Niektóre zagadnienia z filozofii-wg wykładów prof.Marii Szyszkowskiej

1.FILOZOFIA CHRZEŚCIJAŃSKA A INNE NURTY
Filozofia chrześcijańska ściśle wiąże filozofię z religią. Filozofia chrześcijańska:
-nie jest swoistym oryginalnym systemem filozoficznym
-nie oznacza rozszerzenia czy nowego opracowania problematyki filozoficznej
-nie stanowi samodzielnej, niezależnej wiedzy filozoficznej, rozwijanej na podstawie metody filozoficznej
-Filozof chrześcijański musi zawiesić rozum

2.FILOZOFIA W EUROPIE I NA INNYCH KONTYNENTACH
Filozofia powstała w Grecji rozwinęła się w Europie. Filozofię którą powstała w Europie przeniesiono do Ameryki Środkowej i Południowej oraz do Meksyku. Filozofia Ameryki Północnej(Kanada,Stany Zjednoczone) to filozofia przeniesiona z Wysp Brytyjskich. Filozofia w Azji-spleciona, sprzysięgnięta z religiami na tym kontynencie. W Europie-RACJONALIZM ,kontynenty-EMPIRYZM

3. FILOZOFIA JAKO WSZECHNAUKA ORAZ JAKO MĄDROŚĆ
Filozofia pochodzi z greckiego fileo-mądrość i sofia-mądrość, czyli miłować mądrość,naukę. Wiedza zawiera w sobie mądrość życiową. NA początku dziejów nie było innych dziedzin-filozofia obejmowała całokształt wiedzy o świecie. Jako nauka bada i poszukuje pierwszych przyczyn rzeczywistości. Uczy odróżniania przyczyny od skutków. Stanowi bazę dla wszystkich dyscyplin poznawczych. Filozofia bada naukę pod każdym kątem. Rozwój wiedzy wyraża się w tym że z filozofii zaczęły wyodrębniać się inne nauki. Najwcześniej nauki przyrodnicze. Proces wyłaniania się nauk z filozofii trwa do dziś np. w połowie XX w. wyodrębniła się psychologia,obecnie trwa proces wyodrębniania się z filozofii logiki.
Na samym początku ludzkość chciała wyjaśnić świat za pomocą bóstw(ognia,wody).Filozofia powstała w Grecji ,gdy zaczęto objaśniać świat w sposób wolny od wyobrażeń religijnych.

4.CO TO ZNACZY RACJONALIZM, EMPIRYZM, IRRACJONALIZM?
RACJONALIZM-głosi że źródłem wiedzy prawdziwej jest rozum. (racjo-rozum) źródło poznania to rozum. Racjonaliści twierdzą że człowiek rodzi się już z wiedzą która odpowiednio ukształtowana prowadzi do poznania prawdy. Pomocny staje się filozof który pomaga (nie narzuca) w narodzinach prawdy. Jego zadanie polega na pomocy w dochodzeniu do prawdziwego poznania. 'filozof-akuszerka"
EMPIRYZM-źródłem wiedzy prawdziwej jest doświadczenie,poznanie przez zmysły
EMPIRYZM UMIARKOWANY-rozum porządkuje naszą wiedzę którą osiągamy przez zmysły
EMPIRYZM SKRAJNY-rozum nie bierze udziału w poznawaniu świata. Prawdziwe poznanie wywodzi się od zmysłów.
IRRACJONALIZM-nie jest antyracjonalizmem

5. 4 ŻRÓDŁA POZNANIA
Wg. filozofów istnieją 4 źródła poznania:
ZMYSŁY-nurt empiryzmu-człowiek dowiaduje się czegoś o świecie dzięki swoim zmysłom
ROZUM-nurt racjonalizmu-to poznanie pośrednie przez pojęcia
INTUICJA-poznanie bezpośrednie-nagle bez rozumowania,dochodzenia(to jakaś nasza siła wewnętrzna)
WIARA RELIGIJNA-dopiero w średniowieczu filozofowie chrześcijańscy Europy przyjmują to źródło poznania,wiążą religię z filozofią
6. CO TO ZNACZY TEIZM,DEIZM, PANTEIZM?
TEIZM-(teo-bóg) teistą jest każdy człowiek który uważa siebie za przedstawiciela wyznania religijnego. To człowiek przyjmujący kult boga-nie tylko chrześcijanie.
DEIZM-Wolter głosił deizm-bóg jest bezosobową siłą, energią, światłem, ale bóg i świat są oddzielone nie stanowią jedności.
PANTEIZM-pogląd głoszący że bóg i świat stanowią jedność. Bóg filozofów to LOGOS-rozum kosmiczny,absolut. Przez filozofów bóg jest pojmowany jako wszechpotężna siła. Panteiści-szacunek dla zwierząt.

7.CO TO ZNACZY AGNOSTYCYZM?
AGNOSTYCYZM-pogląd który głosi że człowiek ma ograniczone możliwości poznawcze. Agnostycyzm w odniesieniu do Boga-pogląd który głosi że nie jest się pewnym czy Bóg istnieje i nie jest się pewnym czy Bóg nie istnieje.

8. MONIZM GŁOSZONY PRZEZ TALESA
MONIZM-pogląd który sprowadza różnorodność świata do jednego elementu. W świecie zachodzi jedność która polega na tym że wszystko ma ten sam początek .TALES-ojciec filozofii ,jego dzieła są najdawniejsze,interesował się światem w którym żyje człowiek,źródło poznania to rozum. Prapoczątkiem wszystkiego wg Talesa jest woda..Woda jest wieczna,,jest tym z czego wszystko powstało. Wszystko cokolwiek istnieje zawiera wodę jako jeden ze składników. Wszystko co żyje jest mokre, wszystkie istoto i rośliny są mokre. Natomiast to co umiera jest suche.
Heraklit sprowadza różnorodność świata do ognia.

9. DUALIZM GŁOSZONY PRZEZ PLATONA
DUALIZM-pogląd który sprowadza różnorodność świata do dwóch elementów(w filozofii chrześcijańskiej-dusza i ciało).
Platon uważał że ciało to więzienie duszy, ciało ogranicza możliwości poznawcze człowieka. Ograniczenie to nie pozwala, uniemożliwia poznanie prawdziwej rzeczywistości. Platon całość sprowadza do dwóch elementów:
-do tego co duchowe (niematerialne)
-do tego co materialne.
W przypadku człowieka- dusza i ciało. Wg filozofów starożytnych duszę mają i rośliny i zwierzęta i człowiek

10. CO TO ZNACZY PLURALIZM
PLURALIZM pogląd który sprowadza różnorodność świata do kilku elementów

11. CO TO ZNACZY ARCHE
grek zdziwił się światem, postawił pytanie: DLACZEGO JEST ŚWIAT, PIĘKNO? DLACZEGO TAK JEST? CO BYŁO PRAPOCZĄTKIEM, CO JEST PRAZASADĄ? Postawił pytanie o źródło. Pytanie o ARCHE nie było pytaniem o stworzenie świata, kto ten świat stworzył, dla Greków świat był odwieczny. ARCHE- ZASADA PRAPOCZĄTEK
Zmysły nie prowadzą do właściwego poznania świata. przez zmysły poznajemy świat jako niesłychanie różnorodny. Rodzi się pytanie: czy świat rzeczywiście jest taki różnorodny jak mówią nasze zmysły?Czy można odnaleźć element łączący różnorodność świata?Z czego to wszystko powstało?Może z czegoś jednego,tylko wyłoniła się ta różnorodność?jaki jest prapoczątek? Jest to pytanie dotyczące początku świata-ARCHE. Wg wszystkich filozofów świat jest wieczny,istniał zawsze,tylko czy zawsze w takiej samej formie?

12. 4 ŻYWIOŁY
ziemia, ogień, woda, powietrze, nieokreśloność-brak ograniczonych właściwości
żywioły te odgrywają istotną i skuteczną rolę w medycynie Dalekiego Wschodu. Pierwsi filozofowie byli materialistami,głosili że woda ,ogień, ziemia i powietrze są wieczne, głosili wiecznotrwałość jakiejś materii.
np. : Heraklit do ognia;
Platon do wody
do tych żywiołów sprowadzali różnorodność świata.


13. POGLĄDY HERAKLITA
HERAKLIT:filozof,lekarz i poeta, sprowadził różnorodność świata do ognia. Jedność świata polega na tym że wszystko cokolwiek istnieje pochodzi z ognia,czyli ogień jest wieczny. Heraklit głosił
stan powszechnej zmienności-świat podlega zmianom ale nie są one chaotyczne ponieważ kieruje nimi LOGOS-rozum kosmiczny. Przyjmował 3 źródła poznania: zmysły, rozum, intuicja. Intuicję cenił bardziej niż rozum ponieważ intuicja jest POZNANIEM NAJWYŻSZYM

14. KTO WPROWADZIŁ POJĘCIE ISTOTY RZECZY?
PITAGORAS-pierwszy filozof pragnący poznać istotę rzeczy. Wprowadził istotę rzeczy co znaczy że dzięki istocie rzeczy rzecz jest tym czym jest. Istota rzeczy jest wspólna dla jednego gatunku a odróżnia gatunki od siebie. Istota rzeczy człowieka jest wspólna dla nas wszystkich i odróżnia nas od zwierząt, roślin, materii stałej. Rzeczy są materialne(u człowieka-ciało) natomiast istota rzeczy jest niematerialna(dusza człowieka). W starożytności -wszyscy, wszystko ma duszę:rośliny, zwierzęta, człowiek.

15. INTELEKTUALIZM ETYCZNY GŁOSZONY PRZEZ SOKRATESA
SOKRATES to mistrz Platona. Twierdził, że prawda zawarta jest w człowieku. Przychodząc na świat człowiek ma w sobie zalążek prawdy, mamy jakieś poglądy. Był RACJONALISTĄ- człowiek dochodzi do poznania prawdziwego dzięki rozumowi. Sokrates to pierwszy filozof który interesował się człowiekiem. Zaczyna się nowy nurt filozoficzny koncentrujący się na człowieku-INTELEKTUALIZM ETYCZNY-pogląd głoszący, że ZŁO pochodzi z niewiedzy natomiast wiedza prowadzi do CNOTY. Cnoty można się nauczyć. Jeżeli człowiek czyni źle to dlatego że nie poznał dobra. Jeżeli człowiek pozna dobro nigdy nie będzie czynił zła. Wiedza nie jest w stanie zahamować w człowieku czynienie zła przykładem jest Hitler, człowiek inteligentny, wykształcony a wyrządził tak wiele zła. O ile człowiek nie jest w stanie zapanować nad swoimi zmysłami-dobro, chęć czynienia dobra-prowadzi człowieka do, który się wewnętrznie doskonali, uczy się cnoty.
ABSOLUTYZM ETYCZNY -pogląd głoszący że wszystkie wartości są niezmienne-niezmienne dobro; niezmienna sprawiedliwość

16. DLACZEGO SOKRATES NIE PISAŁ DZIEŁ FILOZOFICZNYCH?
Sokrates nie napisał żadnego dzieła. Rozmawiał z ludźmi, żeby pomóc im w poznaniu prawdy, narodzeniu się prawdy. Szkoda mu było czasu na pisanie dzieł. Uważał, że dialog jest jedyną drogą w dochodzeniu do prawdziwego poznania, przy czym filozof niczego nie narzuca.
(filozof-akuszerka)

17. IDEALIZM PLATONA ORAZ JEGO POPRZEDNICY(filozofowie) GŁOSZĄCY INTELEKTUALIZM
IDEALIZM-prawdziwym bytem nie są materialne i realne rzeczy ale pozaświatowe idee.
Idealizm to naiwna wiara, że wszystko dzieje się lub chociaż powinno się dziać tak, jak to wynika z publicznie deklarowanych norm. W tym sensie idealizm jest swoistą odmianą naiwności. Idealista w tym sensie wierzy, że wszyscy ludzie są "dobrzy", zachowują się przyzwoicie i nigdy nikomu nie czynią krzywdy bez powodu
to każdy system filozoficzny głoszący realność świata idei i nierealność bądź wtórność świata materialnego w stosunku do idei. W skrajnych postaciach spirytualizm (taki idealizm) odrzuca w ogóle istnienie świata materialnego, uważając go za złudzenie. Najbardziej znanymi spirytualistami byli: Platon .
Platon uważał że człowiek podejmuje zachowania ogólne-wiedza pewna, bezwzględna, konieczna, ogólna i stała..IDEALIZM-prawdziwe poznanie idei w zależności od predyspozycji naszych zmysłów(zewnątrz) prawdziwą rzeczywistość stanowi świat idei-świat niematerialny.
SOKRATES,HERAKLIT,PERMENIDES. (PATRZ WCZEŚNIEJ NA SOKRATESA)

Platon łączy poglądy Heraklita do świata materialnego i poglądy Permenidesa do świata idei. Świat materialny stanowi cień świata idei, swiat idei poznaje w pełni dusza człowieka .Idealizm,ponieważ rzeczywistość stanowi świat idei-świat niematerialny..

18. CHARAKTERYSTYKA DWÓCH ŚWIATÓW WG PLATONA
Dwa światy Platona można wyjaśnić na przykładzie kajdaniarzy. Mieszkają oni w jaskini, są skłuci tak,że widzą tylko ten kawałek ściany na który padają promienie słońca, widzą cienie, słyszą echo. Jedyną rzeczywistością dla nich jest rzeczywistość cieni i rzeczywistość echa. Po wyciągnięciu kajdaniarza na zewnątrz -traci wzrok. Czyli nasze zmysły nie odzwierciedlają faktycznego stanu istoty świata. Kajdaniarze-w przenośni-wg. Platona to ciało , które jest kajdanami duszy. Ciało to kajdany duszy. Platon głosił DUALIZM-całość sprowadzał do dwóch elementów-zmysły i rozum. Przy ich pomocy człowiek poznaje świat materialny, który jest światem niedoskonałym i zmiennym. Prawdziwą rzeczywistością jest ŚWIAT IDEI. To świat niematerialny, doskonały i absolutni niezmienny. Świat materialny stanowi cień świata idei. Świat idei poznaje w pełni dusza człowieka. Świat idei to świat niematerialny, dusza człowieka też jest niematerialna. Po śmierci dusza człowieka wędruje do świata niematerialnego-świata idei i poznaje go. Śmierć to rozłączenie duszy i ciała. Świat materialny jest wieczny, ponieważ jest cieniem świata idei, który jest wieczny.

19. TEORIA REINKARNACJI
Śmierć to rozłączeni duszy i ciała. Po śmierci dusza człowieka wędruje do świata idei i poznaje go, dlatego że dusza jest niematerialna, tak jak świat idei. Po jakimś czasie dusza wraca na ziemię i musi połączyć się z jakimś ciałem. Jest to TEORIA REINKARNACJI. Jeżeli człowiek był szlachetny sam sobie może wybrać ciało jakiegoś zwierzęcia(najczęściej jest to ciało łabędzia). Jeżeli nie był szlachetny nie ma prawa wyboru(łączy się z ciałem hieny, sępa). Inny przykład to dusza króla-jego dusza łączy się z ciałem żebraka. Moment łączenia się duszy z ciałem to MOMENT ZAPOMNIENIA- dusza zapomina wiedzę zdobytą o świecie idei. Fiolzofowie na podstawie ćwiczenia swojego umysłu, intelektu, przypominają sobie o świecie idei.

20. IDEALIZM OBIEKTYWNY PLATONA.
IDEALIZM OBIEKTYWNY-coś z czym wszyscy się zgadzamy,coś jest takie samo dla wszystkich(na ćwiczeniach nam tłumaczył na przykładzie budynku), niezależny od naszej woli i świadomości. Zadaniem człowieka jest rozwijanie w sobie jakiejś cnoty-pewna doskonałość postawy i działań człowieka. Zadaniem filozofów jest zdobywanie CNOTY MĄDROŚCI, wojownicy-CNOTA ODWAGI, rolnicy i rzemieślnicy-CNOTA WSTRZEMIĘŹLIWOŚCI. Zdaniem Platona najwyższą najdoskonalszą cnotą jest CNOTA SPRAWIEDLIWOŚCI.


21. POGLĄDY ARYSTOTELESA
.
ARYSTOTELES rozwinął zagadnienie Pitagorasa dotyczące ISTOTY RZECZY oraz PRZYPADŁOŚCI. Istota rzeczy decyduje o jedności gatunku. W obrębi tego samego gatunku zachodzą różnice, o których decydują przypadłości(o rozmaitości np. różne gatunki jabłoni, różne rasy psów). Przypadłości są ZINDYWIDUALIZOWANE - nie ma dwóch takich samych ludzi. Przypadłości są materialne, wg. Arystotelesa człowiek poznaje przypadłości przez zmysły, a do poznania istoty rzeczy dochodzi przez rozum.
W filozofii Arystotelesa świat jest wieczny, bo złożony z wiecznej substancji i materii, choć ograniczony przestrzennie. Nie istnieją poza naszym inne światy, nigdy nawet nie istniały, w związku z czym jest on jedynym. W tym właśnie świecie odbywa się jeden ciągły proces FORMOWANIA MATERII. Zarys-forma -jeśli to czymś wypełnimy to będzie to przedmiot, czyli połączenie formy i materii-czyli powstaje substancja
Zdaniem Arystotelesa samoistnym bytem, czyli substancją są jedynie konkretne rzeczy. W substancjach wyróżniał dwa ich składniki: FORMA I MATERIA - nie ma substancji jeśli zabraknie któregoś składnika. CEGŁA= materia to glina, kształt ma aktualność jeśli w odpowiednią formę wlejemy materię-materia nie ma swojej formy.
SUBSTANCJA=MATERIA FORMA.
ARYSTOTELES podzielił cnoty na:
-intelektualne-które są skutkiem doświadczenia-najważniejsze:rozsądek i mądrość
-etyczne-(moralne), które są skutkiem przyzwyczajenia-najwyższa:sprawiedliwość.
Szczęście dla Arystotelesa to działanie zgodne z rozumem. Taki działani zapewnia osiągnięci doskonałości.
Arystoteles uważał, że MĄDROŚĆ jest najwyższą z rodzajów wiedzy.
W swoim postępowaniu człowiek powinien kierować się "złotym środkiem" ponieważ niedostatek i nadmiar mogą być przykre w skutkach. Umiar-rozsądek użyty do właściwego kierowania swoim życiem (Arystoteles-żebrak-sakiewka talarów)

22. HEDONIZM GŁOSZONY PRZEZ EPIKURA , RÓŻNICA MIĘDZY PRZYJEMNOŚCIAMI DUCHOWYMI A PRZYJEMNOŚCIAMI ZMYSŁOWYMI, ZAGADNIENIE SZCZĘŚCIA.
EPIKUR-filozof nawiązujący do poglądów Demokryta. Rozwinął poglądy etyczne - jak człowiek ma żyć. Uważał że człowiek ma dwojakiego typu przeżycia:PRZYKROŚĆ I PRZJEMNOŚĆ. Największą przyjemnością jest brak przykrości. W tych poglądach zawarty jest MINIMALIZM. Doszedł do wniosku że są dwa rodzaje przykrości dotyczące człowieka i zajął się ich redukcją:
-LĘK PRZED ŚMIERCIĄ-postanawia zdjąć ten lęk, twierdząc że "kiedy człowiek żyje to śmierci nie ma, a gdy śmierć przychodzi nas już nie ma". Jednak mocą rozumu nie da się zniewolić lęku.
-LĘK PRZED BOGAMI-wyjaśnia-człowiek nie ma powodu żeby bać się bogów,ponieważ bogów nie interesuje los człowieka-bogowie mają swoje boskie sprawy.
EPIKUR uważa ze filozof nie powinien zajmować się polityką,ponieważ życie publiczne prowadzi do przykrości. Rozwinął HEDONIZM POGLĄD KTÓRY SPROWADZA SZCZĘSCIE do sumy przyjemności. Szczęście nie różni się jakościowo od przyjemności. Wszystkie możliwe przyjemności podzielił na:
-PRZYJEMNOŚCI ZMYSŁOWE-są nietrwałe przemijające a gdy przemijają jest nam przykro. Nie jesteśmy w stanie się nimi nasycić a stan nienasycenia jest dla człowieka przykry
-PRZYJEMNOŚCI DUCHOWE-są trwałe,możemy ciągle czytać słuchać utworu który sprawia nam przyjemność. Można się nimi nasycić
Epikur woli przyjemności duchowe. To co duchowe obejmuje sferę duchową, to co intelektualne dotyczy rozumu.


23. IDEA BRATERSTWA GŁOSZONA PRZEZ STOIKÓW.
Stoicy tworzyli w epoce hellenistycznej. Kładli nacisk na etykę. Zajmowali się fizyką. Fizyka stoików wyrosła z przekonania, że świat ma jednolitą budowę, jest cały materialny a zarazem ożywiony i na miarę boską doskonały. Dzięki temu przekonaniu mogli wytworzyć system monistyczny. Uważali że bytem jest jedynie to co działa i podlega działaniu. Byli materialistami, materia i ruch przyjmują różne postacie ale poza materią i ruchem nic nie istnieje. Wg nich ROZUM przenikał świat i rządził nim. Rozum nie był specjalnością ludzką lecz siłą kosmiczną, myśl ludzka podlega tym samym prawom co cała przyroda. Świat tworzy jedną wielką całość, jest żywy, rozumny, nieograniczony, jest boskiej natury, uznawali tylko świat przyrodzony, ale dopatrywali się natury nadprzyrodzonej. Zadania człowieka-ma żyć zgodnie z wszechświatem i być wierny prawu. Szczęścia nie można być pewnym, póki jest zależne od zewnętrznych okoliczności. Wspólna dla posokratesowskiej etyki jest ŁĄCZNOŚĆ MĄDROŚCI CNOTY NIEZALEŻNOŚCI I SZCZĘŚCIA. Ich ideałem był mędrzec tzn. człowiek rozumny i cnotliwy. Ludzie dzielą się na dobrych i złych. Rzeczy godne wyboru dzielą się na duchowe(talenty), cielesność(sprawność zmysłów), i zewnętrzne(posiadanie dzieci). Kto kieruje się w życiu zasadami rozumu mądrości i cnoty ten nie znajduje przeciwieństwa między interesami osobistymi a społecznymi. Punktem wyjścia było dla nich przekonanie że każda prawda i fałsz stanowi nierozkładalną całość-nie należy traktować go jako połączenie terminów. Stoicyzm to połączenie racjonalizmu i materializmu

24. CHARAKTERYSTYKA SZKOŁY SCEPTYKÓW, PIRRON-DLACZEGO NIE PISAŁ DZIEŁ
PIRRON stworzył szkołę sceptyków. Punkt wyjścia tej szkoły to AGNOSTYCYZM-pogląd który głosi że człowiek ma ograniczone możliwości poznawcze. AGNOSTYCYZM SKRAJNY- człowiek w ogóle nie poznaje świata. Człowiek może tylko coś mniemać o świecie(odczuwać), a każdy człowiek mniema coś innego. Wyraźnie u Pirrona podstawą jest nakaz tolerancji-u podłoża tolerancji leży agnostycyzm. Do każdego człowieka ma takie same dobre uczucia, trzeba być życzliwym dla każdego. Pirron-pierwszy kapłan który sam sobie sprzątał,przygotowywał strawę, ponieważ nie wiedział co jest ważniejsze: przygotowywanie tej strawy czy bycie kapłanem.
Nie napisał żadnego dzieła, ponieważ uważał ze szkoda czasu na pisanie mniemania o świecie, najlepiej nic nie mówić,milczeć. Uważał, że wiedzy zdobyć nie mozna. My nic nie wiemy. Nie należy angażować się w żadne spory polityczne. Należy wyrabiać w sobie obojętność, np. słuchając utworów,których nie znamy, które są nam obce.

25. CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII ŚREDNIOWIECZNEJ-SYSTEMY EKLEKTYCZNE
Filozofia Średniowiecza wyrosła na fragmentach filozofii starożytnej, szczególnie inspiratorami byli: Arystoteles, Platon i pisarze chrześcijańscy.Chrześcijaństwo szerzyło się rozwijało wewnętrznie a jego idee wprowadzone w pierwszych wiekach do filozofii europejskiej pozostały w niej na stałe.Filozofia średniowieczna zaczyna się od:
ŚW. AUGUSTYNA (354-430) W końcu swojego życia zaczął głosić pogląd, że celem człowieka jest szczęście. Do szczęścia potrzebne jest poznanie Boga i własnej duszy. Wg niego badanie przyrody, choć ciekawe jest próżne. Wbrew sceptykom twierdził, że poznanie jest możliwe, zmysły nie zawsze mylą, a myśl może ustalać pewne prawdy. Augustyn uważał, że błędy powstają wtedy, gdy wypowiadamy się o rzeczach, nie powstają tylko wtedy, gdy mówimy o zjawiskach Augustyn uważał, że należy poznawać samych siebie, nie rzeczy i świat zewnętrzny. Wnętrze człowieka, a nie zewnętrzny świat stanowi punkt wyjściowy poznawania rzeczy.Wg Augustyna poza światem materialnym istnieje świat idealny, ściśle złączony z Bogiem, ( który istnieje wiecznie). Pojęcie intuicji było w okresie średniowiecza podstawowym pojęciem teorii poznania.owodził o istnieniu Boga i nieśmiertelności duszy, czyli o podstawach swoich filozofii. Uważał, że mamy niezachwianą świadomość prawd wiecznych, wszystko, co wieczne istnieje tylko w Bogu, Bóg jest źródłem prawdy, dusza ma swój udział w wieczności.
W filozofii Augustyna Bóg jest ośrodkiem całej myśli filozoficznej ? to pogląd TEOCENTRYCZNY ? przewaga Boga nad wszelkim stworzeniem
- całkowita przewaga Boga nad światem
Wg Augustyna: Bóg: jest jeden, istnieje z własnej natury, jest niestwarzalny i jest przyczyną wszelkiego bytu. Stworzył świat i nieustannie tworzy go od nowa, kieruje światem w najdrobniejszych szczegółach i jest najważniejszym przedmiotem powstania. Jest najważniejszym dobrem i zarazem przyczyną wszelkiego dobra. Zespolenie z Bogiem daje szczęście.
Dusza: jest samoistna i niematerialna. Jej funkcja to myśl, wola i pamięć.
Jest doskonalsza od ciała, bo bliższa Boga. Dusza jest czynna. Naturę ludzką stanowi wola, która zależy od duszy. Cechą charakterystyczną filozofii średniowiecznej jest to że systemy filozoficzne były ELEKTRYCZNE tzn-system oryginalny, nowy ,ale powstały z syntezy przynajmniej dwóch gotowych wcześniej systemów(3i4 też). Swoistość-łączono poglądy starożytnych filozofów z myślą chrześcijańską-św. Augustyn-synteza poglądów Platona i poglądów chrześcijańskich. Tomasz z Akwinu-synteza poglądów Arystotelesa i poglądów chrześcijańskich(obecnie dominuje w Polsce). W średniowieczu miejsce HOMOCENTRYZMU(homo-człowiek) zajął TEOCENTRYZM(teo-bóg) Bóg-centralny punkt zainteresowań dociekań filozofów. Najwyższa cnota-miłość do boga,posłuszeństwo nieznane w starożytności. Cnota nabiera znaczenia religijnego-przeciwieństwem cnoty-grzech. W starożytności : cnota odwagi, mądrości, a przeciwieństwem-brak cnót.
CNOTA-ARETE