Kto może zostać lobbystą?

KTO MOŻE ZOSTAĆ LOBBYSTĄ?

*Lobbysta to osoba, która w imieniu własnym bądź klienta wywiera wpływ na władze państwowe, poprzez nawiązanie kontaktu z politykami lub instytucjami politycznymi.

Biorąc pod uwagę faktyczny zakres działalności lobbystów we współczesnym świecie można przyjąć, że lobbystą jest każdy, kto nawiąże kontakt z politykami lub instytucjami publicznymi w celu obrony interesu jakiejś strony (klienta, który to zlecił, bądź organizacji z którą się utożsamia) lub w celu uzyskania dla tej strony informacji.

Rolą lobbysty jest edukacja, ukazywanie możliwości i szans, które mogą mieć wpływ na gospodarkę i społeczeństwo w państwie. Wartością usługi jaką oferuje lobbysta jest wykształcenie, praktyka i doświadczenie.
Pomocne w tym wypadku może być wykształcenie prawnicze, menadżerskie czy socjologiczne. Ale ważne są też predyspozycje takie jak: łatwość nawiązywania kontaktów, szybkie dostosowywanie się, wytrwałość, kojarzenie sytuacji i odkrywanie intencji. Ważne jest też wychowanie, ogłada towarzyska no i praktyka. Dlatego też sporo studentów juz w trakcie nauki zgłasza się na staż do firmy lobbingowej, aby sprawdzić czy się do tego nadają.

W początkowym okresie rozwoju lobbingu wiodącą rolę odgrywali prawnicy z uwagi na obycie ze środowiskami politycznymi co daje im przewagę skuteczności w porównaniu z przedstawicielami innych zawodów. Uważa się, że zawodowy lobbysta powinien mieć dyplom ukończenia studiów (oprócz prawa najczęściej z zakresu ekonomii, nauk politycznych, historii czy socjologii), ale przede wszystkim musi mieć żyłkę polityczną a także charakteryzować się umiejętnością analizowania zjawisk ekonomicznych i procesów społecznych. Dlatego też profesjonalni lobbyści najczęściej wywodzą się ze środowisk politycznych. Są to byli parlamentarzyści i ministrowie, ale również dziennikarze wyspecjalizowani w zakresie problematyki politycznej (np. sprawozdawcy parlamentarni). Nie oznacza to oczywiście, że lobbingiem nie mogą trudnić się osoby z innym wykształceniem. Jednakże w tej branży osoba spoza środowiska potrzebuje więcej czasu i wielu sprzyjających okoliczności. Ci, którzy chcą działać w tej dziedzinie powinni znać tryb działania instytucji politycznych, a także język właściwy dla aparatu legislacyjnego i administracyjnego-stąd właśnie wysoki udział prawników wśród lobbystów. Niezbędna dla skutecznego działania są także ostrożność, takt i dyplomacja, które powinny być uzupełnione o umiejętność wyłowienia "co w trawie piszczy". Ważne jest również dysponowanie wiedzą i cechami specjalisty od przekazu informacji, dlatego rośnie w tej dziedzinie rola metod i technik Public Relations.

W Stanach Zjednoczonych zawodowcy zazwyczaj lobbuja w płaszczyznach odpowiadających ich ogólnemu wykształceniu. Lobbystą może być na przykład specjalista w dzieidzinie Public Relations. Pełni on rolę agenta zjednującego ad hoc poparcie instytucji parlamentarnych i rządowych. Wymusił to przede wszystkim rozwój firm zajmujących się komunikacją społeczną, który spowodował, że nawiązują one dogodne i coraz ściślejsze stosunki z kołami politycznymi.
W USA wszyscy lobbyści, bez względu na ich status, podlegają obowiązkowej rejestracji i muszą stosować się do kodeksu postępowania. Zarejestrowany lobbysta jest zobligowany do przedkładania co kwartał raportu z działalności. Postępowaniem rejestracyjnym zajmuje się specjalnie stworzone Biuro Rejestrowe. Wszystkie dane dotyczące podmiotów lobbingu są powszechnie dostępne, niektóre z nich są publikowane w specjalnych biuletynach. Zarejstrowany lobbysta zaczyna swoją działalność wśród członków Izby Reprezentantów i Senatu-działalność ta polega na wytłuszczaniu poglądów zmierzających do ukierunkowania decyzji kongresmenów i senatorów. Najlepsi wykazują się umiejętnościami doboru odpowiedniej argumentacji i jasnego wyeksplikowania racji. Ich praca podlega kontroli Kongresu.

W krajach Unii Europejskiej tylko Niemcy posiadają uregulowaną sytuację lobbingową. Ustawa z 21ego września 1972ego roku wprowadza obowiązek rejestracji lobbies w Bundestagu. Podobnie jest w krajach skandynawskich, gdzie uwzględnienie w rejestrze lobbies stanowi warunek do uzyskania karty wstępu do budynków parlamentarnych. Natomiast we Francji działalność takowa nie podlega żadnym przepisom ani odrębnemu kodeskowi postępowania oprócz jednego postanowienia w sprawie zasad poruszania się po siedzibie Zgromadzenia Narodowego. Mianowicie osoba chcąca trudnić sie zawodem lobbysty musi uzyskać imienną przepustkę wydaną przez przewodniczącego lub kwestorów, aby mieć wstęp na salony polityczne. W brytyjskiej Izbie Gmin członków wykonujących dziłalność lobbingową obowiązuje rejestracja tylko wtedy, gdy czerpią z niej dochody finansowe. Osoba taka rejestruje swą działalność w rejestrze spraw członków Parlamentu. Rejestr ten jest jawny i udostępniony do publicznego wglądu. Izba Gmin dysponuje szeregiem sankcji wobec członków, którzy nie zastosowali sie do wymogu rejestracji. Są to: upomnienie, nagana, kara zawieszenia w czynnościach lub wykluczenie z Izby.

Według ustawy z siódmego lipca 2005 roku, regulującej działalność lobbingową w Polsce, zawodowym lobbystą jest każdy podmiot, czyli zarówno przedsiębiorca jak i osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej. Warunkiem takiej działalności jest wpis do oficjalnego rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową. Wpis dokonywany jest na podstawie zgłoszenia osoby zainteresowanej. Zawiera on między innymi: nazwę firmy, jej siedzibę oraz adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową działalność lobbingową albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej (nie bedącej przedsiębiorcą) wykonującej taką działalność. Warto zaznaczyć także, że resjestr ten jest jawny.
Jeśli kandydat na zawodowego lobbystę uzyska wpis w MSWiA może prowadzić działalność w siedzibie urzędu obsługującego organ władzy publicznej lub też jeśli chce uczestniczyć w procesie powstawania ustawy, otrzyma wówczas przepustkę uprawniającą do wejścia do Sejmu. Jest to czerwony indentyfikator z oznaczeniem "Z".

Pozostałe kraje europejskie wykorzystują system akredytacji, analogiczny do występującego w Parlamencie Europejskim, wydając- w zależności od potrzeb- jednorazowe badź okresowe karty wstępu. W większości parlamentów w Europie komisjom parlamentarnym przysługuje prawo wysłuchania opinii osób bądź organizacji w ramach procedury konsultacji, jeżeli taka uważana jest za niezbędną.