Wymień główne obszary życia społecznego, w którym posiadanie wiedzy psychologicznej jest warunkiem koniecznym w poprawności i skuteczności realizacji celów w tym życiu.

Praktyczne problemy psychologiczne powstają we wszystkich sytuacjach, w których uczestniczy człowiek, w których działa czynnie i w których jest przedmiotem oddziaływań jakichkolwiek czynników. Próby rozwijania badań psychologicznych i stosowania już istniejącej wiedzy ogarniają stopniowo coraz szersze dziedziny życia ludzkiego, ludzkiej pracy, nauki i zabawy, zdrowia, życia osobistego, społecznego i kulturalnego. W każdej z tych dziedzin problematyka psychologiczna kształtować się może rozmaicie, zależnie od tego, z jakiego punktu widzenia użyteczności psychologii jest ona ujmowana. Na przykład, inne zagadnienia wysuwają się na czoło psychologicznej problematyki wychowania i nauczania ujmowanej z punktu widzenia koncepcji normalnego rozwoju młodzieży i inne, jeśli główna uwaga psychologa skupiona jest na udzieleniu pomocy młodzieży w przypadkach ?trudnych?; podobnie w zakresie psychologii pracy inaczej kształtuje się konkretna problematyka psychologiczna, kiedy zagadnienie pracy ludzkiej ujmowane jest z punktu widzenia humanizmu traktującego człowieka pracującego, jako podmiot odpowiedzialny, inaczej, kiedy jest ono ujmowane z punktu widzenia organizacji i ?manipulowania? człowiekiem.
Niezależnie od dominującej koncepcji użyteczności praktycznej psychologii, postępy tej nauki w różnych dziedzinach życia ludzkiego są nierównomierne. Najdawniejsze tradycje i największe osiągnięcia ma dziś psychologia w trzech wielkich dziedzinach: w dziedzinie pracy, służby zdrowia i wychowania. Zdobycze psychologii w tych dziedzinach dają się w znacznym stopniu wykorzystać także i w innych mniej rozwiniętych działań, jak psychologia sądowa, wojskowa, sztuki, sportu i inne. W trzech wymienionych dziedzinach wyodrębnia się samodzielne ?gałęzie? psychologii stosowanej.

Obszar pracy
Psychologia pracy jest dziedziną bardzo zróżnicowaną ze względu na zróżnicowany charakter jej przedmiotu. Rozmaite problemy psychologiczne powstają zależnie od tego, czy mamy do czynienia z pracą produkcyjną (fabryczną, rzemieślniczą lub rolną), z pracą usługową (handel, komunikacja, hotelarstwo, gastronomia), z pracą administracyjną (urzędniczą, sekretarską), czy z pracą twórczą (naukową i artystyczną), z pracą pedagogiczną, czy jeszcze z innymi jej rodzajami. Różne działy psychologii pracy rozwijają się w różnym tempie. Najlepiej rozwinięta jest psychologia pracy fabrycznej (?psychologia przemysłowa?), najsłabiej psychologia pracy rolnej.
Istnieją jednak pewne problemy wspólne dla wszystkich rodzajów pracy, takie jak wydajność pracy, kadry (rekrutacja, rozmieszczanie pracowników, płynność kadr), szkolenie zawodowe, organizacja i kierownictwo, higiena i bezpieczeństwo pracy, dyscyplina pracy, doskonalenie metod pracy, stosunki społeczne w zakładzie pracy i inne. Są to problemy kompleksowe, których rozwiązywanie zależy przede wszystkim od czynników obiektywnych: ekonomicznych, technicznych i organizacyjnych. Wśród czynników obiektywnych działają jednak również czynniki subiektywne i nimi właśnie zajmuje się psychologia.
Podstawą rozwiązywania wszelkich problemów szczegółowych z zakresu psychologii pracy jest psychologiczna analiza pracy. Rozróżniamy dwa rodzaje psychologicznej analizy pracy: analizę czynności, które pracownik musi wykonywać i analizę właściwości psychicznych, które musi posiadać. Dawniejsi psychologowie interesowali się głównie drugim z tych rodzajów analizy, dzisiaj zainteresowanie przesuwa się raczej na pierwszą z nich.
Nowoczesna analiza pracy pozostaje pod silnym wpływem cybernetyki. Czynności robocze człowieka analizowane są ze względu na ich najbardziej ogólną strukturę. Czynności wszelkich układów samosterujących, a więc i organizmu ludzkiego, mają dwa główne aspekty; aspekt energetyczny i aspekt regulacyjny. Wszelka praca zużywa energię i wymaga jej dopływu. Energetyczny aspekt pracy organizmu występuje w problematyce wysiłku (fizycznego i umysłowego), zmęczenie i wypoczynku. Jest to problematyka pograniczna psychologii (motywacja, chęć do pracy, lenistwo, mobilizacja sił) i fizjologii (zużycie kalorii, procesy chemiczne w mięśniach pracujących itp.)
Regulacja czynności produkcyjnych przebiega w trzech zasadniczych procesach. Są to:
- orientacja, tzn. odbiór sygnałów, według których pracowni orientuje się w sytuacji, w funkcjonowaniu narzędzi i maszyn, w zachodzącym w materiale, w położeniu i ruchach własnego ciała;
- podejmowanie decyzji;
- manipulacja.
Uzyskanie prawidłowego produktu (wyrobu) zależy od tego, czy pracownik orientuje się w sytuacji, czy na podstawie tej orientacji umie podjąć prawidłową decyzję co do tego, co w tej sytuacji trzeba zrobić i czy potrafi zrobić to, co trzeba. Kierowca, który prowadzi samochód, musi spostrzegać wszystko, co się dzieje na szosie i w jego własnym wozie, musi w każdym momencie trafnie zdecydować o tym, czy należy skręcić w prawo czy w lewo, przyspieszyć czy zahamować itp., a wreszcie musi umieć wykonać manewr, na który się zdecydował. Analiza pracy składa się więc z trzech głównych części odpowiadających tym trzem zasadniczym procesom regulacyjnym. Zawiera ona jednak nie tylko opis struktury czynności prawidłowych, ale także typowe błędy popełniane przez pracowników pod każdym z tych trzech względów.
Bardzo istotną cechą pracy ludzkiej jest jej społeczny charakter. Człowiek wyjątkowo tylko pracuje w izolacji, przeważnie współdziała z innymi. Współdziałanie w procesie pracy obejmuje komunikowanie się z innymi i kooperację, wykonywanie wspólnego zadania przez zespół pracowników. Analiza pracy obejmuje więc także i społeczny aspekt pracy ludzkiej.
Znajomość zasadniczej struktury pracy w danym zawodzie czy na danym stanowisku jest podstawą rozwiązywania wszystkich problemów psychologicznych, związanych z konkretnymi problemami praktycznymi, takimi jak zwiększanie wydajności, szkolenie, wprowadzenie nowych metod pracy, organizacja wypoczynku itp. Jest to również podstawą drugiego rodzaju analizy pracy, który ma na celu ustalenie właściwości psychicznych potrzebnych do wykonywania danego zawodu.
Właściwości psychiczne pracownika potrzebne do wykonywania czynności zawodowych i uzyskiwania dobrych wyników pracy można sprowadzić do dwóch wielkich grup: zdolności i cech osobowości. Pierwsze z nich decydują o tym, co człowiek potrafi zrobić, drugie zaś o tym, co człowiek stara się zrobić.
Ogólnymi problemami zdolności i motywacji zajmuje się psychologia ogólna i jej badania w tym zakresie mają charakter badań podstawowych dla psychologii pracy. Specyficznym zadaniem samej psychologii pracy jest opracowywanie psychologicznych podstaw kształtowania wzajemnego stosunku właściwości psychicznych człowieka i wymagań poszczególnych zawodów w sposób najbardziej pomyślny zarówno dla produkcji, jak i dla samego pracownika. Według dość powszechnie przyjętego określenia, zadaniem psychologii pracy jest zajmowanie się ?przystosowaniem człowieka do zawodu? i ?przystosowaniem zawodu do człowieka?. Chodzi o to, aby ludzie robili to, co potrafią i co chcą robić oraz aby potrafili i chcieli robić to, co przypadło im w udziale.

Obszar zdrowia
Drugą obok pracy wielką dziedziną zastosowań współczesnej psychologii jest służba zdrowia. Nie ma dotychczas ustalonej nazwy obejmującej całokształt problematyki psychologicznej, związanej z tym zakresem działalności praktycznej. Używane są nazwy ?psychologia kliniczna?, ?psychopatologia?, ?higiena psychiczna?. Oprócz tego stosuje się nazwę ?psychologia lekarska? do oznaczenia ogółu wiadomości psychologicznych, które mogą być użyteczne dla lekarzy.
Nazwa ?psychologia kliniczna? obejmuje problematykę psychologiczną, związaną z wszelkiego rodzaju zaburzeniami czynności ludzkich i z trudnościami, z jakich one wynikają lub jakich są przyczyną. Zbliżoną dziedzinę stanowią zagadnienia psychologiczne dotyczące rehabilitacji inwalidów. Psychologowie kliniczni współpracują z lekarzami, pedagogami i pracownikami opieki społecznej, w szpitalach, głównie w szpitalach psychiatrycznych, a także zajmują się ?przypadkami trudnymi? w szkole, ?młodzieżą nieprzystosowaną? w zakładach wychowawczych, pracują w poradniach dla rodziców, w zakładach poprawczych dla młodocianych przestępców, w więzieniach, są konsultantami sądowymi, udzielają porad osobom mającym ?trudności życiowe? itp.
Psychologia kliniczna zajmuje się różnorodnymi zaburzeniami, takimi jak niezdolność do pracy, bezsenność, niezdolność do wysiłku fizycznego lub umysłowego, nieumiejętność skupiania uwagi, a także aspołeczne formy zachowania się, ostre wykroczenia przeciw obowiązującym normom postępowania, konflikty z otoczeniem utrudniające współpracę z innymi, przestępstwa o nieokreślonych lub wyraźnie nieracjonalnych motywach. Zaburzeniom zachowania się towarzyszą zwykle ujemne stany uczuciowe, lęki, fobie, stany depresji i zniechęcenia albo też irracjonalnej euforii, myśli natrętne, obsesje, przesadne poczucie winy, drażliwość, agresywność itp. Zaburzenia te mogą mieć charakter chwilowy, mogą też przejść w trwałe nerwice lub psychozy.
Problemy psychologii klinicznej wiążą się z dwoma podstawowymi zagadnieniami praktyki lekarskiej:
a) diagnozą połączoną z analizą przyczyn zaburzenia;
b) terapią.
Ad.a Przy niektórych zaburzeniach występują charakterystyczne odchylenia od normy w zakresie czynności intelektualnych i życia uczuciowego. Znajomość tych odchyleń może być użyteczna przy diagnozie istoty schorzenia. Na przykład, przy niektórych uszkodzeniach mózgu występują tak specyficzne zmiany w zachowaniu się, w przebiegu procesów intelektualnych, mówieniu, pisaniu lub wykonywaniu prostych ruchów, że mogą ułatwić nawet anatomiczną lokalizację uszkodzenia.
Same choroby mogą również powodować zaburzenia wtórne. W niektórych chorobach, jak np. gruźlica, astma, schorzenia układu trawiennego, nowotwory, mogą występować szczególne zmiany w psychice chorego: lęki, depresje, nadmierna pobudliwość, skrajny egocentryzm itp. Pewne typowe zmiany psychiczne można stwierdzić przy chorobach chronicznych lub nieuleczalnych. Ponadto sam pobyt w warunkach szpitalnych i fakt podlegania zabiegom leczniczym powoduje czasem szczególny, niepożądany stan psychiczny (zjawisko ?hospitalizacji?). Poważne zagadnienia psychologiczne wiążą się również z okresem rekonwalescencji, z trudnościami powrotu chorych do normalnego życia, zwłaszcza chorych psychicznie.
Ad.b Udział psychologów w terapii zaburzeń wiąże się z możliwością stosowania psychoterapii, tzn. przez oddziaływanie na świadomość chorego. Główną metodą jest rozmowa z pacjentem, zmierzająca do ułatwienia mu zrozumienia psychologicznych przyczyn jego zaburzeń, skorygowania wypaczonego przez chorobę obrazu jego własnej sytuacji mu bardziej optymistycznych perspektyw. Czasem stosowana jest terapia zespołowa, polegająca na tym, że chory uczestniczy w kierowanej przez lekarza lub wyszkolonego specjalnie psychologa dyskusji z innymi chorymi. Konfrontacja własnego, egocentrycznego punktu widzenia z postawą innych ludzi, znajdujących się czasem w jeszcze gorszej sytuacji, daje niejednokrotnie dobre wyniki.
Wśród psychologów klinicznych najbardziej rozpowszechnioną teorią jest psychoanaliza w różnych swoich odmianach. Zgodnie z ogólnymi zasadami tego kierunku, psychologowie kliniczni szukają najczęściej przyczyn zaburzeń pacjenta w jego przeszłości, aż do okresu dziecięcego włącznie, w dawnych niezaspokojonych jego potrzebach i pragnieniach, w kolizjach z wymaganiami moralnymi otoczenia i w rozmaitych ?kompleksach?, które na tym tle mogły się u niego wytworzyć. Samo uświadomienie pacjentowi tych kompleksów ma prowadzić do ich likwidacji i do nadania jego dążeniom nowego, bardziej racjonalnego kierunku.
Główną słabością tej metody jest niedocenianie aktualnych trudności życiowych człowieka, wskutek czego większe znaczenie przypisuje się zmianie obrazu rzeczywistości u pacjenta niż zwalczaniu obiektywnych jego trudności. Psychoterapia może dać trwałe pozytywne skutki jedynie wtedy, gdy zostaną usunięte obiektywne trudności życiowe, które spowodowały zaburzenia. Udzielenie takiej obiektywnej pomocy pacjentowi przekracza jednak często możliwość zarówno lekarza, jak i psychologa. Czasem może być przydatna pomoc opiekuna społecznego. Podstawową formą walki z zaburzeniami psychicznymi jest usunięcie ich obiektywnych przyczyn przez właściwą, społeczną organizację życia ludzi.

Obszar nauczania i wychowania
Trzecią wielką dziedziną zastosowania praktycznego psychologii jest nauczanie i wychowanie. ?Gałęzią? psychologii, która zajmuje się psychologicznymi problemami związanymi z tą dziedziną ludzkiej działalności praktycznej, jest ?psychologia wychowawcza? albo ?psychologia pedagogiczna?.
Wiedza psychologiczna jest potrzebna przy rozwiązywaniu dwóch podstawowych zagadnień pedagogicznych, którymi są:
? dobór i układ treści nauczania i wychowania;
? doskonalenie metod nauczania i wychowania.

Problemy doboru i układu treści nauczania i wychowania występują ze szczególną ostrością i wymagają praktycznych decyzji przy opracowywaniu programów szkolnych. Dobór treści programowych musi uwzględniać wiele czynników. Treść programów musi być przede wszystkim dostosowana do społecznych celów nauczania i wychowania. W programach szkolnych powinny być wymienione podstawowe wiadomości potrzebne uczniowi do realizacji jego przyszłych zadań w warunkach, w jakich będzie je wykonywał.
Drugą wielką grupą zagadnień pedagogicznych, w których rozwiązywaniu psychologia może być użyteczna, są zagadnienia metodyczne. Od metod pedagogicznych, tak jak od wszelkich metod działania ludzkiego, wymaga się, aby były skuteczne, ekonomiczne i bezpieczne. Cechy te zaś zależą nie tylko od czynności, którą się wykonuje dla osiągnięcia określonego wysiłku, lecz także w wysokim stopniu od właściwości przedmiotu oddziaływania i od warunków, w których stosuje się te metody. Ta sama metoda może być skuteczna lub nieskuteczna, w zależności od poziomu wiedzy posiadanej przez ucznia, od jego rozwoju umysłowego i od motywacji. Przy tym samym poziomie uczniów skuteczność metod może być uzależniona od warunków, w jakich się je stosuje.
Specyficzną cechą metod pedagogicznych jest to, że polegają one na współdziałaniu nauczyciela i ucznia. Uczeń nie jest jedynie przedmiotem oddziaływania nauczyciela i biernym wykonawcą jego poleceń, lecz podmiotem czynnie działającym i na swój sposób regulującym swoje stosunki z otoczeniem, którego nauczyciel jest tylko jednym z elementów, jakkolwiek bardzo ważnym, bo spełnia rolę kierowniczą. Nauczyciel powinien przyczyniać się do tego, aby osobisty czynny udział ucznia w procesie swego własnego rozwoju był jak największy i aby w tym zakresie wytworzyło się między nim a wychowawcą jak najściślejsze współdziałanie. Taki jest właściwy sens psychologiczny tzw. metod aktywnych od dłuższego już czasu propagowanych w pedagogice i w różny sposób uzasadnianych teoretycznie. Małe stosunkowo praktyczne sukcesy pedagogiki w rozwoju metod aktywnych i stałe narzekania na utrzymywanie się tradycyjnych, mechanicznych metod pracy wynikają m.in. ze słabego rozwoju teorii działania. Wysuwanie pojęcia czynności na czołowe miejsce w teorii psychologicznej wróży i pod tym względem poprawę sytuacji.
Zagadnienie użyteczności psychologii w zakresie treści metod nauczania i wychowania jest pośrednia i polega głównie na dostarczaniu wiadomości psychologicznych, potrzebnych przy rozwiązywaniu różnych zagadnień pedagogicznych lub do prowadzenia dalszych badań już ściśle pedagogicznych. Istnieją jednak próby włączania psychologów do bezpośredniej praktyki wychowawczej jako konsultantów w przypadkach trudnych. Szkoła obrasta stale w system różnych instytucji pomocniczych. Do takich instytucji należą także poradnie szkolne.
Praca psychologów w dziedzinie wychowania nie jest pracą samodzielną, ponieważ sama tylko wiedza psychologiczna nie wystarcza do rozwiązywania problemów wychowawczych. Psychologowie mogą w tej dziedzinie pełnić z pożytkiem swoją rolę, jeśli są równocześnie doświadczonymi pedagogami albo też jeśli współpracują ściśle z innymi specjalistami (pedagog, lekarz), wspólnie analizując dany przypadek. Dobrze zorganizowane poradnie wychowawcze pracują na takiej właśnie zasadzie.

Obszar handlu
W dziedzinie handlu zainteresowania psychologów skupiają się głównie na zagadnieniu motywów skłaniających ludzi do czynienia takich, a nie innych zakupów, na rozpoznawaniu tych motywów oraz na ich kształtowaniu.
Odpowiedź zasadnicza na pytanie, dlaczego ludzie kupują pewne towary, jest oczywista: podstawowym czynnikiem są obiektywne potrzeby ludzi. Cała produkcja zmierza do zaspokojenia tych potrzeb i głównie działy produkcji oparte są na istnieniu różnych potrzeb ludzkich. Ale każda potrzeba może być zaspokojona w różny sposób, za pomocą produktów zróżnicowanych. Człowiek musi jeść, ale głód może zaspokoić za pomocą różnych pokarmów; człowiek musi się ubierać, ale może się ubrać w sposób bardzo rozmaity; ludzie potrzebują mydła, ale mydło może mieć różne cechy dodatkowe, takie jak kolor, zapach, kształt, opakowanie itp. Brak tego rodzaju zróżnicowania odczuwany jest jako dotkliwe ograniczenie, obniżenie poziomu życia. Przy istnieniu zróżnicowania nasuwa się problem ?preferencji?, pytanie: co ludzie wolą, jeśli mają kilka odmian potrzebnego im artykułu do wyboru, i czym kierują się przy kupnie w tej sytuacji. W warunkach kapitalizmu istnieje w dużym stopniu zagadnienie konkurencji producentów różnych gatunków tego samego towaru, w ustroju socjalistycznym jest to zagadnienie prawidłowego zorganizowania samej produkcji, tak aby każdy znalazł to, co mu najbardziej odpowiada, a zarazem, aby nic nie zostało wyprodukowane na próżno.
Czynniki decydujące o dokonywaniu przez klientów wyboru są bardzo różnorodne. Są wśród nich czynniki racjonalne, takie jak lepsza jakość, łatwiejszy sposób użycia lub większe bezpieczeństwo i brak ubocznych cech niepożądanych, jak też irracjonalne, uczuciowe czy nawykowe, różnego rodzaju uprzedzenia i przesądy, moda, przesyt itp.
Zadaniem psychologów handlu jest badanie tego rodzaju upodobań oraz czynników, od których one z kolei zależą.
Poznanie stanu upodobań oraz ich fluktuacji ułatwia prawidłową organizację produkcji, poznanie zaś czynników, od których one zależą, pozwala na ich czynne kształtowanie.
Zagadnienie czynnego kształtowania motywacji zakupów sprowadza się w praktyce do zagadnienia reklamy handlowej. Reklama polega albo na informowaniu klienta o istnieniu i możliwości nabycia określonego towaru oraz o jego zaletach, albo też na różnych pozaracjonalnych metodach kształtowania jego motywacji, na stwarzaniu ?pseudopotrzeb?, na kształtowaniu tendencyjnego obrazu produktu, na wytwarzaniu mechanicznego stosunku uczuciowego do danego produktu lub nawyków kupowania tego właśnie, a nie innego ich rodzaju. W obu przypadkach powstaje problem skuteczności różnych środków reklamy (afiszów, ogłoszeń w prasie i radiu, pokazów, próbek, opakowań, artykułów naukowych lub pseudonaukowych, publikowanych na dany temat w prasie itp.). Odpowiednie badania doprowadziły np. do wniosku, że w ogłoszeniach w prasie najważniejszy jest kolor i rozmiar i dopiero na dalszym miejscu znajdują się takie czynniki, jak informacja o cenach towaru, kształt liter, miejsce w gazecie itp.

Obszar sądowy
W dziedzinie sądownictwa problematyka psychologiczna jest bardzo zróżnicowana, tak że wyróżniane są odrębne działy psychologii sądowej, takie jak psychologia ?kryminalna?, zajmująca się psychologiczną charakterystyką przestępców, psychologia ?penitencjarna?, zajmująca się szczególnymi problemami psychologicznymi, związanymi z pobytem w więzieniu, psychologia ?prawa?, zajmująca się psychologicznymi zagadnieniami, związanymi z kwalifikacją czynu przestępczego, takimi jak motywy czynów przestępczych, intencje, działania w afekcie, odpowiedzialność, świadomość czynu przestępczego itp.
Najbardziej znanym działem psychologii sądowej jest ?psychologia zeznań świadków?, zajmująca się psychologicznymi problemami wiary-godności tych zeznań i czynnikami, które powodują, że zeznania te często nie odpowiadają rzeczywistości, nawet przy dobrej woli zeznających. Istnieją trzy główne źródła błędów w tym przypadku: świadek może po pierwsze, fałszywie spostrzec sytuację; po drugie, jego wspomnienie nawet prawidłowo spostrzeżonej sytuacji może ulec zniekształceniu; a po trzecie, jeśli nawet dobrze wszystko spostrzegł i zapamiętał, może nie umieć należycie sformułować zeznań i może dać przesłuchującemu fałszywy obraz wypadku. Wszystkie te źródła błędu są przedmiotem licznych i szczegółowych badań specjalnych, przy czym bardzo pożyteczne są tu liczne wyniki badań psychologii eksperymentalnej dotyczące spostrzegania, myślenia, pamięci i mowy. Podobnie zresztą i inne działy psychologii sądowej opierają się nie tylko na badaniach specjalnych, lecz korzystają z wyników bardziej ogólnych badań, jak np. badania nad osobowością, zwłaszcza z zakresu psychologii klinicznej, zajmujące się przypadkami trudnymi, odchyleniami od normy itp. Psychologia kliniczna stanowi jeden z podstawowych działów wykształcenia psychologa specjalizującego się w zagadnieniach sądownictwa i kryminalistyki.
Czynione są próby stosowania w zakresie psychologii sądowej testów do rozpoznawania potencjalnych przestępców, tak aby można było z góry zapobiegać popełnieniu przestępstwa. Dość znacznego rozgłosu nabrały próby rejestrowania różnych symptomów fizjologicznych, występujących u osób podczas składania zeznań (pot, oddech, puls, prądy czynnościowe itp.). Wszystkie te symptomy zapisuje się za pomocą ?poligrafu?. Badania te opierają się na założeniu, że człowiek, który kłamie, denerwuje się bardziej niż człowiek, który mówi prawdę, zdenerwowanie zaś daje zmiany wszystkich tych symptomów fizjologicznych. Założenie to jest bardzo zawodne. Dokonywane są również próby wymuszenia zeznań za pomocą środków farmakologicznych (pentotal), kombinowanych czasem z techniką psychoanalityczną (narkoanaliza). Tego rodzaju metody są jednak zarówno zawodne, jak i moralnie odpychające.
Stosowanie ich jest w naszym prawie wręcz zakazane.
Omówione dziedziny życia i działalności praktycznej, w których do podejmowania trafnych decyzji i do skutecznego działania potrzebna jest wiedza psychologiczna. Fakt, iż wiadomości z psychologii mogą być przydatne w tak wielu różnorodnych dziedzinach sprawia, że psychologię zalicza się do nauk społecznie użytecznych. Jednakże faktyczna użyteczność psychologii, to znaczy rzeczywiste stosowanie wiadomości psychologicznych w praktyce, nie odpowiada ani potrzebom, ani możliwością, jakie istnieją w tym zakresie. Stale słyszy się narzekania praktyków, że nie mają właściwej pomocy ze strony psychologii i ? odwrotnie ? psycholodzy skarżą się, że nauka ich nie jest należycie doceniana i że spotykają się z niezrozumieniem u tych, którym wiedza psychologiczna mogłaby się naprawdę przydać.
Ten stan rzeczy wynika częściowo z tego, że badania psychologiczne nie nadążają za rosnącymi stale problemami życia praktycznego, częściowo zaś z różnych nieporozumień co do tego, na czym polega praktyczna użyteczność nauki, oraz z obiektywnych trudności wykorzystywania w praktyce także i tych wyników badań, które mogłyby być wcielane w życie.


Bibliografia:


? Gerstmann Stanisław, Psychologia, Wyd.1, Warszawa, 1969