New Age jako rezultat współczesnych przemian kulturowych , nowa religia dla mas?
„New Age jako rezultat współczesnych przemian kulturowych , nowa religia dla mas? ”
W ostatnich klikudziesieciu latach pojawiło się na świecie wiele nowych ruchow religijnych , parareligijnych i społecznych. pod koniec lat sześćdziesiątych naszego stulecia dołączył do niech dynamicznie już dziś rowijajacy się NEW AGE – określany jako nowa religia , nowy ruch parareligijny , nowy ruch panteistyczny , nowa filozofia zycia , nowy fenomen społeczny. „Ruch Nowej Ery jako określony ruch społeczno-kulturowy ma swe korzenie w kontrkulturze lat sześćdziesiątych.”1 Przełom wieków stał się doskonałym siedliskiem dla myśli popularyzowanych przez społeczno-religijny ruch New Age. Jak wielki wpływ wywarł on na współczesność, można się łatwo przekonać oglądając telewizję, słuchając radia, czy choćby rozmawiając z młodzieżą. Nazwa "New Age" wywodzi się z pism Angielki - Alice Ann Bailey (1880-1949), która założyła specjalne stowarzyszenie, aby przygotować powrót Budowniczego świata - Chrystusa. Ruch New Age rozwinął się w latach 50. w Szkocji. Ruch ten rozwija się w najbardziej rozwiniętych społeczeństwach , lecz również staje się bardzo modny na WEGRZECH w CZECHACH i na SLOWACJI. W Niemczech najbardziej poczytne magazyny poświęciły mu cale artykule w telewizjach na całym świecie emitowane sa programy naukowe pokazujące czym tak naprawdę jest ta dziedzina wiedzy ,Religi. Australijskie linie lotnicze wprowadziły na swoich pokładach samolotow muzykę New Age ponieważ doszli do wniosku ze owa muzyka jest najbardziej relaksującą i uspokajajaca od wszystkich innych. „o istocie tego ruchu można się bardzo często duzo dowiedzieć słuchając muzyki oglądając filmy i obrazy czy mode nawiązująca do jego ducha , niż czytając opasle tomy poświęcone jego analizie”2
Nie jest łatwo jednoznacznie określić, czym jest New Age, jakie są jego zasady. Trudności wynikają przede wszystkim z faktu, iż ta, pseudoreligijna utopia łączy w sobie różne tradycje i kultury. Religioznawcy wyróżnili w Nowej Erze elementy chrześcijaństwa, gnozy, alchemii, kabalistyki, magii, parapsychologii, sufizmu, buddyzmu, taoizmu i szamanizmu. Bóg w New Age jest Energią, a nie bytem osobowym. Wszystko można z Nim utożsamić.
1-B. Dobroczyński "Protokoły Mędrców Nowej Ery" (ZNAK, nr 2/95, s. 87).
2-B.Dobroczynski „proteuszowe oblicze wodnika, co to jest ”New Age” „ZNAK”1991, NR 434 S.79
My natomiast wierzymy, że Bóg jest naszym Ojcem, Stworzycielem nieba i ziemi.
Człowiek Nowej Ery zbawia się sam poprzez stosowanie odpowiedniej psychotechniki prowadzącej do wiedzy. Zbawienie zarezerwowane jest, więc tylko dla wtajemniczonych, którzy stopniowo uzmysławiają sobie własną boskość.Dla nas, chrześcijan, zbawienie jest darem wysłużonym przez jedynego Zbawiciela - Chrystusa, oferowanym każdemu człowiekowi.Charakterystyczne jest słownictwo używane przez zwolenników tego ruchu: nie mówi się już o religii, lecz o duchowości, nie mówi się o modlitwie, lecz o medytacji, pojęcie wiary zostało zastąpione przez doświadczenie, łaski - przez energię, Jezus Chrystus stał się symbolem doskonalenia siebie. Nowa Era to, według francuskiego spirytysty Paula Lecoura, Era Wodnika. Posłużył się on znakami zodiaku do tłumaczenia dziejów. Każdy znak zodiaku koresponduje z określonym czasem historii ludzkości (przedziały czasowe po ok. 2160 lat). Era Byka to rozwój cywilizacji asyryjskiej, egipskiej, chaldejskiej i kreteńskiej; Era Barana - hebrajskiej; Era Ryb to era chrześcijaństwa, po niej następuje Era Wodnika - kres panowania chrześcijaństwa. Jeden z ideologów New Age, David Spangler, twierdzi, że w erze tej nastanie kosmiczna harmonia: jedna kultura, uniwersalna religia związana z kultem natury; znikną podziały ideologiczne i polityczne, każdy będzie miał rozwinięte poczucie sprawiedliwości. „Analizujac nową religię, której wyznawcy bez wahania łączą pogańskie praktyki z chrześcijańską mistyką, buddyzmem, reiki, z wróżbami tarota. Z przenikliwością szuka się odpowiedzi na pytanie, jak będzie wyglądała religia Nowej Ery i kim jest człowiek New Age”3.
1.KULTUROWE ZRODLA RUCHU NEW AGE
Wśród kulturowych źródeł ruchu New Age zdaniem wielu autorow wazne jak nie najważniejsze miejsce zajmuja srodki masowego przekazu. Przez dlugie lata nie zwracano należytej uwagi na skutki oddzialowywania mass mediow na psychike ludzi i sposób ich myslenia i dzialania w sferze społecznej. Obecnie niektórzy badacze mass mediow stwierdzaja ze wpływ sradkow masowego przekazu na ludzi jest tak gleboki i wielostronny tak intensywny ze wraz z umasowieniem ich oddziaływania można mowic o nastapieniu nowej epoki.granice maja Stanowic lata szecdziesiate naszego stulecia . lata te wyznaczaja granice miedzy dwoma epokami :epoka werbalna i epoka obrazu i dźwięku ; ta ostatnia jest rezultatem umasowienia srodkow audiowizualnych . w epoce werbalnej swiat poznawalo się za pomoca pisma drukowanego , na nasze Zycie chodzi tu nie tyle o racjonalne wyjaśnienie rzeczywistości co o przezycie tej rzeczywisctosci .
3-„Jednak New Age”, Anna E .Kubiak wyd .Kosmos 1997
Zas w epoce audiowizualnej glownie z pośrednictwem telewizji i radia. jednostke ludzka mniej interesuje np. jak daleko gwiazdy od nas oddalone , bardziej intryguje ja wpływ gwiazd na nasze Zycie chodzi tu nie tyle o racjonalne wyjaśnienie rzeczywistości co o przezycie tej rzeczywisctosci .Stad poszukiwania wszelkich srodkow , sposobow , metod pozwalających doznawac przezyc wewnętrznych. takimi srodkami mogą być techniki medytacji (joga , zen , medytacja transcendentalna), ale także sztuka , muzyka , seks , a nawet narkotyki traktowane nieraz jaki „ sila napedowa” przezyc wewnętrznych4. Tak wiec kulturowe źródła ruchu New Age należy widziec w tym kontekście historycznym , jako kształtowanie się mentalności człowieka epoki audiowizualnej , skazanie jednostki na samoodpowiedzialnosc oraz globalne dowartościowanie indywidualnej jednostkowej samorealizacji , które sa podporządkowane : praca , osiągnięcia zawodowe, czas wolny , pieniadze.
2.IDEOLOGIA
Podstawą ideologii New Age jest zastąpienie Boga człowiekiem, któremu przypisuje się cechy boskie. Wielka propagatorka idei tego ruchu Shirley MacLaine pisze: “Nie możesz oddawać czci nikomu czy niczemu innemu niż sobie, albowiem ty jesteś Bogiem. Kochać siebie oznacza kochać Boga.”. A więc człowiek sam dla siebie ma być sobie panem, przewodnikiem i sędzią. Dzięki tzw. boskiej energii, którą trzeba tylko umieć pobudzić do “życia” osiągnie tzw. “wyższą świadomość, co pozwoli mu wznosić się ponad wszystko. Jest to związane z głoszoną przez New Age teorią, która mówi, że Bóg jest nieosobową energią przenikającą wszystko, czyli Bóg jest wszystkim i wszystko jest Bogiem (panteizm). Z kolei Jezusa Chrystusa uważają za jednego z mistrzów, który doszedł do takiego stopnia doskonałości, ponieważ uwierzył, że jest Bogiem. Ducha Świętego przedstawiają jako energię, którą można posługiwać się w sposób twórczy lub psychiczny. Wierzą także, że dusza, opuszczając umierające ciało, po jakimś czasie wchodzi w inne w chwili jego narodzin (reinkarnacja). Głoszą także tzw. trójpostaciowość tj. tezę o posiadaniu oprócz ciała i duszy, jeszcze “ciała astralnego” lub “psychicznego”, a co za tym idzie - istnienie oprócz ziemskiego naturalnego świata świata tajemniczego, do którego możemy dotrzeć poprzez astrologię, wróżbiarstwo, media spirytystyczne itp.
3.POPULARYZACJA RUCHU
Do upowszechnienia się prądu New Age w znacznej mierze przyczynił się młodzieżowy ruch “Flower Power” oraz fascynacja UFO, było tym motorem napedowym , ze ludzie wmawiali sobie to iż za pośrednictwem Ufo Przybylo nowe światło na otaczajaca nas rzeczywistość. Za kolebkę uważa się Amerykę, gdzie w latach 60- tych w wyniku
4-ABBIE HOFFMAN , wolne spoleczentwo hippisów „I miesięcznik trochę inny” 1990 , nr 3 s . 48-49
konfliktów narodowych i wojny w Wietnamie doszło do rozbicia społeczeństwa. Wtedy narodziła się subkultura młodzieżowa zbuntowana wobec otaczającej rzeczywistości. Dlatego ludziom epoki audiowizualnej bliższe sa male wspólnoty , tworzące klimat emocjonalnego ciepla , stwarzające szanse zdobycia duchowych doświadczeń we wspólnocie z innymi .
„Społeczności „nowe ery” wielkie masowe organizacje polityczne związkowe i ty podobne wydaja się nazbyt logiczne i w tym sensie bardzo nieludzkie i dlatego coraz czesciej demonstracje lub pikiety dotyczące działalności np. działalności Światowej organizacji handlu sa organizowane przez antyglobalistow .”5 Nowy styl życia propagowany przez młodych Amerykanów szybko przemieszczał się na Wschód i Zachód, stając się zaczątkiem ideologii współczesnej postaci ruchu New Age.” New Age” to ZEITGEIST cos niepochwytnego , cos co wisi w powietrzu wspolnota idei i stylu zycia przyciagajaca coraz szersze rzesze ,zwłaszcza ludzi młodych ponad granicami panstw , narodow i ustrojow”6 . Na czele stanęły jednostki uczące wolnej miłości i korzystania z narkotyków.Mieszające się ze sobą religie, filozofie i dyscypliny naukowe zostały tak przerobione i uproszczone, aby mogły być przyjęte przez współczesnego człowieka. Powstałą “papką ideologiczną” karmi się całe społeczeństwa. Obecnie wpływ Nowej Ery jest widoczny praktycznie wszędzie, w filmie, telewizji, radiu, prasie, sztuce, muzyce, literaturze, a nawet w modzie. Nie zawsze, a może nawet bardzo rzadko, zdajemy sobie sprawę jak często massmedia próbują przerzucić na nasz grunt i wszczepić nam ideologię nowej religii”.
Uważa się, że pod wpływem ruchu New Age jest dziś większość organizacji feministycznych, ekologicznych, partii zielonych czy wreszcie działających sekt. Dlatego zdarza się bardzo
często, że chrześcijanie ulegają modzie tego ruchu, nie zdając sobie sprawy z faktu, że jego założenia stoją w zupełnej sprzeczności z nauczaniem Kościoła. "Nie ma jedynego i prawdziwego Objawienia dla ludzkości, w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości ludzkość otrzymywała , otrzymuje i otrzymywać będzie informacje ze Źródła”7.wzrost złożoności zycia społecznego doszedł do takiego stopnia ze człowiek stal się czastka „maszynerii społecznej”.taki stan rzeczy zagraza podmiotowości i indywidualności jednostek. Stad wlasnie ucieczka od instytucji w prywatnośc. Dla cywilizacji europejskiej charakterystyczny był ścisły podzial na nauke i religie lub dokladnie mówiąc na strefy wpływów nauki i Religi . caly obszar problematyki moralnych komfliktow jednostki jej pragnien i orientacji na „cos” wiecej niż przynosi Zycie codzienne –nauka pozostawiala religii.
5-H.Cyrzan , W . Pałubicki , NEW AGE Gdańsk 1991, s. 3-4
6-A . Szostkiewicz , ERA WODNIKA , „ TYGODNIK POWSZECHNY” 1991, NR 4
7-Slowo wstępne redakcji „Znak” 1991 , nr 434
Nauka ignorowala te problemy ludzkie „filozofi zycia” jako nienaukowe.nie rodzilo to zadnych trudności dopóki europejczyk odpowiedz na nie znajdowal w kosciele.przyszedl jednak czas kiedy odpowiedzi kościoła przestaly mu wystarczac. Pierwszy wstrzas spowodowaly narodziny protestantyzmu w Anglii obalając wiare w kościół jako,
Nieodzownego interpretatora i posrednika laski bozej. To nie przypadek ze wszelkie nowe religie znajduja swoich zwollennikow przede wszystkim w krajach gdzie przewodnia religia jest protestantyzm. kolejna przyczyna sprzyjajaca rozwojowi ruchy New Age zwiazana jest z narodzinami epoki industrialnej . narodziny te znamionuje radykalne odrzucanie wartości i stylow zycia ery industrialnej i zastepowania ich wartościami ery postrzemyslowej. Krytyka niewydolności kultury i cywilizacji przemysłowej w zakresie wzrostu jakości zycia wynika glownie stad ze wzrost konsumpcji , który dotychczas warunkowal wzrost jakości stylu zycia stal się obecnie malo prawdopodobny. Krytyka ta znalazla swój wyraz w kontestacji młodzieżowej w latach sześćdziesiątych zwłaszcza w hippisowskiej kontrkulturze , odrzucając system wartości i styl zycia dominujący w zachodnich demokracjach przemysłowych . „W społeczeństwach postindustrialnych pojawiaja się nowe wartości i nowe style zycia które uwidaczniaja się glownie na dwoch poziomach”8 .
4.Niebezpieczeństwa New Age
New Age to mieszanina praktycznej, stosowanej psychologii i wielu różnorodnych idei i praktyk zapożyczonych z wielu systemów mistycznych i metafizycznych. Jest tu przewaga praktyki i zastosowań nad teoria; metody i techniki New Age są najczęściej produktami dostępnymi na rynku za określoną ceną. „New Age jest pragmatyczny. Zaleca, aby sprawdzić, co się da, własnym doświadczeniem. Jak to, w co wierzysz wpływa na twoje życie? Jeżeli niekorzystnie, to zmień poglądy”9. Ta eklektyczna (tzn. złożona z dowolnie wybranych fragmentów różnych systemów) mieszanka jest najczęściej przeznaczona na sprzedaż. Odbiorcami są często ludzie naiwni, więc nie ma potrzeby solidnej, teoretycznej podbudowy. Wystarczy dobra reklama i powołanie się na jakieś znane nazwisko albo egzotyczną tradycję duchową. New Age zatem przyczynia się do pomieszania poglądów u odbiorców. Jeszcze bardziej szkodliwa jest prawdopodobnie komercjalizacja duchowości, na,
której bazuje New Age. Podejścia, metody, techniki, książki i warsztaty są na sprzedaż. Są tak
wyeksponowane, aby każdy mógł znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Najczęściej ulega komercjalizacji joga i medytacja. Tradycyjnie były to zawsze praktyki duchowe. Hata joga straciła tę rolę w momencie, kiedy wkroczyła masowo w Zachodnie społeczeństwo.
8-Aleksander Teisseyre , “New Age i ja. Blaski i cienie zielonej religii.” Artykuł ze strony http://www.wilber.pl/czytelnia/new_age.htm
9-L.Bovone , Socjalizacja a Zycie złożone . Model pokoleniowy , „kultura i społeczeństwo” 1988, nr 1 , s.118-120
Medytacja też często jest uważana za metodę antystresowego uspokojenia umysłu. A przecież obie te metody idą o wiele dalej, są ścieżkami duchowymi. Jeśli w ofercie rynkowej trafią się autentyczne praktyki duchowe, to i tak nastawienie komercyjne zachęca klienta do próbowania innych „towarów”, do regularnej zmiany zainteresowań.
Wybralen następujący temat ponieważ bardzo ciekawia mnie rzezcy nowe jeszcze niedokonca poznane a wlasnie zagadnienie New Age nosi takie miano jako czegos co wchodzi w nasze Zycie ale do konca nie wiemy co to jest. Bardzo spodobal i zaciekawil mnie jezyk w jakim był pisany ten rozdzial w ksiazce Mariana Filipiaka , był on bardzo otwarty bardzo zachęcał do czytania wciągał zainteresowanego tematem . po pzreczytaniu dokladnie co autor chce nam pzrekazac doszedłem do wniosku ze New Age powinien stac się ostrzeżeniem przed tym by irracjonalizm niestal się brama wjazdowa do trzeciego tysiaclecia. Albowiem „gdy rozum spi , budza się demony” . nie należy bac się tego co niesie ze soba czas lecz trzeba nauczyc się rozgraniczac co jest dobre a co jest zle.
BIBLIOGRAFIA:
1-B. Dobroczyński "Protokoły Mędrców Nowej Ery"
2-B.Dobroczynski „proteuszowe oblicze wodnika, co to jest ”New Age” „ZNAK”1991
3-„Jednak New Age”, Anna E .Kubiak wyd .Kosmos 1997
4-ABBIE HOFFMAN , wolne spoleczentwo hippisów „I miesięcznik trochę inny” 1990
5-H.Cyrzan , W . Pałubicki , NEW AGE Gdańsk 1991
6-A . Szostkiewicz , ERA WODNIKA , „ TYGODNIK POWSZECHNY” 1991
7-Slowo wstępne redakcji „Znak” 1991
8-Aleksander Teisseyre , “New Age i ja. Blaski i cienie zielonej religii.” Artykuł ze strony http://www.wilber.pl/czytelnia/new_age.htm
9-L.Bovone , Socjalizacja a Zycie złożone . Model pokoleniowy , „kultura i społeczeństwo” 1988
10- M Filipiak” socjologia kultury zakres zagadnien” wyd Uniwersytetu MARII CURIE-SKLODOWSKIEJ LUBLIN 2002