Nośniki danych

Historia płyty kompaktowej rozpoczęła się dwadzieścia lat temu. W 1983 roku firmy Sony i Philips zaprezentowały pierwszy krążek Compact Dysk Digital Audio, przeznaczony do przechowywania cyfrowej muzyki. Od tej chwili świat przestał już być taki sam jak dawniej.
Płyta kompaktowa. Jest wykonana z plastikowego tworzywa pokrytego jedną lub kilkoma warstwami metalicznymi. CD nie ma właściwości magnetycznych, a tylko optyczne (odbija światło). Informacje na płycie CD zapisane są (mechanicznie wytłoczone) w postaci spiralnie ułożonych zagłębień (pitów). Gdy światło lasera urządzenia odtwarzającego natrafia na zagłębienie, jest ono odbijane pod takim kątem, że urządzenie odczytujące rejestruje to jako brak odbicia. Natomiast, gdy światło lasera pada na powierzchnię pomiędzy zagłębieniami, urządzenie rejestruje odbicie. Dzięki temu powstaje informacja w postaci zer i jedynek (światło nie odbite i odbite), która zamieniona zostaje na dźwięk docierający do ucha słuchacza. Do odczytania zawartości płyty CD (przesłuchania) niezbędny jest odtwarzacz CD. Można także skorzystać z napędu CD-ROM umieszczonego w komputerze. CD zawiera cyfrowo nagraną muzykę stereo, z częstotliwością próbkowania równą 44,1 kHz i rozdzielczością sygnału 16 bitów. Zalety techniki CD - wysoką jakość dźwięku oraz komfort użytkowania - szybko docenili melomani. Spadek cen urządzeń i krążków spowodował, że technika CD praktycznie wyparła płyty analogowe.

Korzyści płynące z wynalezienia płyty kompaktowej dostrzegł nie tylko przemysł muzyczny. Dość szybko nowym nośnikiem danych zainteresowały się też firmy komputerowe. W wyniku podjętych działań już w 1985 roku opracowana została płyta CD-ROM Disc bez której chyba nie sposób wyobrazić sobie współczesnych pecetów. Prawdziwy boom na srebrne i przede wszystkim nagrywalne dwunastocentymetrowe krążki, bo taką średnicę mają płyty CD, zaczął się jednak dopiero w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.Gęs Pierwsze płyty DVD zaprezentowane zostały w 1996 roku. W zasadzie nie różnią się one od swojego pierwowzoru - krążka CD. Skróceniu uległa jedynie z 780 do 650 mm długość fali lasera odczytującego informacje i zwężone zostały ścieżki z zapisanymi bitami. Na pojedynczym, jednowarstwowym dysku zmieścić można 4,7 GB danych. W sprzedaży dostępne są też płyty DVD jednostronne, dwuwarstwowe; dwustronne, jednowarstwowe (mieszczące po 9,4 GB danych) oraz najpojemniejsza 18,6-gigabajtowa odmiana nośnika DVD - krążek dwustronny, dwuwarstwowy. Niestety, gęste płyty nie przyjęły się tak szybko, jak się tego spodziewano. Okazuje się, że w naszych pecetach napędy DVD-ROM stanowią zaledwie 30% czytników optycznych. Również programów sprzedawanych na nowym nośniku jest bardzo mało, podczas gdy aplikacji rozpowszechnianych na kilku lub kilkunastu płytach CD-ROM nie brakuje. Jestem z HollywoodPrzemysł filmowy przyjął natomiast narodziny płyty DVD z wielkim entuzjazmem. Przeboje kinowe wydawane na płytach DVD stanowią coraz większy odsetek sprzedawanych kopii filmu. Udział krążków DVD dla zeszłorocznego hitu dla dzieci - "Potwory i spółka" - stanowił 50 procent całej edycji, resztę sprzedano zaś na tradycyjnych taśmach VHS. Punktem zwrotnym dla płyt DVD może się okazać pojawienie się filmu "Władca pierścieni: Drużyna pierścienia" - 70 procent nakładu stanowić będą już cyfrowe krążki.
Czerwona książka ustaliła zarówno rozdzielczość informacji na dysku, jak i rozmiary płyty i sposób w jaki dane audio są rozmieszczone.
Specyfikacja Czerwonej Książki pozwala na umieszczenie utworów na płycie jako oddzielnych ścieżek. By umożliwić nagrywanie płyt CD-R powstał standard pomarańczowej książki, która dzieli płytę CD-R na dwa główne obszary: Obszar Systemowy na Obszar Informacyjny
Żółta książka powstała już w 1984, aby opisać sposób przechowywania danych komputerowych na krążkach CD
Zielona książka opisuje płytę z danymi video w typ kodowanie MPEG. Do odtwarzania płyt tego typu, poza komputerowymi CD-ROMami nadają się również stacjonarne odtwarzacze CD-I, które nigdy nie zdobyły w Polsce popularności. Obecnie technologia ta straciła sporo swojej atrakcyjności wyparta przez DVD, który oferuje znacznie większą pojemność i wyższą jakość.
Pomarańczowa książka ujęła w standardy płyty magnetooptyczne wielokrotnego zapisu oraz płyty optyczne jednokrotnego i wielokrotnego zapisu.
Biała książka wprowadziła rozszerzenia do płyt CD-Audio, takie jak Karaoke (system pozwalający wyciszyć z utworów wokalistę, niestety nie wiem czy całkiem, czy tylko w pewnym stopniu). Przede wszystkim jednak wprowadziła nowe systemu w rejestracji obrazu video na płytach CD. Pojawia się tu nowa wersja kompresji video MPEG-2 (pozwalająca na większą rozdzielczość i lepszą kompresję. Pojawia się również standard zapisu na płytach stron internetowych. Opisuje on rozszerzenie do likowania tych stron.
Odmiana płyty kompaktowej na której można jeden raz zapisać dane (programy, muzykę, filmy) za pomocą nagrywarki CD-R. Po nagraniu taką płytę można odczytać w zwykłym napędzie CD-ROM komputera lub w odtwarzaczu CD (gdy nagrano na płycie CD-R muzykę). Informacja na płycie zapisywana jest, gdy laser nagrywarki (nagrzewając powierzchnię płyty CD-R do temperatury 250 stopni Celsjusza) wypala na niej tzw. pity. Kolor płyty zależy od rodzaju użytej światłoczułej farby, na którą działa promień lasera i od srebrnego bądź złotego pokrycia dysku, które odbija światło. Używa się dwóch typów farb - cyjanowej (kolor niebieski) lub jaśniejszej ftalocyjanowej (efekt krążka w kolorze zielonym otrzymuje się, gdy niebieska farba zostanie przykryta złotą warstwą odbijającą). Ten drugi rodzaj farby zapewnia krążkowi większą żywotność (100 lat zamiast około 20). Krążki CD-R pokryte ulepszonym rodzajem farby ftalocyjanowej (tym razem o odcieniu złotym) mają przetrwać nawet 200 lat. Krążki ftalocyjanowe cechuje większa odporność na światło, temperaturę i wilgoć. Ponadto krążki te przystosowane są do wyższej prędkości zapisu ze względu na dokładność, z jaką laser jest w stanie tworzyć pity na powierzchni ftalocyjanowej. Pity wypalone w farbie cyjanowej przy dużej prędkości zapisu mogą być zbyt płytkie, co w konsekwencji powoduje problemy z odczytem. Płyty CD-R standardowo mieszczą do 650 MB lub 74 minuty muzyki. Nowa generacja krążków pozwala na nagranie ponad 700 MB lub 80 minut muzyki. Od ang. Compact Disc-Recordable - nagrywalna płyta kompaktowa.

Płyta CD R dość znacznie różni się od zwykłej płyty CD jakich ,całą masę możesz znaleźć w sklepie muzycznym, komputerowym, czy na bazarze.
Jest to główny powód tego, że nie można zapisać danych przy pomocy nagrywarki na tłoczonej płycie CD, więc nawet, jeśli zauważyliście, że jedna z srebrnych płyt, które posiadasz ma spory obszar zewnętrzny "nie nagrany", to nie łudź się, że sobie tam co dograsz przy pomocy nagrywarki.

Kolejną różnicą jest sposób zapisu. Płytę CD tłoczy się w tłoczniach przy pomocy specjalistycznych urządzeń, a rowki i wysepki tworzone są na podstawie specjalnej "dziurawej" matrycy.
Tymczasem na CDR dane nanoszone są za pomocą lasera, którego światło powoduje zabarwienie się na czarno obszarów specjalnej warstwy barwnika organicznego (którego próżno szukać w zwykłej płycie CD). Miejsca te to odpowiednik rowków w konwencjonalnym (tłoczonym) CD.
W końcu, można powiedzieć niestety, różnica jest także w kopii z CD na CDR. Mimo, że zapis cyfrowy, jak zapewne wiecie, składa się z zer i jedynek, to nagrywarka MUSI zapisać na płycie CDR dodatkowe dane, których nie ma na tłoczonej płycie. Jest to tzw. zapis sesji zajmujący około 13MB. Dlatego niektóre sprytne programy przestają działać po skopiowaniu ich na CDR, choć z pirackich płyt tłoczonych działają. Wynika to z tego, że sprawdzają one ilość megabajtów zapisanych na płycie.

MP 3
MP3, a właściwie MPEG-1 Audio Layer-3, to rodzaj kompresji stratnej sekwencji dźwiękowych do plików o stosunkowo niewielkich rozmiarach (zwykle około jednej dwunastej rozmiarów oryginalnego pliku), z zachowaniem wysokiej jakości zapisanego dźwięku. Skuteczność algorytmu MP3 stworzonego przez grupę MPEG opiera się między innymi na wykorzystaniu naturalnego zjawiska zwanego efektem maskowania. Pliki MP3 (mające rozszerzenie mp3) można ściągnąć z Internetu. Wiele z nich zawiera muzykę znanych wykonawców, dlatego ich istnienie i rozpowszechnianie nie cieszy się aprobatą przemysłu muzycznego. Firmy promujące technologię MP3 (na przykład firmy produkujące sprzętowe odtwarzacze MP3) i strony WWW zamieszczające pliki w tym formacie są często oskarżane o popieranie piractwa. Odtwarzacz plików MP3 wbudowany jest w Windows 98, jednak najpopularniejszym odtwarzaczem tego typu jest darmowy WinAmp.