System Wersalski, Konferencja pokojowa w Paryżu - notatki z podręcznika Operon podstawowy
Konferencja pokojowa w Paryżu 1919 – 1920
• Obrady 27 państw
• Decyzje podejmuje Rada Najwyższa – Rada Trzech
o St. Zjed – Thomass Woodrow Wilson
o W.B. David Lloyd George – obawa przed rosnącym znaczeniem Francji , nie są zainteresowani osłabieniem Niemiec
o Francja – Georges Clemencau – dążenie do osłabienia Niemiec
o Włochy i Japonia wycofały się
• Trójka nie zamierza spełniać roszczeń terytorialnych i finansowych Włoch
• Dużo do gadania mieli żydowscy finansiści
System wersalski
• 28 IX 1919 – traktat pokojowy z Niemcami podpisany w Wersalu
o Niemcy utraciły
na rzecz Francji Alzację i Lotaryngię
na rzecz Belgii Eupen i Malmedy
granice polsko – niemieckie
o zniesienie obowiązku służby wojennej
możliwość posiadania jedynie armii zawodowej nie przekraczającej 100k żołnierzy i oficerów
zakaz posiadania sprzętu bojowego, lotnictwa, okrętów podwodnych
o odszkodowania wojenne 132 mld marek
o zakaz połączenia się Austrii z Niemcami
o inne: Z Austrią 10 IX 1919, Bułgarią 27 XI 1919, Węgry 4 IV 1920, Turcja 10 VIII 1920
Liga narodów
• część traktatów pokojowych
• powszechna organizacja międzynarodowa której celem było zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie
• inicjator : Stany Zjednoczone
o nie przystąpiły jednak do tej organizacji
• Siedziba : Genewa
• Nakładała sankcje gospodarcze
• Pośredniczenie w sporach między państwami
• Nieudolne przeciwdziałanie konfliktom
Układy waszyngtońskie 1922
• Konferencja rozbrojeniowa zakończona 4 układami
o Określenie pływów w strefie O.Spokojnego
o Niezależność Chin
o Zasada otwartych drzwi Chin – swobodna penetracja
• Uzupełnienie systemu wersalskiego
Funkcjonowanie systemu wersalskiego
• Założenie: niedopuszczanie do odrodzenia mocarstwowej pozycji Niemiec
• Do 1923 Francja prowadziła politykę silnej ręki wobec Niemiec
o Domaganie spłat reparacji wojennych
o Wkroczenie na tereny Niemiec
o Masowy opór Niemców
o Dywersja
o 1924 Konieczność złagodzenia polityki wobec Niemiec
• Plan Dawesa – przyjęty w 1924r
o Zmniejszenie reparacji
o Udzielenie Niemcom kredytów na odbudowę gospodarki
• Plan Younga
o Dalsze spłaty
• 1926 przyjęcie Niemiec do Ligii Narodów
Zmiany na mapie politycznej Europy
• Niepodległość Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski
• Rozpad Monarchii Habsburgów
• Rep Austrii obejmuje jedynie ziemie etniczne niemieckie
• Węgry utraciły terytoria z ludnością niema dziarską lub narodowo mieszaną
• Chechosłowacja : Czechy + Słowacja + cz. Ziem ukraińskich
• Królestwo Serbów : Serbia + Czarnogóra
• Bułgaria utraciła część terytorium na rzecz Rumunii, Królestwa Serbów, Chorwatów, Słoweńców, Grecji
• Autonomiczne państwo Irlandzkie
Państwo radzieckie
• Wyodrębnienie partii komunistycznych zbliżonych do rosyjskich bolszewików
• Próba przejęcia władzy droga rewolucji
• 1922 Powołanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich ZSRR
• Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia Bolszewików
• Inne partie były tępione i zakazane
• Aparat przymusu
• Feliks Dzierżyński – Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem
• 1922 na Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny
• Osadzanie w więzieniach , rozstrzeliwania, obozy koncentracyjne, szpitale psychiatryczne
• Nowa ekonomiczna Polityka 1921
o Polepszenie handlu, przemysłu
o Chłopi mogą sprzedawać cz. Płodów rolnych na wolnym rynku
o Polepszenie sytuacji bytowej
• Układ w Rapallo 1922 – nawiązanie stosunków politycznych i gospodarczych z Niemcami
Traktaty w Locarno
• 1925 konferencja Anglii Belgii Francji Włoch Niemiec
• Pakt reński – nienaruszalność granic md Niemcami Francją i Belgią
• Wschodnie granice Niemiec wolne
• Traktaty arbitrażowe – Niemcy, Czechosłowacja, Polska – rozwiązywanie problemów na drodze pokojowej stosując sąd polubowny
• Rozluźnienie sojuszu pl-francuskiego
• Osłabienie pozycji Polski
Bliski Wschód po I wojnie światowej
• Utracenie przez Turcję posiadłości w Europie
• 1920 Powstanie narodowe na czele stanął Mustafa Kemal Pasza
• 1920-22 toczyła się woj. A grecko-turecka zakończona sukcesem Turcji
• Obalenie Sułtana
• Republika Turecka
• Utracenie Syrii Libanu na rzecz Francji
• Utracenie Iraku Arabii Jordanii Palestyny na rzecz WB
Kryzys imperiów kolonialnych
• Ruchy wyzwoleńcze
Koniunktura gospodarcza w latach 1919-29
• Kryzys państw które przegrały wojnę : Niemcy, Austria, Węgry
• Produkcja zaczyna rosnąć
• Stagnacja gospodarcza
Kryzys gospodarczy
• 24 X 1929 czarny czwartek
o Gwałtowny spadek cen akcji przedsiębiorstw
o Kryzys finansowy
o Gwałtowny spadek popytu
o Nadmierna ilość towarów
o Bezrobocie
o Zmniejszenie dochodów rolników
o Utraty ziemi
Walka z kryzysem
• Nowy ład 1933 – Franklin Roosevelt
o Koncepcja polityki gospodarczej
o Poglądy Johna Keynesa odrzucająde część teorii ekonomii liberalnej
o Zwiększenie wymienialności waluty amerykańskiej
o Zakaz wywozu złota z kraju
o Zasiłki dla bezrobotnych
o Roboty publiczne
o Nowe farmy
Związek Radziecki w latach 30stych
• Przyspieszone uprzemysłowienie kraju Stalina – industalizacja ZSRR
• Życie podporządkowane decyzjom władz centralnych
• Wielkie elektrownie, linie kolejowe, zakłady przemysłowe
• Rozwój przemysłu ciężkiego, zbrojeniowego
• Brak chętnych do pracy
• Praca przymusowa
• Łagry 0 sieć obozów pracy
• Łagiernicy – odpowiednia liczba więźniów
• Gułagi – organ odpowiedzialny za administrowanie systemem obrony na terenie ZSRR
• Kolektywizacja rolnictwa – łączenie gospodarstw chłopów w spółdzielnie – wielkotowarowe gospodarstwa podporządkowane władzy centralnej
• Spadek produktywności żywności
• TERROR PAŃSTWOWY
Faszyzm we Włoszech
• Wiele strat po wojnie (po stronie ententy)
• Zacofanie cywilizacyjne
• Benito Mussolini – podołanie Włoskiego Związku Kombatanckiego – zrzeszenie byłych żołnierzy
o Bojówki – ataki na komunistów
o Propaganda
o Poparcie przedsiębiorców i właścicieli ziemskich zaplecze finansowe
• Narodowa Partia Faszystowska
o Nie moc zdobycia władzy drogą parlamentarną
o Próba przewrotu w 1922
• Marsz na Rzym 1922
o Uzbrojone, niekarne bojówki
o Porozumienie z Wiktorem Emmanuelem III
o Powierzenie Mussoliniemu premiera rządu
o Faszyzacja kraju
o Zabicie Giacomo Matteottiego
• Wprowadzenie systemu dyktatorskiego
o Masowe aresztowania opozycjonistów
o Nieograniczona wadza
o Likwidacja związków zawodowych
o Korporacje – podstawą państwa są grupy zawodowe zrzeszające pracobiorców i pracodawców.
o Autarkia – samowystarczalność gospodarcza
o Rozwój sił zbrojnych
o Likwidacja przestępczości zorganizowanej
Nazizm w Niemczech
• Republika Weimarska – państwo w Niemczech ukształtowane po I WŚw.
• Słabe, kryzys
• Uważanie własnej armii za niezwyciężoną
• Niemiecka Narodowo – Socjalistyczna Partia Robotnicza 1920 z inicjatywy Adolfa Hitlera
• Rozrost NSDAP
• Powstanie bojówek partyjnych SA – oddziały szturmowe
• 1923 Pucz Monachijski – przewrót polityczny, zamach stanu przygotowany przez spiskowców
o Zakończony niepowodzeniem
o Rozwiązanie partii
• 1933 Paul Hindenburg mianuje Hitlera Kanclerzem
• 1933 Pożar Reichstagu
o obarczenie komunistów
o wprowadzenie stanu wyjątkowego
• Hitler ogłasza się FUHREREM wodzem – III RZESZA
o Nieograniczone uprawnienia
o SS – policja wewnątrzpartyjna, ochrona osobista, wywiad polityczny
o Gestapo – policja państwowa
o Prześladowania żydów
• Ustawy norymberskie 1935
o Wykluczenie Żydów z życia społecznego Niemiec
o Sprzedaż za bezcen majątku
• 9/10 XI 1938 – Pogrom Żydów – Kryształowa Noc
• Złamanie postanowień traktatu Wersalskiego
o Wehrmacht – siły zbrojne
Totalitaryzm –
• Stworzenie państwa totalitarnego przez Benito Mussoliniego
• Skrajne podporządkowanie jednostki wszechwładnemu aparatowi władzy
• Kontrola wszystkich dziedzin życia
Systemy Autorytarne w Europie Środkowowschoniej
• Niedemokratyczne systemy rządów w którym władza sprawowana jest przez armię, aparat biurokratyczny lub partię.
• Likwidacja parlamentaryzmu
• Dyktatorstwo
• Czechosłowacja – zacofanie, analfabetyzm
Wojna domowa w Hiszpanii
• Przywódcy monarchistycznej Hiszpanii sięgnęli po dyktaturę
• Niesprawdzenie systemu
• 1931 Obalenie Monarchii i ogłoszenie republiki
• Zacofanie pod względem gospodarczo –społęcznym
• Starcia między komunistami, anarchistami, nacjonalistami
• 1936 Francisco Franco wszczął rebelię przeciwko republice
o Poparcie armii
o Poparcie partii faszystowskiej Falangi Hiszpańskiej
o Wybuch trzyletniej wojnu domowej
o Nieangażowanie innych państw
o Wspieranie przez Niemców i Włochów Frankistów
o Wspieranie przez ZSRR republikanów
o Walka Hiszpanów o przeciwnych przekonaniach politycznych
o 1939 wojska frankistowskie zdławiły opór sił republikańskich
o Demokracja po śmierci generała Franco w 1975r
Oś Berlin – Tokyo – Rzym
• Pakt antykominternowski w 1936
o Zwalczanie wpływów Międzynarodówki Komunistycznej
o 1937 przyłączenie Włoch
o Dążenie do opanowania świata
o Wzmacnianie współpracy wojskowo – politycznej
• 1939 – pakt trzech – Niemcy, Włochy, Japonia
o Podział świata między podpisującymi traktat sygnatariuszami
• Ukształtowanie ośi Berlin Rzym Tokio
Aneksja Austrii do Niemiec
• 1936 remilitaryzacja wojsk niemiecki i wkroczenie na teren Nadreni
• Naruszenie postanowień traktatu Wersalskiego
• Wycofanie wojsk jeśli Francja podejmie działania militarne
• Ekspansja na Austrie
• III 1938 przejęcie władzu przez miejscowych nazistów w Austrii
• 12 III 1938 przyłączenie Austrii do Niemiec
o Entuzjastyczne witanie wojsk niemieckich