Ekonomika TiR - zagadnienia na egzamin

Ekonomika turystyki i rekreacji
Michelle Troisi (1955r.)
Ekonomika turystyki i rekreacji jest nauką interdyscyplinarną, zajmuje się potrzebami turystycznymi, dobrami, usługami i produktem turystycznym. Bada kształtowanie się cen na rynku, popyt, podaż oraz rentę turystyczną. Zajmuje się rolą i znaczeniem turystyki w gospodarce (w skali krajowej jak i lokalnej).

Turystyka w hierarchii potrzeb
ludzkich
1. FIZJOLOGICZNE
2. BEZPIECZEŃSTWA
3. PRZYNALEŻNOŚCI I MIŁOŚCI
4. SZACUNKU I UZNANIA
5. SAMOREALIZACJI
6. WIEDZY I ZROZUMIENIA
7. ESTETYKI
PIRAMIDA POTRZEB
WG MASLOWA

Specyfika potrzeb człowieka:
• nieograniczoność potrzeb (czas, liczba, przestrzeń,
• ograniczone możliwości zaspokojenia danych potrzeb,
• różnice w intensywności ujawniania się
poszczególnych grup potrzeb,
• komplementarność potrzeb,
• mała substytucyjność potrzeb,
• następstwo ujawniania się potrzeb wyższego rzędu po
zaspokojeniu potrzeb niższego rzędu.

Potrzeby turystyczne w klasyfikacji
potrzeb ludzkich:
1. podróże w celu zapewnienia potrzeb podstawowych np. turystyka handlowa
2. wyjazdy w celu regeneracji sił fizycznych, wyjazdy lecznicze
3. podróże w odwiedziny do krewnych, przyjaciół, znajomych 4.podróże jako dowód uznania społecznego, odbywane dla prestiżu 5.podróże jako sama przyjemność, radość, rozkosz słońca

Dobra turystyczne:
• Dobra naturalna (powietrze, klimat, konfiguracja terenu, krajobraz i inne).
• Dobra stworzone przez człowieka (zabytki, kolekcje dzieł sztuki, kompleksy uzdrowiskowe td..)
• Dobra podstawowe to dobra naturalne i stworzone przez człowieka wykorzystywane przede wszystkim w turystyce. Stanowią główna
siłę przyciągania turystów.

Dobra dzielimy na:
• Komplementarne, czyli uzupełniające się,
• Substytucyjne, czyli dobra zastępujące się, konkurencyjne względem siebie,
• Wyższego rzędu – zaspokajają potrzeby znajdujące się na wyższych piętrach piramidy potrzeb ludzkich,
• Niższego rzędu,
• Mające charakter monopolu i quasi-monopolu

Specyficzne cechy dóbr
turystycznych:
• Występują powszechnie,
• Nie ulegają spożyciu w trakcie konsumpcji turystycznej,
• Turyści nie mogą dochodzić swych pretensji na drodze prawnej, jeżeli dobra nie spełniają ich oczekiwań,
• Posiadają również niematerialny charakter,
• Podlegają stałej ilościowej fluktuacji (z przyczyn samorzutnych, na skutek działalności ludzkiej, na skutek zmiany mody lub gustów).

Rynek turystyczny
Jest to ogół stosunków wymiennych między osobami i instytucjami sprzedającymi towary i usługi turystyczne reprezentującymi podaż) a osobami i instytucjami nabywającymi towary i usługi zaspokajające potrzeby turystyczne (reprezentującymi popyt). W definicji wyróżniono trzy istotne elementy: podmioty podaży i popytu oraz stosunki rynkowe między podmiotami rynku.

Cechy rynku turystycznego:
• rynek towarów i usług z przewagą usług,
• występuje na nim popyt łączny na towary i usługi, których sprzedaż wzajemnie się uzupełnia,
• konsumpcja następuje w miejscu podaży jednocześnie z produkcją usług,
• Rynek turystyczny występuje nie tylko w miejscu czasowego pobytu turystów, ale również w miejscu stałego zamieszkania, przed wyjazdem i po podróży.

Segmentacja rynku turystycznego:
• rynek wyjazdów urlopowych letnich i zimowych,
• rynek wyjazdów biznesowych, handlowych, pielgrzymkowych, leczniczych, wypoczynkowych, poznawczych, młodzieżowych, wędkarskich …
• rynek turystyki krajowej i zagranicznej,
• rynek turystyki lotniczej, morskiej, autokarowej

Rynek sprzedawcy i rynek nabywcy
• Rynek sprzedawcy oznacza długotrwałą przewagę popytu nad podażą. Sprzedawca znajduje się w korzystniejszej sytuacji od kupującego.
• Rynek nabywcy oznacza nadwyżkę podaży nad popytem. Kupujący znajduje się w sytuacji uprzywilejowanej względem sprzedawcy.

Popyt turystyczny
Naturalna konsumpcja turystyczna
Popyt turystyczny pojawia się po osiągnięciu przez potencjalnych turystów odpowiedniego poziomu dochodów. Poniżej tej granicy występuje naturalna konsumpcja turystyczna, która oznacza uprawianie turystyki nie wymagające w zasadzie żadnych dodatkowych wydatków i dokonuje się w ramach wydatków na codzienne utrzymanie w miejscowości stałego zamieszkania lub okolicach.

Popyt turystyczny w ujęciu
klasyków:
„jest sumą dóbr turystycznych, usług i towarów, które turyści są skłonni nabyć przy określonym poziomie cen” Hunziker, Krapf, „taka ilość dóbr i usług, które w danym momencie turyści są skłonni nabyć po istniejących w kraju cenach (turystyka krajowa) oraz po określonym kursie wymiennym (turystyka zagraniczna). Popyt na dobra turystyczne dotyczy korzyści, jakie te dobra przynoszą, a jest związany z popytem na dobra i usługi komplementarne, wśród których jako główne występują dobra i usługi dotyczące transportu i
hotelarstwa.” Troisi

Rodzaje popytu turystycznego:
• Popyt realny (efektywny) jest to taki popyt, przy którym pragnienie nabycia określonych produktów turystycznych opiera się na posiadaniu odpowiedniego ekwiwalentu.
• Popyt potencjalny oznacza pragnienie nabycia określonego produktu turystycznego nie poparte możliwościami dochodowymi.
• Popyt restytucyjny oznacza ponowny zakup dobra turystycznego identycznego z użytkowanym poprzednio. W turystyce to zjawisku stałe i masowe.

Popyt funkcjonalny i
niefunkcjonalny
• Popyt funkcjonalny zależy od cech jakościowych produktu turystycznego i jest funkcja jego wartości użytkowej.
• Popyt niefunkcjonalny wynika z oddziaływania efektów zewnętrznych na ocenę użyteczności produktu, czyli ocena może ulegać zmianie w zależności od zachowania się innych konsumentów.

Właściwości popytu turystycznego:
1. ma indywidualny charakter,
2. jest funkcją wielu zmiennych (miedzy innymi ceny, dochodów nabywców, cen produktów substytucyjnych i komplementarnych itp..)
3. w porównaniu do codziennej konsumpcji odznacza się znacznie większymi możliwościami wyboru (rodzajów i form turystyki),
4. zależy od czynników irracjonalnych,
5. jest zjawiskiem złożonym,
5. jest podatny na propagandę i reklamę,
6. charakteryzuje się sezonowością,
7. jest wrażliwy na wahania koniunktury,
8. w krajach rozwiniętych gospodarczo ma tendencje do szybkiego wzrostu, co wynika z takich czynników jak: stały rozwój demograficzny, wzrastające uprzemysłowienie i urbanizacja, wzrost poziomu wykształcenia itp..

Reakcja popytu na dochód
Jest mierzona współczynnikiem dochodowej elastyczności popytu. Jest to stosunek względnej zmiany rozmiarów popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodu. Elastyczność popytu zależy od rodzaju dobra. Dobra normalne (typowe) to takie, które charakteryzują się dodatnia elastycznością popytu. Dobra niższego rzędu mają ujemną dochodową elastyczność popytu.

Prawo Engla
• Mówi, że w miarę przechodzenia od dochodów niższych do wyższych maleje udział wydatków na żywność i inne dobra podstawowe, a rośnie udział wydatków na dobra wyższego rzędu.

Dochodowa elastyczność turystyki i
rekreacji
• Szacuje się, że współczynnik dochodowej elastyczności popytu w turystyce waha się w przedziale od 1,3 do 2,0. W turystyce zagranicznej wynosi od przynajmniej 1,5, co oznacza, że zwiększenie się PKB o 10% na jednego mieszkańca spowoduje wzrost wydatków na turystykę zagraniczną o 15%.

Reakcja popytu na ceny
Jest mierzona współczynnikami cenowej elastyczności popytu. Jest to stosunek względnej zmiany wielkości popytu na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.
E=O popyt doskonale nieelastyczny (sztywny)
E>1 popyt wysoce elastyczny
E bliskie zera – mała elstyczność

Mieszana elastyczność popytu
Definiowana jest jako procentowa zmiana wielkosci popytu na produkt A wynikająca z jednoprocentowej zmiany ceny produktu B.
W przypadku produktów substytucyjnych mieszana cenowa elastyczność popytu jest dodatnia.
W przypadku produktów komplementarnych mieszana cenowa elastyczność popytu ma znak ujemny.

Paradoksy wiązane z cenową
elastycznością popytu:
• Paradoks spekulacyjny,
• Paradoks Veblena (dobra prestiżowe, luksusowe),
• Paradoks Giffena (dobra niższego rzędu (najczęściej artykuły żywnościowe)

Podstawowe warunki rozwoju popytu
turystycznego na skalę masową:
1. Pokój, stabilizacja, swoboda podróżowania,
2. Stały rozwój gospodarczy kraju i wzrost zamożności społeczeństwa,
3. Wprowadzenia i upowszechnienie ustawodawstwacsocjalnego (zwłaszcza płatne urlopy)
4. Stały postęp techniczny (szczególnie rozwój środków komunikacji i infrastruktury)
5. Proturystyczna lub przynajmniej neutralna polityka rządu
6.
Grupy czynników wywierających
wpływ na popyt turystyczny:
• Czynniki ekonomiczne – rozwój gospodarczy kraju, stosunki handlowe, ceny i kursy walutowe, miejsca pracy i warunki pracy, koszty transportu, kształtowanie się dochodów realnych i inne.
• Otoczenie – klimat, środowisko, geografia, ekologia, urbanizacja, otoczenie miejsca zamieszkania i inne.
• Społeczeństwo – normy społeczne określające zachowanie się jednostek i grup społecznych; niektóre cechy demograficzne, takie jak: miejsce zamieszkania, zatrudnienie, wykonywany zawód, płatny czas wolny i inne.
• Osobowość – niektóre cechy demograficzne, takie jak: płeć, wiek, stan cywilny i rodzinny, oraz cechy osobiste, takie jak: ciekawość życia, łatwe kontakty z otoczeniem, potrzeba podróży, hobby, pozytywny stosunek do wypoczynku i rekreacji.
• Państwo - stosunki polityczne, formalności graniczne, regulacje rządowe w zakresie ochrony konkurencji, ochrony prawnej konsumenta i ochrony środowiska naturalnego, regulacje podatkowe i inne proturystyczne.
• Podaż – wielkość i struktura podaży, ceny i ich przedziały i inne.
• Media – działalność środków masowego przekazu, propaganda i reklama, wzbudzanie inspiracji i potrzeb w zakresie turystyki irekreacji.

Badanie popytu turystycznego:
• Badania pełne (metoda graniczna, metoda hotelowa)
• Badanie częściowe (ankietowe)

Podaż turystyczna:
Podaż to ilość dóbr i usług, jaką producenci są gotowi zaoferować nabywcom przy różnym poziomie cen.
Podaż turystyczna w wąskim znaczeniu oznacza wolumen dóbr i usług, który jest zaoferowany do sprzedaży turystom. Natomiast w szerokim znaczeniu jest to całokształt działań wszystkich podmiotów prowadzących działalność zmierzającą do zaspokojenia turystów.
Podaż pierwotna i wtórna
• Podaż pierwotna – zalicza się do niej rzeczywistość przyrodniczą (naturalne walory turystyczne), stosunki społeczno-kulturalne zabytki, tradycje, język, gościnność i inne) oraz urządzenia infrastruktury ogólnej (transport,
gospodarka komunalna)
• Podaż wtórna – instytucje i urządzenia infrastruktury turystycznej (hotelarstwo, gastronomia, urządzenia wypoczynkowe i sportowe, organizacja podróży i inne.

Cechy podaży turystycznej:
• Część elementów podaży ma charakter paraturystyczny,
• Podaż jest uzależniona w długim okresie od sytuacji gospodarczej państwa,
• Komponenty produktu turystycznego są komplementarne, co powoduje, że podaż ma charakter łączny,
• Wiele urządzeń komplementarnych istniejących w celu świadczenia usług podstawowych, ma charakter inwestycji kapitałochłonnych,
• Podaż turystyczna cechuje się dużym udziałem kosztów stałych i stosunkowo małymi kosztami zmiennymi
• Podaż turystyczna jest sztywna w układzie przestrzennym,
• Miejsca występowania podaży turystycznej mają na ogół niskie walory z punktu widzenia produkcji materialnej,
• Wielkość podaży jest uzależniona od chłonności miejsc występowania walorów turystycznych,
• Z charakteru popytu oraz walorów przyrodniczych wynika sezonowe wykorzystanie podaży, co rodzi wiele negatywnych skutków (np.: okresowe obciążenie, konieczność gromadzenia rezerw, większe ryzyko działalności, małe możliwości wykorzystania obiektów turystycznych poza sezonem i inne),
• Podaż turystyczna jest uzależniona od funkcjonowania praktycznie wszystkich sektorów gospodarki,
• Duże ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej,
• W krótkim okresie podaż jest stała, cena jest jedynie funkcją popytu. W tej sytuacji turystyka jest czynnikiem działającym inflacyjnie.
• Duża kapitałochłonność
• W podaży turystycznej dużą rolę odgrywają małe i średnie firmy (w UE około 80% podmiotów w turystyce i rekreacji)

Produkt turystyczny
• Produkt turystyczny jest produktem złożonym, w którym dominują usługi (pakiety usług). W wąskim znaczeniu
termin ten oznacza to, co turyści kupują (transport, zakwaterowania). W szerszym znaczeniu jest kompozycja tego, co turyści robią oraz walorów, urządzeń i usług, z których w tym celu korzystają.
• W ujęciu składnikowym (strukturalnym) produkt turystycznych stanowi zespół elementów materialnych i niematerialnych zestawionych w jeden pakiet, które mogą być planowane, zmieniane i dopasowywane
do siebie tak, aby w jak najlepszy sposób zaspakajać potrzeby klientów, czyli turystów.

Produktem turystycznym mogą
być:
• Impreza - składa się z zestawu kilku usług lub usług i dóbr materialnych (rzeczy), oferowanych przez organizatorów turystyki
• Miejsce - (region, powiat, miejscowość, park narodowy, itp.) jest szczególnym, zdeterminowanym geograficznie, rodzajem
produktu turystycznego. Miejsce takie określamy wewnętrznie złożony zbiór elementów wyróżnionych ze względna swoją konkretną
lokalizację w przestrzeni, charakteryzującą się walorami turystycznymi
• Obiekt - jest szczególnym rodzajem produktu, charakteryzuje się występowaniem jednej wiodącej atrakcji (usługi) i dodatkowo kilku usług towarzyszących skupionych w jednym miejscu( obiekcie) mającym z punktu z punktu widzenia kartograficznego charakter punktowy ( muzeum,zabytek)
• Szlak - składa się z szeregu „ miejsc” lub „ obiektów”związanych z pewną nadrzędną ideą połączonych zesobą wytyczoną , zwykle oznakowaną trasą oraz z różnorodnej infrastruktury turystycznej zlokalizowanej wzdłuż szlaku
• Wydarzenie - charakteryzuje się dużą spójnością tematyczną, organizacyjną oraz konkretnym umiejscowieniem w czasie i przestrzeniu
• Rzecz - może funkcjonować samodzielnie, lecz zazwyczaj jest dodatkiem do wymienionych produktów. Zgodnie ze swoją nazwą, jest to wyłącznie dobro materialne, np. przewodniki, mapy turystyczne, sprzęt turystyczny
• Usługa - obejmuje pojedynczą usługę turystyczną lub pakiet usług

Z punktu widzenia turysty przez produkt można rozumieć dostępny na rynku pakiet materialnych i niematerialnych składników:
• Atrakcje i środowisko miejsca docelowego,
• Infrastruktura i usługi miejsca docelowego,
• Dostępność,
• Wizerunek miejsca docelowego,
• Cena.

Atrakcje i środowisko miejsca
docelowego:
• Dobra naturalne (krajobraz, klimat, morze, góry itp.)
• Atrakcje historyczne i kulturalne,
• Urządzenia sportowo-rekreacyjne,
• Placówki rozrywki (nocne kluby, kina, parki rozrywki, tereny wystawowe…)
• Transport i przejazdy (koleje parowe, wąskotorowe, gondole, kolejki linowe…)
• Zakupy (bazary, centra handlowe, sklepy wolnocłowe)

Infrastruktura i usługi miejsca
docelowego:
• Baza noclegowa (hotele, pokoje, kempingi…)
• Baza gastronomiczna
• Środki transportu w miejscu docelowym (taxi, autobusy, wypożyczalnie samochodów, rowerów…)
• Obsługa w zakresie aktywnego wypoczynku
• Sieć sprzedaży detalicznej
• Inne usługi (informacja, wypożyczalnia sprzętu, fryzjerskie, kosmetyczna, wellness & spa…)

Dostępność miejsca
docelowego:
• Infrastruktura (drogi, mosty, porty lotnicze, koleje…)
• Sprzęt (pojemność, szybkość i zasięg transportu)
• Czynniki eksploatacyjne (częstotliwość połączeń, ceny)
• Regulacja rządowe dotyczące transportu

Wizerunek miejsca docelowego:
Wizerunek miejsca docelowego to wykreowany poprzez propagandę, reklamę i inne formy promocji wizerunek
danego regionu. To także wpływ mody i gustów społecznych decydujących o popularności danego miejsca.

Całościowy produkt turystyczny
obejmuje:
• W miejscu zamieszkania: informacje i porady w biurze podróży, pośrednictwo innych organizacji, wyposażenie na podróż i pobyt,
• W drodze: transport, opieka, wyżywienie,
• Na miejscu: zakwaterowanie, wyżywienie, opieka, rozrywki, sport, pamiątki, inne.

Cechy produktu turystycznego:
• Niematerialny charakter
• Jest różnorodny (każde świadczenie usług jest niepowtarzalne dla producenta i klienta, usługi świadczy człowiek i od jego psychofizycznej dyspozycji zależy jakość i odbiór świadczenia przez klienta)
• Konsumpcja produktu turystycznego jest zawsze aktem jednorazowym, nawet jeżeli korzysta się z pakietu identycznego w tym samym miejscu i czasie,
• Nabywanie produktu często opiera się na wyobrażeniu czy idei nie o samym produkcie, ale raczej o miejscu czasowego pobytu (najczęściej identyfikowany z państwem, w którym go konsumują)
• Komplementarny charakter
• Podatny na substytucję
• Nabycie produktu turystycznego oznacza tymczasowe prawo użycia go w określonym miejscu i czasie (w przypadku towaru jest to nabycie prawa własności z możliwością do jego dowolnego użytkowania)
• Nie można go magazynować, choć jego świadczenie może być rezerwowane
• Produkt turystyczny jest jednocześnie produkowany i konsumowany
• Oderwanie procesu produkcji i konsumpcji od momentu sprzedaży
• Złożony (składa się najczęściej z pakietu usług)
• Podatny na sezonowość
• Ocena produktu turystycznego jest kształtowana w bezpośrednim kontakcie między świadczącym a klientem

Usługi jako podstawowy składnik
produktu turystycznego
• usługi transportowe
• usługi hotelarskie
• usługi gastronomiczne
• usługi przewodnickie i pilotażu
• usługi handlowe
• usługi infrastruktury lokalnej
• usługi bankowe
• usługi sportowe i rekreacyjne
• Usługi ubezpieczeniowe
• Inne

Usługi turystyczne pełnią trzy podstawowe funkcje, ściśle związane z istotą potrzeb turystycznych:
• funkcję udostępnienia walorów turystycznych, które umożliwia realizacje celu podróży turystycznej,
• funkcję dostarczania towarów służących zaspokojeniu podstawowych potrzeb człowieka, zmodyfikowaną przez specyficzna sytuację, w jakiej znajduję się turysta, oraz produktów o charakterze turystycznym,
• funkcję oddziaływania bezpośredniego na osobę turysty oraz posiadane przez niego przedmioty, czyli zapewnienie wypoczynku( również leczenia) poza
miejscem stałego zamieszkania, udzielenie niezbędnych informacji oraz utrzymanie elementów wyposażenia turysty w stanie zdatności do użytku

Ceny w turystyce i rekreacji
Cena jest jedną z podstawowych kategorii ekonomicznych. Cena to wartość produktu wyrażona w jednostkach pieniężnych. Inaczej cenę można określić jako pieniężne wyrażenie wartości, jakości i/lub korzyści, jakie daje dany produkt w porównaniu z innymi. W ujęciu marketingowym cenę można zdefiniować jako wartość produktu transakcji rynkowej zgodną z oczekiwaniami kupującego sprzedającego wyrażoną najczęściej w pieniądzu.

Funkcje cen w turystyce i rekreacji:
• Agregacyjna – sprowadzają do wspólnego mianownika nakłady i wyniki, dzięki czemu stwarzają obiektywne podstawy do dokonywania wyboru przez kupujących chociażby różnych rodzajów i form turystyki, rodzaju i standardu usług itp.,
• Informacyjna – ceny są podstawą optymalnego wyboru, umożliwiają obiektywizację wartości,
• Alokacji dochodów – ceny są instrumentem, za pomocą którego swoje dochody kształtuje zarówno budżet państwa, podmioty gospodarcze oraz gospodarstwa domowe.

Funkcje cen w turystyce i rekreacji:
• Redystrybucji dochodów – ceny są obciążone podatkami i innymi opłatami, a uzyskiwane w ten sposób środki finansowe są wykorzystywane na pokrycie bieżących potrzeb państwa.
• Stymulacyjna – ceny są ustalane na podstawie relacji popytu i podaży i są zasadniczym motywem działania, bowiem skłaniają do działań zgodnych z wymogami rynku.
• Satysfakcji dla klienta – prowadzi do zadowolenia klienta przy danym poziomie cen (gdy cena odpowiada wartości kupionego produktu)

Metody ustalania cen:
• Kosztowe,
• W oparciu o konkurencję,
• Popytowe,
• Porównań międzynarodowych,
• Porównań wartości substytutów.

Renta turystyczna
• Renta to kategoria ekonomiczna stosowana dla oznaczenia dochodu, jaki może otrzymać producent znajdujący się w korzystniejszej sytuacji od innych producentów.
• W turystyce i rekreacji wyróżnia się zarówno rentę producenta, jak i rentę konsumenta (turysty).
• W turystyce często występuje renta opierająca się o niezbędny czynnik psychologiczny (wynikająca np. położenia, korzystniejszej lokalizacji w terenie).

Gospodarka turystyczna
• Typowa gospodarka turystyczna została wydzielona według kryterium rodzaju działalności i objęła przedsiębiorstwa, organizacje oraz instytucje, które zapewniają usługi wyłącznie lub prawie wyłącznie dla turystów.

Gospodarka turystyczna
Uzupełniająca gospodarka turystyczna obejmuje przedsiębiorstwa, organizacje i instytucje, które w całości były zaliczane do rozmaitych działów gospodarki (pozaturystycznych), ale miały pewne wyraźne wydzielone zakresy
działalności (produkcja lub usługi) ukierunkowane na turystów (np. agroturystyka).

Gospodarka turystyczna
Nietypowa lub pośrednia gospodarka turystyczna obejmuje przedsiębiorstwa, organizacje i instytucje, których
działalność nie była ukierunkowana bezpośrednio na turystów. Może się jednak okazać, że na przykład w trakcie sezonu udział turystów w sprzedaży jest znaczący

Budowa biznesplanu
• Opis firmy
• Zarządzanie
• Plan marketingowy
• Plan organizacyjny
• Analiza ryzyka
• Plan finansowy

Opis firmy
• Streszczenie (podsumowanie wykonawcze)
• Wizja, misja i cele strategiczne
• Osobowość prawna firmy
• Konkurencyjność oferty

Streszczenie
• nazywane podsumowaniem wykonawczym lub menedżerskim, musi być skoncentrowane na najbardziej
istotnych elementach projektu. Stanowiąc jednocześnie rozpoczęcie i kwintesencję biznesplanu, powinno ukazać zalety operacji, a przez to zachęcać do dalszej lektury.

Strategia
• „Strategia to przybliżony bieg zdarzeń, który trzeba często rewidować iredefiniować – zależnie od warunków
panujących na rynku. Ona jest procesem ciągłym, a nie tylko teorią, której trzeba się ściśle trzymać jak wierzą niektórzy.” J. Welch

Pojęcie wizji i misji
Należy wyraźnie podkreślić, że zarówno w literaturze, jak i praktyce gospodarczej wizję i misję uważa się za pojęcia trudno definiowalne. Wizja to znalezienie i realizowanie pewnego pomysłu na biznes na rynku turystyczno-rekreacyjnym. Jest to dokładna
wizualizacja organizacji przez właściciela (właścicieli) obecnie i w przyszłości, określenie zasad jej funkcjonowania, jej miejsca na rynku i drogi rozwoju, która konsekwentnie powinna być realizowana.

Misja
• Misja jest pojęciem o bardzo szerokim znaczeniu, z tego też powodu w literaturze występuje wiele różnych jej definicji. Oto kilka przykładów:
• Misja to podstawowy, ogólny, niepowtarzalny cel, który wyróżnia organizację wśród innych i wskazuje na zakres działania przedsiębiorstwa w kategoriach produktu i rynku.
• Misja jest generalnym uzasadnieniem racji istnienia i rozwoju organizacji. Określa główne wartości dla których organizacja została powołana, bądź które realizuje przez swoja działalność. Ważną funkcją przypisywaną misji jest ukierunkowywanie przyszłego działania.

Misja
• Jednak według jednego z najwybitniejszych menedżerów XX wieku J. Welch’a misja powinna być odpowiedzią
na jedno fundamentalne pytanie: jak firma chce zwyciężać w biznesie? Z tego pytania jednoznacznie wynika
konieczność do określenia mocnych i słabych organizacji i określenie obszarów, na których może ona konkurować z innymi, tak aby działania te były efektywne.

Misja w turystyce:
Misja powinna określać, co organizacja pragnie osiągnąć, co uznaje za cel swojego istnienia oraz w jakim kierunku zamierza podążać.

Misja Six Continents:
„Six Continents pragnie osiągnąć trwały, długookresowy wzrost wartości właścicielskiej przez budowanie i wzmacnianie czołowych marek w dwóch podstawowych obszarach działalności obejmujących szybko rozwijającą się międzynarodową sieć hoteli oraz wysoce dochodową sieć restauracji i pubów. Opierając się na doświadczonej kadrze kierowniczej, globalnej infrastrukturze i pokaźnych zasobach finansowych. Six Continents dąży do wypracowania ponadprzeciętnych zysków w procesie poszerzania zasięgu rynkowego swoich sprawdzonych marek.”

Misja Tourism Concern: „Turystyka musi być zawsze korzystna dla lokalnej społeczności”
„Tourism Concern dąży do tego, aby działalność przedsiębiorstw turystycznych była:
Øuczciwa, tzn. aby przynosiła korzyści, które są sprawiedliwie rozdzielane,
Øpartycypacyjna, tzn. aby zapewniała pracę członkom lokalnej społeczności,
Øprzyjazna dla otoczenia, tzn. aby długofalowe interesy społeczne i ochronę środowiska przedkładano nad bieżące zyski.”

Fundamentalne czynniki powodzenia przy realizacji strategii:
• Odpowiedni ludzie,
• Najlepsze praktyki,
• Kultura organizacyjna
• Żelazna konsekwencja, ale i elastyczność
• Często szczęście, przypadek

Osobowość prawna
• Jednoosobowa działalność gospodarcza
• Spółka z o.o. (kapitał początkowy 50000zł)
• Spółka akcyjna (kapitał początkowy 500000zł)
• Stowarzyszenie
• Fundacja
• Inne

Konkurencyjność oferty:
• w jaki sposób zamierzasz odróżniać się od konkurencji, spróbuj odpowiedzieć sobie na następujące pytania:, kim są Twoi konkurenci, jakie są ich atuty, jakie mają słabości, co odróżni oferowane przez Ciebie produkty/ usługi od oferty konkurencji? Co chciałbyś wyeksponować prowadząc własną firmę - usługi, jakość czy cenę? (przemysł samochodowy w USA)

Analiza konkurencji:
• Bezpośrednia konkurencja – wielkość (duże, małe firmy), ich doświadczenie
• Udział w rynku – globalnie i na poszczególnych rynkach. Jaką pozycję zajmuje nasza firma oraz jaka jest pozycja konkurencji?
• Cechy branży w której funkcjonuje firma – produkcja towarów, usługowa, nowoczesne technologie, wysoka wartość dodana. Co napędza w branży dochodowość?
• Wady i zalety każdego z konkurentów – jak dobre są ich produkty, ile wydaja na badania i rozwój? Jakie mają możliwości sprzedaży? Czy są nastawieni na osiąganie wyników?

Zarządzanie
• Ta część biznesplanu poświęcona jest profilowi organizacyjnemu firmy. Zaprezentuj tu najważniejsze osoby
zarządzające firmą, przedstaw ich doświadczenie zawodowe, wykształcenie, osiągnięcia w karierze. Postaraj się
sprzedać tu własne zalety oraz atuty innych członków zespołu.

Plan marketingowy
• Analiza rynku - uwzględnij usytuowanie geograficzne swojej firmy, możliwości konkurowania na rynku, rozwoju firmy, nisz rynkowych i liderów.
• Identyfikacja klientów - ustal czy z Twoich usług będą korzystać inne podmioty gospodarcze czy raczej będziesz sprzedawać wytwór Twojej firmy bezpośrednio klientom.
• Lokalizacja – określ, gdzie będzie mieściła się siedziba twojej firmy.
• Dystrybucja - odpowiedz na pytanie, w jaki sposób zamierzasz dostarczać produkty na rynek (AVON,coca-cola)

Plan marketingowy
• Reklama - określ, w jaki sposób zamierzasz pozyskiwać potencjalnych klientów, uwzględnij reklamę prasową, internetową, telemarketing itp.
• Public relations - w jaki sposób zamierzasz tworzyć pozytywny wizerunek własnej firmy? Zaletą kontaktów z mediami jest fakt, że zwykle nic nie kosztują a niejednokrotnie mogą wpłynąć na popularność Twojej działalności.
• Polityka cenowa- opisz swoją strategię cenową, w której umieścisz informacje o przewidywanych kosztach i oczekiwanych zyskach.
• Warunki sprzedaży i kredytu- ustal warunki płatności zanim przeprowadzisz jakąkolwiek transakcję.

Plan organizacyjny
Zamieść w tej części wszystkie kwestie związane z codzienną organizacją pracy, opisz wszystkie funkcje firmy:
• Pracownicy - większość małych firm to firmy jednoosobowe, jeśli jednak planujesz zatrudniać innych ludzi w tej części biznesplanu umieść informacje, które będą odpowiadać na pytania: gdzie znaleźć pracowników, jaki zespół skompletować, w jaki sposób będziesz ich motywować i jaki będzie program
szkoleń?
• Dostawcy - z jakimi firmami zamierzasz współpracować? I jak zamierzasz nawiązać tą współpracę?
• Księgowość
• Inne

Analiza ryzyka
Ryzyko w nieodłączny sposób łączy się z każdym biznesem, dlatego spróbuj je zminimalizować. Opisz zagrożenia, jakie mogą spotkać Twoje przedsięwzięcie.

Plan finansowy
• Bilans, czyli zestawienie majątku firmy (aktywa) ze źródłami ich finansowania (pasywa),
• Rachunek zysków i strat, czyli zestawienie przychodów firmy z kosztami,
• Analiza progu rentowności
• Inne (np. rachunek przepływów pieniężnych)

Twoje zwycięskie posunięcie
• Co możesz zrobić, aby klienci byli do ciebie bardziej przywiązani niż do konkurencji – czyli jak firma powinna
skutecznie kształtować relacje z klientami?
• Co możesz zrobić, aby zmienić pole gry?














































Ekonomika Turystyki i Rekreacji – zagadnienia egzaminacyjne:
1) Ekonomika turystyki i rekreacji – definicja
2) Turystyka w hierarchii potrzeb ludzkich
3) Specyfika potrzeb ludzkich
4) Potrzeby turystyczne w hierarchii potrzeb ludzkich
5) Dobra naturalne w turystyce
6) Dobra stworzone przez człowieka
7) Dobra podstawowe
8) Dobra komplementarne
9) Dobra substytucyjne
10)Dobra wyższego rzędu
11)Dobra niższego rzędu
12)Dobra w turystyce o charakterze monopolu
13)Dobra w turystyce o charakterze quasi-monopolu
14) Specyficzne cechy dóbr turystycznych
15)Rynek turystyczny – definicja
16) Schemat rynku turystycznego
17)Cechy rynku turystycznego
18) Segmentacja runku turystycznego
19)Rynek nabywcy
20)Rynek sprzedawcy
21) Popyt turystyczny - definicje
22)Naturalna konsumpcja turystyczna
23) Popyt potencjalny
24) Popyt efektywny (realny)
25) Popyt restytucyjny
26) Popyt funkcjonalny i niefunkcjonalny
27)Właściwości popytu turystycznego
28)Reakcja popytu na dochód
29) Prawo Engela
30)Dochodowa elastyczność turystyki i rekreacji
31)Reakcja popytu na ceny
32)Typowa krzywa popytu turystycznego
33) Elastyczność cenowa popytu
34)Mieszana elastyczność popytu
35) Paradoks spekulacyjny w turystyce
36) Paradoks Veblena w turystyce
37) Paradoks Giffena w turystyce
38)Ogólne (podstawowe) warunki rozwoju popytu turystycznego (na skalę masową)
39)Grupy czynników wywierające wpływ na popyt turystyczny
40)Badanie popytu turystycznego
41) Podaż turystyczna
42)Cechy podaży turystycznej
43)Czynniki wywierające wpływ na podaż turystyczną
44) Pojęcie produktu turystycznego
45)Cechy produktu turystycznego
46)Cena w turystyce i rekreacji – podstawowe definicje
47) Funkcje cen
48)Metody ustalania cen
49)Renta w turystyce i rekreacji (definicja)
50)Renta producenta i konsumenta
51)Typowa gospodarka turystyczna
52) Uzupełniająca gospodarka turystyczna
53) Pośrednia (nietypowa) gospodarka turystyczna
54) Elementy biznesplanu (opis firmy, zarządzanie, analiza marketingowa, analiza ryzyka,
analiza finansowa)