Republika Południowej Afryki

Republika Południowej Afryki- wielki, bogaty i piękny kraj pozbył się ostatecznie bagażu trwającej wiele lat walki wewnętrznej oraz między-
narodowego potępienia i izolacji.
Rzad RPA dokładał starań, aby utrzymać władzę białych przez kontynuację apartheidu-seperacji ras-który spowodował głęboką alienację i izolację kraju. Śmierć kolonializmu w Afryce unaoczniła wszystkim, że jedynymi krajami, w których nadal władza spoczywała w rękach białych, pozosta-
wały już tylko RPA i uzależniona niegdyś od tego państwa Namibia.
Pod wzgłędem strategicznym, RPA panuje nad drogą morską, łączącą Bliski Wschód z Europą i Stanami Zjednoczonymi gdyz wokół Przylądka Dobrej Nadziei płyną tankowce zbyt wielkie by przedostać się przez Kanał Sueski. Ponadto kraj ten jest ważny dla światowego rynku ropy naftowej i
pokoju na świecie, ponieważ posiada ogromne bogactwa mineralne: złoto (którego jest największym producentem na świecie), diamenty, uran i srebro, węgiel, gas ziemny, azbest, chrom, miedź, żelazo, magnez, nikiel i platynę.
Wszystkie te skarby nie zdołaly uchronić kraju przed skutkami recesji na świecie, narastającym agresywnym oporem rzeszy zacofanych i zbiedniałych obywateli, ani nawet przed międzynarodowymi sankcjami łącznie z zakazem wymiany kulturalnej, handlowej i finanasowej, embargiem na dostawy broni i środki transportu oraz ścisłym bojkotem drużyn tego kraju w międzynarodowych imprezach sportowych. Wszystkie
te czynniki złożyły się na zmianę sanowiska rządu, który w początkach lat 90, doprowadził do nagłej ewolucji państwa w nową Republikę Południowej Afryki.
Kraj położony jest na wielkim owalnym płaskowyżu otoczonym pasem lądu
szerokim na 50 do 240 km, który stopniowo opada ku morzu. Płaskowyż
wznosi się na wysokość 1200 m, a obrzeże jego krańców, Wielka Krawędź
wznosi się na wschodzie do 3482 m, tuż nad granicą z Lesotho w okolicy Gór Smoczych.
W 1994 roku tradycyjne cztery prowincje RPA- Przylądkowa, Natal (w dawnych czasach były one kolonią brytyjską). Transwal oraz Orania (dawne republiki burskie) zostały podzielone na dziewięć mniejszych prowincji, a każda z nich otrzymała własny samorząd i niezależny system administracyjny. Obecnie kraj dzieli się na: Prowincję Przylądkową Wschodnią, Prowincję Przylądkową Północną, Kwazulu-Natal, Prowincję Przylądkową Zachodnią, Free State (Orania), Mpumalanga (Transwal Wschodni), Prowincję Północno-zachodnia, Gauteng oraz Prowincję Północną(Transwal Północny).
W obrębie terytorium RPA znajduje się Królestwo Lesotho (byłe Brytyjskie
Terytorium Basutolandu). Drugą enklawą w tym państwie jest królestwo Suazi, graniczące z RPA, oraz Mozambikiem.
Przeważająca większość północnych granic Republiki Połódniowej Afryki biegnie wzdłuż koryta rzek. Ze wschodu na zachód rzekami tymi są "wielka szarozielona, tłusta Limpopo"- o której pisał Rudyard Kipling-Marico, Molopo , Nossob oraz Oranje. Oranje właśnie jest najdłuższą rzeką
kraju, płynącą od wyżyn Lesotho na wschód przez około 2090 km do wybrzeży Atlantyku. Razem z dorzeczem zbiera wody z przeważającej części płaskowyżu. Pozostałe rzeki są stosunkowo krótkie i toczą wody od
Wielkiej Krawędzi do Oceanu Atlantyckiego, ale generalnie w kraju brakuje wody, a okresowe susze wyniszczają środowisko naturalne.
W południowej i południowo-zachodniej części dawnego Kraju Przylądkowego deszcze padają głównie w mieściącach zimowych, od maja
do października, ale pozostała część kraju korzysta z letnich opadów deszczu od listopada do kwietnia. W niektórych okolicach, szczególnie wzdłuż równiny wschodniej i południowej położonych w pobliżu oceanu, roczny poziom opadów może dochodzić do 1500mm. Na północ od Gór Przylądkowych i na zachód od Gór Smoczych rozpościera się obszar zmniejszonych opadów, gdzie w ciągu roku nie należy spodziewać się nie więcej niż 500mm. Im dalej na północ w kierunku pustyni Namib oraz Kalachiri na zachód i północ, tym mniejsza ilość opadów.
Na większości terytorium kraju temperatury są raczej wyrównane, a średnia roczna temperatura wynosi tam 17C. Ciepłe prądy napływające znad Mozambiku wzdłuż wybrzeża wschodniego w kierunku południowym
utrzymują temperaturę obszarów nadmorskich o kilka stopni wyższą niż ta
która panuje na wybrzeżu zachodnim, ponieważ powietrze ochładzane jest
Prądem Benguelskim nadpływając z Antarktyki.
Różnice klimatyczne między poszczególnymi obszarami kraju są znacznie
większe niż należałoby się spodziewać. Zimą, gdy na przeważającym ob-
szarze Prowincji Przylądkowej Zachodniej panuje deszczowa pogoda przy
temperaturze 12C, w centrum kraju jest sucho, a temperatury spadają do
-12C. Latem nad centralnie położonym płaskowyżem, czyli Wysokim Weldem, zbierają się ogromne ilości chmur burzowych niosących krótkie lecz gwałtowne ulewy.
Zróżnicowana jest także roślinność. Wzdłuż wybrzeża Prowincji Przylądkowej Zachodniej oraz w kierunku KwaZulu-Natalu przeważają rośliny płożące oraz drobnolistna karlowacizna znana pod nazwą fynbos i obfitująca w nadzwyczające gatunki, wśród których znaleźć można wrzosy
a także proteales- wiecznie zielone krzewy o wielkich kiściach.Rośline te wykazują zdumiewającą odporność na susze, opierającą sie też zdarzającym się czasem pożarom. Wzdłuż tego wybrzeża spotkać można
również oazy wiecznie zielonych lasów typowych raczej dla klimatu bardziej umiarkowanego.
Góry Przylądkowe są przykładem złożonych i przemieszanych uwarstwień. Na północ od nich leży rejon Karru. Te pokryte suchym pyłem płaszczyzny
terenu urozmaicone są charakterystycznymi pagórkami i tylko z żadka porastającymi teren trawami oraz karłowatymi krzewami, będącym porzywieniem dla kóz i ogromnych stad owiec.
Początku pisanej historii osadnictwa na terenach RPA doszukać się można już w końcu XV wieku i następujących w owym czasie sporadycznych najazdach portugalskich odkrywców szukających drogi do Indii. O ponad 1000 lat starsze było jednak osadnictwo Afrykanów. Pierwsi Europejczycy spotykali na południu pasterskie plemiona Khoikhoi oraz myśliwych i zbieraczy z plemienia San (Buszmeni), mówiących językami bantu, pochodzące z okolic delt rzek Nigru i Konga, wraz z grupami plemion mówiącymi ponad trzystoma zbliżonymi do siebie językami spotkać można było na ogromnych przestrzeniach całej południowej i środkowej Afryki. Ulokowały się one w dawnym Transwalu i Natalu około 300 roku, zaś w okolicach Transkei pierwsze ich ślady pochodzą z ok. 700 roku. W XV wieku uformowały się dwie główne grupy etniczne: Nguni i Sotho oraz dwie mniejsze: Venda i Tsonga. Wśród Nguni najaktywniejsze grupy polityczne znajdują się w plemionach Xhosa i Zulu. Dawniejsza polityka rasowa RPA jest znana na całym świecie pod nazwą apartheidu, podziału ludzi nie tylko na czarnych i białych, lecz także na kolorowych (około 3 miliony osób) oraz Azjatów (ok. 1 miliona). Pochodzenie kolorowych było bardzo zróżnicowane i miało swe początki w ustanowieniu w 1652 roku placówki Holenderskiej Kompanii Wschodnio-indyjskiej znanej pod nazwą Kapsztad. Byli to ludzie urodzeni z małżeństw i nieformalnych związków Europejczyków z miejscowym plemionem Khoikhoja i niewolnikami, sprowadzonymi przede wszystkim do pracy z innych części Afryki, subkontynentu indyjskiego oraz z Indii Wschodnich. Wkrótce kolorowych spotkać można było we wszystkich częściach kraju, najczęściej jednak w okolicy dzisiejszej Prowincji Przylądkowej Zachodniej.
Ludność pochodzenia azjatyckiego ma swe korzenie w rodzinach robotników, których w XIX wieku sprowadzono do pracy na plach plantacji
trzciny cukrowej w Natalu. Większość Azjatów południowoafrykańskich zamieszkuje w prowincjach KwaZulu-Natal oraz w Guatengu.
Biała ludność RPA pochodzi od pierwszych osadników holenderskich i francuskich (hugenoci), którzy w późniejszym czasie zaczęli sami nazywać
siebie Afrykanami lub Burami (słowo pochodzące z języków holenderskiego i połódniowoafrykańskiego afrikaans, oznaczające farmerów). W ich żyłach płynie także krew Anglików i Niemców, którzy przybyli tu dużo później, a także innych pojawiających się ostatnio przybyszów z Europy. Grupa mówiąca językiem afrikaans stanowi 80 proc. białej ludności kraju, reszta mówi przeważnie po angielsku.
Wśród czarnych obywateli podziały etniczne są dużu ważniejsze, ponieważ
około 20 proc. ludności afrykańskiej pochodzi z plemiona Zulu. Zachowanie specyficznej tożsamości czarnego plemienia przez kultywowanie związków kulturowych i politycznych staje się częstym powodem zadrażnień i prowadzi do ostrych i krwawych starć.
Animozje pomiędzy Afrykanami i Anglikanami korzeniami sięgają czasów, gdy przylądek okupowali Brytyjczycy w latach 1795-1803 a następnie Afrykanie stale od 1806 roku. Na początku XVII wieku kolonialiści holenderscy rozprzestrzenili się na wschód od Kapsztadu. Większośc z nich
wiodła spokojne życie farmerów pasących stada na wciąż nowych pastwiskach, rzadziej-osiadłe.
Posówający się na północ Afrykańczycy (Burowie) napotkali posuwający się na południe lud Xhosa. Głód ziemi i kradzieże bydła rozpętały w 1779 roku serię wojen, które trwały przez następne sto lat.
Burowie nie zaakceptowali władzy Brytyjczyków. Według opinii niektórych
ostatecznym aktem prowokacji była niedostateczna kompensata po uwolnieniu niewolników. Nastąpiła masowa migracja na północ w poszukiwaniu nowej "ziemi obiecanej". W historii nazywano ją Wielkim Trekiem, a w latach 1835-1838 zdecydowało się na nią ok. 10 tys. Burów.
Słynną bitwę stoczono na brzegach rzeki Ncome, w Kwa-Zulu-Natulu w 1838 roku. Wówczas 12 tys. Zulusów zaatakowało 480 Burów broniących się w dobrze ufortyfikowanym obozie za wałem utworzonym z wozów. Maczugi i dzidy okazaly się zbyt zbyt słabym uzbrojeniem wobec broni palnej, chociaż ówczesne prymitywne karabiny byly bardzo prymitywne. W
bitwie straciło zycie ok 3000 Zulusów, przy trzech lekko rannych żołnierzy burskich. Rzeka Neome słonęła krwią i do dzisiaj tubylcy zwą ją "Krwawa rzeka". Dzień 16 grudnia obchodzony jest jako Dzień Potęgi od tamtego dnia i obchodzono go corocznie do 1994 roku. Obecnie nadal jest świętem
publicznum obchodzonym jednak jako Święto Pojednania.
W 1840 roku zwycięscy Burowie proklamowali w KwaZulu-Natalu Republikę Natalii. Została ona jednak dwa lata później zaanektowana przez Wielką Brytanię. Burowie ponownie udali się na wędrowkę i założyli związane z ziemią republiki: Wolnego Państwa Oranje oraz Zuid-Afrikansche Republiek. I te państwa zostały zaanektowane, gdy okazało się, że na ich teremach odkryto złoża złota i diamentów.
Niepodległość przywrócono Transwalowi dopiero po wojnie angielsko-burskiej), kiedy to źle dowodzone wojska brytyjskie poniosly klęskę pod Majoba Hill w 1881 roku. Już pięć lat później dokonano największego na świecie odkrycia pokładów złota. Doprowadziło to do drugiej wojny w Ameryce Południowej (drugiej wojny burskiej), trwającej od 1899 roku i niosącej Brytyjczykom serię kompromitujących porażek.
Wkrótce liczebność i nieograniczone zasoby zrobiły swoje i stolicę Burów-pierwsza Bloemfontein, a następnie Pretoria zostały wkrótce zajęte. Kilka tysięcy "niepokonanych" walczyło o sprawę Burów, prowadząc przez dwa lata wojnę partyzancką, zanim w maju 1902 roku zawarto pokój. Wtedy to również w językach świata pojawił się po raz pierwszy "obóz koncentracyjny". Ponad 40 tys. ludzi czarnych i białych, w większości kobiet, dzieci i starców zmarło x powodu chorób, w założonych przez Brytyjczyków obozach, które powstały po to, aby ludności cywilnej umożliwić schronienie w wyniku prowadzonej polityki spalonej ziemi, niszczącej cały kraj.
Na dość korzystnych warunkach porozumienia pokojowego pokonane republiki burskie stały się koloniami Korony Brytyjskiej, a w 1910 roku połączenie ich z Natalem i Krajem Przylądkowym utworzono Związek Południowej Afryki, zamorządne dominium imperium brytyjskiego. Czarnych obywateli całkowicie wylączono z udziału w rządzie. Wyjątkiem stal się Kraj Przylądkowy, gdzie mieli oni ograniczone prawo głosu.
Wielu generałów"-jak nazywano dowódców burskich z czasów wojny-stało
się znanymi politykami. Brytyjczycy właściwie podziwiali większość z nich, łącznie z Louisem Bothą, pierwszym premierem Związku Południowej Afryki, oraz Janem Smutsem, jednym z głównych twórców konstytucji swojego kraju i później-po I wojnie światowej-Ligi Narodów. Smuts, który zdobył sławę, jako twórca koncepcji holizmu sprawował rząd premiera w latach 1919-1924, a następnie od 1939 roku.W 1912 roku powołano do życia Południowoafrykański Tubylczy Kongres Narodowy (partia ta następnie przekształciła się w Afrykański Kongres Narodowy 9partia ta następnie przekształciła się w Afrykańskich Kongres Narodowy , ANC, zwycięzce wyborów w 1994 r.). Wśród statusowych celów znalazły się:jedność amerykańska, postęp społeczny i gospodarczy oraz rozszerzenie praw politycznych. Niestety prawie natychmiast, bo w 1913 roku, uchwalono ustawę o ziemi dla ludności rodzimej, w której ostro postawiono prawną zasadę segregacji tertytorialnej i przekazano czarnym (którzy stanowili wtedy 67 proc. ludności kraju) prawo użytkowania jedynie 8.5 proc. ziemi polożonej na wsi.
W 1948 roku Smuts, przewodzący umiarkowanej partii skupiającej w swoich szeregach członków mówiących w językach afrikaans i angielskim, zostal odsunięty od władzy przez koalicje, skupiającą prawie wyłącznie Afrykanerów. Autorytalne i konserwatywne praktyki nowej koalicji utrzymału ją u władzy przez ok. 46 lat. Większość podstawowych praw apartheidu wprowadził pierwszy rząd Partii Narodowej (zawiązanej w 1951 roku) pod przewodnictwem dr. Daniela Francisa Malana, bylego dostojnika Holenderskiego Kościoła Reformowanego. Powszechnie jednak za glównego architekta uznawano Hendrika Frenscha Verwoerda, ministra spraw wewnętrzynch w rządzie Malana.
Verwoerd objał stanowisko premiera w 1958 roku i przewodzil na scenie politycznej do chwili swoje śmierci w 1966. W tym czasie, w referendum, zorganizowanym wyłącznie dla białych, głosujący zdecydowali się zmienić status kraju i opowiedzieli sie za niepodległością. Ponieważ ciało w skład którego wchodziła ówczesna RPA-Brytyjska Wspolnota Narodów- nie akceptowało zasad polityki wewnętrznej tego kraju, młoda Republika Południowej Afryki świętowała swoje narodziny wycofując się z jego składu.
Mimo wspanialego startu i doskonałek koniuktury w poczatkach swego istnienia RPA napotkała opór społeczności międzynarodowej wobec stosowanego przez siebie apartheidu. Wśród fundamentalnych ustaw tego systemu władzy znalazły się ustawy o braku moralności i związki między innymi rasami. Ustawa o obszarach grupowych nakazywała oddzielenie miejsc zamieszkania białych, czarnych, Azjatów i kolorowych obywateli, przy czym biali zajmowali dzielnice podmiejskie położone w wygodnej od odległości od centrum miast, natomiast ludność kolorowa i czarna została przymusowo usunięta do townships- osad znacznie oddalonych. Częścią systemu kontroli migracji ludności buł nałożony na mieszkających w miastach czarnych obowiązek stałego posiadania przy sobie paszportów ze szczegółowymi danymi, zawierajacymi podstawy prawne zezwlające na pobyt w tym miejscu. Istniała równiez nierówność prawa do pracy. Prawo nie uznawało związków zawodowych czarnych obywateli, a ich członkom nie wolno było brać udziału w negocjacjach z pracodawcami, nie posiadali tez prawa do strajku.Przywódcy opozycji pozaparlamentarnej podlegali stałym prześladowaniom i przebywali w więzieniach. Ich organizacje zdelegalizowano.Propagatorzy apartheidu za cel stawiali sobie utworzenie kraju zdominowanego przez białych, w którym żaden z czarnych nie będzie się młógł stać pełnoprawnym obywatelem. Cel ten starali sie osiągnąć tworząc system rezerwatów etnicznych lub "plemiennych ojczyzn" szyderczo nazwanych buntustanami. Każdego usunietego z miasta lub z obszaru " tylko dla białych " czarnego przesiedlano do właściwej mu "plemiennej ojczyzny", której wedle odgórnego postanowienia był obywatelem. W odpowiedni sposób "ojczyznom" tym pozwalano składac wnioski do rządu R P A. o przyznanie statusu samorządności a następnie " niezależności " . Do momentu załamania się systemu w 1994 roku w R P A istniało nie więcej niz 10 podobnych państewek, z których 4 były " niezależne " chociaż niepodległość tę uznawali jedynie ich przywódcy oraz państwo południowo afrykańskie. Wszystkie wewnetrzne enklawy tego rodzaju zajmowały ok. 14 % terytorium vałego kraju.
" Ojczyzny " były własciwie tylko dostarczycielami siły roboczej, rząd przyznawał czasem specjalne koncesje " przemysłom granicznym " - tym koncernom, które instalowały swoje fabryki na obszarze " ojczyzn " lub niezbyt daleko od ich granic.
W nadziei stworzenia pozorów sprawowania bardziej demokratycznego systemu rządów w 1983 roku zorganizowano referendum jedynie wśród elektoratu białych. Uzyskano zatwierdzenie nowego parlamentu, jednak władza miała nadal zdecydowanie pozostawac w rekach białych - przynależeć do urzędu prezydenta, któremu po raz pierwszy przekazano pełna władzę wykonawczą. Wedle postanowień nowej RPA, czarni obywatele nie miele prawie nic do powiedzenia. Ponieważ czarnym nie przydano żadnych korzyści, czyli są bardzo rozczarowani. Afrykanerzy zaś uważali, że biali oddali zbyt wiele i oddzielając się od Partii Narodowej, założyli własną Partie Konserwatywną.
Konstytucja, jak to wielu przewidywało, nie spełniła swego zadania. Co gorsza - działo sie to w okresie ekonomicznej recesji spowodowanej przeważającym w stopniu skutkami międzynarodowych sankcji i odpływem zagranicznego kapitału inwestycyjnego.
Aktywny i długotrwały udział wojsk kraju, destabilizacji sąsiednich pańsytw - Angolii i Mozambiku - zatoczył pełne koło w momencie gdy, zmniejszyła się intensywność walki RPA zalały dostawy tanich, nielegalnie importowanych w ogromnych ilościach karabinów maszynowych - szczególnie AK - 47 - Kałasznikow. W alarmującym stopniu zwiekszyła sie liczba morderstw.
W 1989 roku nastąpiła zmiana na stanowisku prezydenta Pietera Willema Bothe zastąpił Friderik Willen de Klerk. Nowy prezydent rozpoczął rozmowy z Kongersem, którego licznych przywódców uwolniono z wiezień, gdzie odsiadywali wieloletnie wyroki.
De Klerk 2 lutego 1990 roku ogłosił w parlamencie plan zrealizowania serii fundamentalnych posunięć, które na zawsze zmieniły oblicze polityki RPA. Zniesiono delegalizacje organizacji takich jak: ANC, Kongres Pan - Afrykanistyczny czy Południowo Afrykańska Partia Komunistyczna oraz - po 27 latach przetrzymywania - uwolniono z zakładu karnego na wyspie Robben najsłynniejszego więźnia na świecie - Nelsona Mandelę.
Długo rozważano treść i formę nowej konstytucji oraz sposób wyłonienia rządu jedności narodowej w głosowaniu z udziałem wszystkich pełnoletnich obywateli, w tym czasie jednak nasilał się rozlew krwi. Wiekszość incydentów miała miejsce na obszarach zamieszkanych przez czarnych i na wsi, a powodowały je ostra rywalizacja oraz konfrontacje między ANC oraz Partią Wolności Inkatha wywodząca się ze środowisk plemienia Zulu, aczkolwiek zdarzały sie również ataki na położone na odludziu farmy oraz na zgromadzonych w kościołach wiernych odbywających praktyki religijne.
Powszechne strajki stały sie częścią kampanii określanej przez ANC i jej sojusznika - Komunistychna Parię Południowej Afryki - jako " akcję toczącej sie masy ". Boleśnie ugodziły one w gospodarke kraju.
Ponowne włączenie " ojczyzn " do głównego terytorium państwa oraz reakcja prawicowych aktywistów prowadziły również do sporadycznyh wybuchów przemocy, choć na mniejsza skalę niz się obawiano.
W tym czasie zanotowano postęp w negocjacjach z udziałem przedstawicieli wszystkich zainteresowanych stron nad wypracowaniem sprawiedliwego, choc zapewne tymczasowego rozwiązania - stworzenia nowej, przejściowej konstytucji i wprowadzenia rządu jedności narodowej, który miałby ją wcielić w życie. Sam dzień wyborów w kwietniu 1994 roku upłynął zadziwiająco spokojnie. Wyniki wyborów dla nikogo nie stanowiły niespodzianki.
ANC zdobył blisko 63% głosów, co oznaczało 252 miejsca w 400 - osobowym parlamencie, niewiele mniej niz większość 2/3, która pozwoliłaby temu ugrupawaniu na jednostronną zmianę konstytucji. Partia Narodowa, monolityczna partia pozostająca u władzy przez ponad 40 lat zdobyła 82 miejsca, Partia Wolności Inkatha - 43 miejsca, a prawie wyłącznie afrykanerski Front Wolności - jedynie 9. Dla RPA była to nowa sytuacja. Wielu ludzi nigdy nie spodziewało się dożyć takich czasów. Wybory do samorządów lokalnych zwięczyły proces transformacji kraju w latach 1995 - 1996.
Władza białych formalnie dobiegła końca 10 maja 1994r. , w chwili zaprzysiężenia Nelsona Mandeli na stanowisko prezydenta.
Społeczność międzynarodowa chętnie powitała RPA w swoim gronie, przywrócono też członkostwo tego pańswtwa w wielu organizacjach międzynarodowych, z których uprzednio zostało wykluczone.

BOGACTWA NATURALNE
Ogrom bogactw mineralnych w RPA sprawia, że wszystkie inne surowce naturalne w porównaniu z nimi pozostają w cieniu. Górnictwo prznosi ponad 10% całkowitego dochodu rocznie.
Pierwsze poważne odkrycie dotyczyło diamentów, które znaleziono w 1866r. W tym samym roku odkryto odgałęzienie głównej żyły złotonośnej w górach Transwalu . Dzięki temu powstały warunki do narodzin miasta Johannesburg.
Kilka lat później rozpoczętowydobycie węgla na skalę przemysłową. Stał się on odtąd ważnym towarem eksportowym.
RPA jest najwyżej rozwiniętym gospodarczo krajem w Afryce, jego gospodarka zależy od górnictwaq, rolnictwa i przemysłu.
Polityka przyjęta przez rząd czasu przejściowego zawierała prograjm rekonstrukcji i rozwoju , który skuoiał się na podniesienuiu standardu życia pozostającej w biedzie większości. Zmiana priorytetów i kierunków wydatków państwa zaowocowały między innymi likwidacją obowiązkowej służby wojskowej.
MIASTA
Głównymi miastami są :Kapsztad - stolica i miejsce obrad parlamentu. Drugą stolicą i siedzibą administracji państwowej jest Pretoria.Ważnym miastem jest też Johannesburg miasto tętniące ążxciem handlowym i przemzsłowym.
W RPA znajduje się największy rezerwat przyrody umiejscowiony w Parku Narodowym Krugera. Na obszarze 20700 kilometrów kwadratowych
ążyje dużo dzikich ssaków oraz innych zwierząt.
RPA znajduje się w okresie przejściowym od apartheidu do demokracji i na tej drodze rozwiązała już problemy dawniej uważane za nierozwiązywalne.


Oficjalna nazwa -------> Republika Południowej Afryki
Powierzchnia ----------> 1 220 088 km
Ludność ---------------> 42 393 000
Stolice -----------------> Pretoria (siedziba rządu, Kapsztad (siedziba parlalamentu)
Waluta -----------------> 1 rand = 100 centów
Średnia długość życia --> 65 lat.

Liczba telewizorów na jednego mieszkańca----->97 na 1000 osób
Alfabetyzacja-----------> 80 proc.
Główne wyznania----------------> chrześcijaństwo 47 proc. , inne (w tym religie tradycyjne 53 proc.)
System władzy------> demokracja wielopartyjna.