymi.
Potrzeby selektywne tzw. Indywidualne
- dążenie do władzy
- akceptacja
- uznanie
- pomaganie innym
GRUPA INTERESÓW – jest to organizacja dążenia do wywierania i wprowadzania w życie polityki publicznej państwa albo na treść konkretnych rozstrzygnięć tej polityki.
KLASYFIKACJA GRUP INTERESU
Almond i Powel –stworzyli klasyfikacje grup interesu.
1.grupy auomiczne – te które nie mają formalnej organizacji a zachowania się spontaniczne: np. demonstracje Mieszkańcy Kowalewa Pomorskiego – zagrodzili drogę workami z piasku przeciwko TIR-om.
2.grupy komunalne – (nie posiadające charakteru) które jednoczą się ze względu na miejsce urodzenia. Przynależymy do tej grupy nie zależnie od nas.
3.stowarzyszeie – konwencjonalne grupy – określone grupy interesu. Należy się do nich dobrowolnie, ale z wyraźnie zaznacza się grupa interesu.
4.instytucjonalne – takie które mieszczą się w instytucjach, dysponują zasobami danej instytucji. Działają zgodnie z interesem tej instytucji nie zawsze pamiętają o celach.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA TYP CELÓW.
1.grupy sekcjonalne – funkcjonalne, Dbają o interesy materialne swoich członków. Dbają o interesy robotników, pracodawców, farmerów. Np. stowarzyszenie emerytów.
2.grupy promocyjne - Promują interesy nieekonomiczne. Walczą o realizację zasad, kwestii, wartości.

NIMBY – not im Bach Yard – wszędzie byle nie naruszałoby to mojego świata.
NIMBY – są popularne w kainym społeczeństwie. Oprócz tego typu organizacji można wyróżnić grupy interesu wew. i zew.
Wew. są uznane przez instytucje państwowe za uprawnionych uczestników procesu decyzyjnego.
Zew. – znajdują się poza procesem decyzyjnym. One mogą tylko chwilowo wpływać na proces decyzyjny.
Grupy marginalne – to takie, które są mało liczne, nie posiadają ekspertów, mało co znaczą .
Grupy dysfunkcjonalne – to takie, które nie chcą realizować swojego interesu w ramach istniejącego procesu politycznego.
Zasoby grup interesu – tzn. czym te grupy dysponują. Mamy zasoby, które mogą być bardzo różne. Są to takie zasoby:
1.Dojście do ośrodków decyzyjnych – polega to na tym że decydent musi zauważyć jeśli nie osobę to problem. Wejście do kanałów komuni
2. Zasady finansowe i organizacyjne – to nie tylko ilość pieniędzy które mogą wydać, ale też ilość pieniędzy na które ja mam wpływ
3. Zasady organizacyjne – polegają nie tylko na ilości ludzi, ale też sprawności organizacyjna, dokładność
4. Zasady: fachowe i profesjonalne przygotowanie – znajomość wielu rzeczy należących do kompetencji danego człowieka
5. Poparcie opinii publicznej – wtedy można żądać różnych rzeczy.
Relacje między grupami interesu, nacisku a administracją:
1. oddziaływanie formalnie uprawomocnione – coś za coś (zwykle w formie przetargu, handlujący o cenę )
a) kolporatywizm – pojęcie wieloznaczne. Wąskie i szerokie.
Szeroki – to dołożenie do 3 aktorów, farmerów, org. Wolnych zawodów, kupieckich tzn. tych które dopełniają strukturę organizacyjną całego społeczeństwa.
Wąskie-
b)neokolporatywizm – udział w tych relacjach był dobrowolny.
c)obligatoryjne konsultacje – tzn. takie w których administracja musi zasięgać opini zainteresowanych grup nacisku
d)implementacja – wykorzystanie zainteresowania grup interesów do realizacji polityki państwa.
2. Klientelizm – polega na tym że z 1 strony jest patron a z 2 klienci. Patron realizuje interesy klientów. Klienci zobowiązani są do lojalności wobec patrona.
Poszczególni decydenci pełnią rolę patrona , grupy interesu – klienci, którzy udzielają poparcia politycznego swojemu patrona
Symbioza – współdziałanie dla osiągnięcia wspólnych korzyści.
3. Parantelizm – czyli relacje typu pokewieńczego. W świadomości tych ludzi mamy do czynienia z więziami typu rodzinnego.
4. Związki nie uprawomocnione – polegają na konfrontacji – więc taka relacja, która wyklucza przyjaźń. Używa się przemocy.

Organizacje poza rządowe a społeczeństwo obywatelskie.
Społeczeństwo obywatelskie – to takie, które charakteryzuje się zdolności do samoorganizacji oraz rozwiązywania w sposób racjonalny i normalny grupowych i indywidualnych interesów. To takie, które potrafi samo osiągać cele niezależnie od innych podmiotów.
Areopak - zgromadzenie mędrców. Szukali prawdy i debatowali co jest prawdą.
Templum – świątynia oikos
Agora – rynek w Grecji. Miejsce gdzie ścierały się poglądy, gdzie kształtowało się społeczeństwo obywatelskie.

Ade Tocguevill – uważał że najlepsze jest społeczeństwo arystokratyczne.
ORGANIZACJA POZARZĄDOWA – to jest to co określa się z angielskiego jako WGO.
Jest to org. Obywatelska działająca z inicjatywy własnej nz rzecz wybranego przez siebie odcinka interesu publicznego.
3sektor: I- sektor publiczny (władzy )
II – to rynkowy (biznesu)
III – to organizacje poza rządowe.
Nie wolno utożsamiać org. Poza rządowej z org. Społeczną np. związki zawodowe są organizacją społeczną a nie są poza rządową. Org. poza rządowa jest w Polsce unormowana ustawowo od 2003r.
Ustawa o działalności polityki pożytku publicznego i .
Obywatelskie nie społeczeństwo – zostało 1 raz opisane przez poetę Thoreon. Mówił on, że jeżeli jakaś ustawa jest sprzeczna z wyznawanymi przez nas wartościami to mogę nie wykonywać tej ustawy wiedząc, że mogą ponieść za to karę.
Jest coraz więcej organizacji poza rządowych i wolontariuszy.

ZACHOWANIA POLITYCZNE.

Zachowanie polityczne – jest to coś co dotyczy czynności politycznej. Jest terminem szerokim obejmującym w sobie pojęcie działalności politycznych.
Zachowania – mają charakter nieświadomy nie celowy. Nie są działaniami politycznymi.
Działania polityczne – mają charakter świadomy.

S – O – R

Bodziec organ reakcja

BENAWIORYŚCI – wynika to z przekonania ze ludzie dostosowują się do tego co się dzieje na zewnątrz. Analizują jednostki. Możemy stosować też inne metody:
- analizy funkcjonowania – czy się spełniają w stopniu całkowitym.
Zachowanie polityczne – to wszystkie grupy czynności służące adaptacji do zmian otoczenia politycznego, podejmowane jako przystosowanie oraz aktywne współdziałanie na stan otoczenia.

ELEMENTY KAŻDEJ CZYNNOŚCI:
1, aktor czynności
2, obiekt świata zewnętrznego wobec aktora
3, obiekty świata symboliczne
4, relacje między aktorami a obiektami
5, zmiany zachodzące w otoczeniu
6, bodźce które do nas docierają
7, reakcje
8, rezultaty

W polityce wyróżniamy zachowania, które się na progi świadomości i poniżej progu świadomości.

Zachowanie poniżej progu świadomości – są to zachowania patologiczne związane z autorytarną osobowością:
1, rygorystyczne przestrzeganie wartości
2, całkowita podległość i bezkrytyczny stosunek do autorytetów własnych
3, agresywność wobec tych, którzy naruszają konsekwencje normy
4, przekonanie na własnej
5, dwubiegunowe widzenia świata

Paranoje polityczne:
- osobowościowa
- chorobowościowa

Cechy świadczących o określeniu paranoi:
1, skrajna podejrzliwości – jeżeli widzimy dwa razy tego samego człowieka w tym samym miejscu to myślimy, że on nas śledzi. Odbieramy to jako zagrożenie dla nas.
PALEDOGIKA – dwa niezależnie od siebie fakty i po przez rzecz wspólną wyciąga się jeden wniosek.
2, ksobność – wszystko ku sobie
3, mania wielkości – to ja zauważam te spiski. Ja widzę wszystko czego inni nie zauważali
4, wrogość – paranoik jest wrogo nastawiony do świata bo może zostać zniszczony przez spiskujących. Szuka jednak miłości.
5, lek przed utratą niezależności – paranoik chce być niezależny, chce zdobyć jak największy zakres władzy.
6, projekcja a więc to co nazywa się przenoszeniem swoich własnych lęków na otoczenie.
7, urojenie – więc wydaje się nam że kimś jesteśmy.

Gorsza jest paranoja zbiorowa – obejmuje całe grupy, które myślą tak samo. Paranoikiem jest wódź a reszta się mu podporządkowuje.

TYPY GRUP PARANOIDALNYCH:
1, fight – flight – walcz lub uciekaj
2, dependance – uzależniona od wodza
3, palriny – kilka osób się zbiera i wstaje o przyszłość nie wspominając o teraźniejszości.

Inne rodzaje zachowani poniżej progu świadomości:
1, instynktowne – coś co nas ostrzega przed niebezpieczeństwem
2, nawykowe – te które ciągle powtarzamy, wykonujemy bezwiednie
3, rutynowe – które wykonujemy po pojawieniu się określonego bodźca
4, afektywne – uczuciowe, emocjonalne – niezależnie czy mamy rację to reagujemy emocjonalnie. Są już na progu świadomości.

ZACHOWANIA REAKTYWNE – to taka która są bezpośrednio reakcję na impuls.

DEFINICJA DECYZJI POLITYCZNA – nielosowy wybór działania lub zaniechania politycznego dokonywany przez ośrodek decydenta w polu polityki.

FAZY PROCESU DECYZYJNEGO są zwykle wynikiem przyjęcia metody analizy decyzyjnej (stworzył schemat D. Easton). Mamy ośrodek decyzyjny który podejmuje nie losowo przebiera.
Na podstawie tego schematu mamy do czynienia z modelami:
a)Karol Lasswell był znanym politologiem brytyjskim:
I etap – sygnał – informacja o czymkolwiek
II etap – dostrzeżenie problemu przez ośrodek decyzyjny
III etap – zbieranie informacji – warunkiem rozwiązania problemu – przygotowuje się materia
IV etap – selekcja informacji – musi być przemyślna
V etap – przygotowanie alternatyw
VI etap – sprawdzenie alternatyw
VII etap – wybór jednego z możliwych działów
VIII etap – realizacja- implementacja decyzji połączona z kontrolą decyzji
b)Jacek Pietroś auto ksiązki „ O decydowaniu polityki”
I etap –powstanie problemu decyzyjnego – coś zrobić tą sytuacją
II etap – podjęcie ogólnego decyzji proceduralnej – nie zawsze podejmowania decyzji jest sensowne
III etap – podjęcie konkretnej decyzji proceduralnej
IV etap –podjęcie decyzji merytorycznej o charakterze celowościowym
V etap – podejmujemy decyzje merytorycznym charakterze metodologicznym
VI etap – implementacja – polegająca na realizacji decyzji.

GRUPY DECYZYJNE:

Bóg jest Boga nie ma
wierzyć niebo Pobożne życie
Nie wierzy piekło Bezbożne życie


W tym schemacie nie opłaca się nie wierzyć.

Zwykle mamy do czynienia.
pokój wojna
pokój 10 - nagroda -10/+10
wojna +10/-10 -10


Gra w kurczaka – wygrywa ten tylko kto musi drugi osobie uświadomić że jest kurczakiem, natomiast jeśli oboje nie są tchórzami to giną.

Gra w łosia czy jelenia – dwóch myśliwych może się za sobą umówić i ubić jeleń a jeśli jeden z nich pojedzie na królika to ten drugi nie ubije jelenia. Jest to gra wspólna.

Walka płci – mąż chce iść na boks, zona do opery. Nie ma tutaj wspólnego zwycięstwa. Kto komu ustąpi żeby tan inny musi wygrać.

Opinii publiczna:
XVIII w. opinia publiczna- mamy do czynienia ze sposobami rozumienia opinii publicznej:
a)sumowanie poglądy obywateli do różnych kwestii politycznych – istnieje w każdej społeczności
b)wąskie rozumowanie opinii publicznej – odnosi się do pewnego rodzaju poglądów
* Jurgen Hebermas – mówi że opinia publiczna dzięki swoim poglądom otwarcie wyraża ją swoją podmiotowość.
* Kant uważał że opinia publiczna decyduje o tym co jest moralne a co nie jest moralne
* Hegel – uważał, że opinia publiczna pełni funkcję racjonalnego autorytetu w państwie to ona mówi co jest rację

Liberalna teoria opinii publicznej:
a)wartość dobrego państwa
b)przedmiot wymiany poglądów (miejsce)
c)arena wymiany poglądów

Demokratyczna debata wolnych ludzi którzy konfrontują opinie wchodzące z sfery subiektywności.

Racjonalność opinii publicznej wchodzi ze sfery subiektywności staje się racjonalna.

Jose ortega y Basset 0 napisała bunt mas przeciwko racjonalizmowi odział władza dyktatora.

Agencja Hariss zadzwoniła do mieszkańców USA i w badaniach wyszło co innego niż w ankiecie Gallup.
*zrobić próbę zgodnie z odpowiednim zasadami (sampling)
*najważniejsze reprezentatywność danej grupy
*dobór losowy

Błąd pomiaru zależy do grupy – im grypa większa tym lepsze pomiary:
600 osób – błąd 5 %
1500 osób – błąd 3 %

Błąd wynika z liczby odmów – im więcej odmów tym więcej błędu w pomiarze

Błąd – efekt ankietorskim polega na tym, że ankieta może zasugerować odpowiedzi.

Czynniki opinii publicznej:
a)interesy jednostek a więc to co łączmy z naszymi wyobrażeniami
b)identyfikacja polityczna są tak silne że często nie patrzy się na to kim jest kandydat
c)media(prasa, radio, tv, Internet):
- media kontrolują informacje
- wpływają na agendę polityczną
d)strategia liderów i marketing polityczny – kształtowanie wizerunków (pozytywne naszego i negatywne czyjegoś)
- jest zmienna społecznie powoduje pokazanie poglądów
e)wory dyskusji opinii publicznej a więc opinia publiczna może być spolaryzowana (połowa na tak połowa na nie):
- rozkład normalny (symetryczny) – takich w których najwięcej jest średnich cen
- wzorzec asymetryczny

GEOPOLITYKA – zajmuje się terytorium, zajmowanie się potęgą w czasie i przestrzeni zajmuje się zamianą dynamiki siły państwa zależności od czasu i terytorium, poziom przywództwa politycznego. Twórca nazwy geopolityka jest Rudolf Kjaller który w 1916 r. wydał książkę „państwo jako forma życia”
Za twórcę tej nauki uważa się F. Ratzel – geolog niemiecki – twórca geopolityki twórzył termin Lebensraum przestrzeń która jest niezbędna dla życia narodu.
*tworzył termin który panuje nad morzami oceanami
- potęga lądowa-Mitteleeruopa
*Ratzel stworzył model państwa naturalny tym większy rozwój w innych dziedzinach

XIX w, stworzyli naukę geopolityki:
a) H. Johen Mackinder – Europa, Afryka, Azja to jeden kontynent otoczony oceanem. Cały sa.iat można podzielić na następujące części i wyróżnił on centralną część nazywa się Heartland – czyli serce ziemi. To jest ta oś wokół której kręci się historia. Mamy do czynienia ze sferą wewnętrzna i zewnętrzną. Tą koncepcję możne przemienić na dynamikę działania czyli wszystkie ekspansje przechodzą przez serce ziemi. Historię można wyjaśnić geograficznie.
Przywiązywał duże znaczenie do czynnika demograficznego
*dynamiczne narody
*statystyczne narody
Stworzył pojęcie granicy narodowej która jest granicą faktyczną.
b) Karol Haustsofer – doradca Hitlera – on tworzył koncepcje – świat powinien podlegać wielkim mocarstwom np. Niemcy – władza
c) Alfred Mahon – był admirałem amerykańskim który zajął się przede wszystkim rolą morza. Wpłynął znacząco na historię nauki politycznej. Państwo może być potęga faktyczna kiedy jest potęgą morska.
CZYNNIKI:
- pozycja geograficzna
- ukształtowanie wybrzeża
- długość wybrzeża
- wola i zdecydowanie rządu
- charakter narodowy
- liczebność narodu