Czy człowiek żyjący w XXI wieku także potrzebuje mitów?

Mit, jest opowieścią narracyjną, organizujacą wierzenia danej społeczności, głównie archaicznej. Jest to opowieść o początkach istnienia rodzaju ludzkiego – stworzeniu świata, bogach. Mit łączy w sobie elementy rzeczywiste z fantastycznymi. Bohaterami mitów są bogowie, ewentualnie ludzie obdarzeni nadprzyrodzonymi cechami. Mity zawierają system wierzeń religijnych (funkcja światopoglądowa), obraz świata antycznego, wytłumaczenie zjawisk natury. Autorzy mitów starali się określić miejsce człowieka na ziemi (funkcja poznawcza), a także ukazywali rytuały i obrzędy religijne (funkcja sakralna), wyjaśniali zjawiska natury i życia ludzkiego zgodnie z ówczesnymi wierzeniami. Z czasów antycznych wyróżnia się 4 rodzaje mitów:

1. kosmogoniczne, wyjaśniające zagadkę pochodzenia człowieka i świata, zawierają koncepcję dotyczącą narodzin świata, bogów, ludzi, zjawisk przyrodniczych
2. teogoniczne, opowiadające o pochodzeniu bogów. Do tej grupy zalicza się wszystkie mity o narodzinach bogów i bogiń
3. antropogeniczne, opowiadające o powstaniu człowieka. Najbardziej znanym mitem antropogenicznym jest mit o Prometeuszu, tytanie, który tak pokochał ludzi, że był gotów dla nich cierpieć. W mitologii uważa się, że Prometeusz stworzył ludzi. Z tego mitu wywodzą się 2 definicje:
* postawa prometejska – postawa humanitarna, pełna miłości do człowieka, gotowości poświęcenia się za niego
* bunt prometejski – bunt skierowany przeciwko największym świętościom
4. mity, w których znalazły się odwieczne marzenia o lataniu, nieśmiertelności, nadludzkiej sile, bohaterstwie

Każdy mit posiada ukryte znaczenie, które oddziałowuje na odbiorcę w szczególny sposób. Powieści antyczne nabierały głębsze znaczenie w życiu społecznym: uczyły, wzbudzały nadzieje, pouczały ludzi, popierały określone działania i postawy.

Mity nowożytne są jedynie reinterpretacją mitów pierwotnych, gdyż w większości mitów nowożytnych znajdujemy podobieństwa z mitami starożytnymi. Rodziły się one w okresie działań nowych społeczeństw, poetów. Kościuszkę możemy porównać z Heraklesem, Napoleona z Prometeuszem, ogród Eden to natomiast Arkadia. Z mitów także wywodzą się stałe obrazy i motywy literackie. Powtarzający się obraz lub motyw, to topos, a zbiór toposów nazywamy topiką. Przykładem toposu zaczerpniętego z mitów jest np. Amor przeszywający serce strzałą.
Najpopularniejszymi w Polsce mitami nowożytnym są mity narodowe.

Opisują one: złotą wolność szlachecką, sarmatyzm, przedmurze chrześcijaństwa. Pokazywały one polskie wady takie jak warcholstwo, sobiepaństwo, bohaterszczyzny w śmieszny sposób, dlatego też są one lubiane. Myślenie mityczne oparte na zbiorowych emocjach także może występować w czasach nowożytnych, gdy pomija się fakty realne i historyczne, ponieważ mit powstaje poza realnością i historią. W ideologii faszystowskiej tworzono różne mity socjopolityczne, które miały oddziaływać na świadomość społeczną w sposób irracjonalny np. mit o nadczłowieku, o wyższości rasy nordyckiej nad innymi rasami, o wodzu. Ten rodzaj mitów nie wiąże się z wierzeniami religijnymi, ale w ten sam sposób zmierza do kształtowania zachowań i przeświadczeń społecznych.

W dzisiejszych czasach, w XXI wieku, w którym prawie wszystko jest skomputeryzowane, prace za ludzi wykonują maszyny, mało jest ludzi, którzy wyróżniają się bujną wyobraźnią, lub po prostu jej nie ukazują. Każdy dzień jest dla większości społeczności nudny, monotonny, taki jak poprzedni. Tak nie powinno być. Już nawet dzieci w przedszkolu uczone są, aby nie używać wyobraźni. Gdy wszystkie dzieci rysują np. słońce, drzewo, trawę, wychowawca oczekuję od nich, aby słońce było pomarańczowe, albo żółte, drzewo miało brązowy pień, a trawa i liście były zielone. Zamiast namawiać dzieci do wykorzystania swej wyobraźni, już od najmłodszych lat, uczy się je, aby nie myślały inaczej od swych rowieśników. Dlatego też wydaję mi się, że mity są nam, ludziom XXI wieku potrzebne. Za każdym razem, gdy czytam mitologię, odłączam się od reszty świata, przestaje myśleć o tym co mnie dzisiaj i jutro czeka, tylko skupiam się na treści, wyobrażam sobie bohaterów.
Mity to jednak nie tylko fantastyczne historie. Każdy mit chce nam przekazać coś mądrego.

Mity pokazują nam, że, nasze wyobrażenia o harmonijnym charakterze świadomości antyku, nie są zgodne z tym, co działo się naprawdę. Czytając mity łatwo można zauważyć napięcie między sielanką a tragedią. Także, elementem, dzięki któremu mity są tak popularne jest życie bogów, które przypomina nam bardzo życie ludzi. Oprócz braku nadprzyrodzonych cech, nie różnimy się prawie niczym od mitologicznych bogów. Między nimi bez przerwy odbywały się spory, konflikty, kłótnie. Każdy z bogów chciał udowodnić, że on jest najlepszy, podejmował się zadań, których nie był w stanie wykonać.

Według mnie ludzie wciąż potrzebują mitów, gdyż mają w sobie tajemnice, które każdy człowiek chce poznać. Człowiek ma ciekawską naturę, lubi podglądać życie innych o czym świadczy frekwencja programów typu \"Big Brother\" itp., nic więc dziwnego, że ludzi ciekawi jak się żyło tysiące lat temu, podejrzeć zachowania bogów, nauczyć się czegoś od starszej cywilizacji ... Pisarze antyczni nawet nie śnili pewnie o tym, że będą mieli tylu czytelników, że ich dzieła przetrwają wieki, będą inspiracją nowych dzieł. Mity posiadają pewną mistykę, która pozwoli im przetrwać do końca dziejów świata.


Dodaj swoją odpowiedź