Strategie antykorupcyjne jako istotny element infrastruktury etycznej życia publicznego

Korupcja jest to nadużywanie urzędu publicznego dla korzyści prywatnych (np. firmy, którą się reprezentuje) lub osobistych (swoich lub swoich bliskich).
Korupcja w Polsce postrzegana jest jako bardzo duży problem niemalże przez wszystkich Polaków. Powszechne są opinie, że w obecnym rządzie wielu urzędników czerpie korzyści z pełnienia funkcji publicznych. Zjawisko korupcji łączone jest głównie ze środowiskami związanymi z władzą i rządem, również opozycyjnymi. W mediach słyszy się o aferach korupcyjnych i bezprawnym wykorzystywaniu tajnych informacji, których konsekwencją były dymisje w rządzie. Przyczyny ujawniania obecnie opinii publicznej tak licznych informacji o aferach wiąże się z walką poszczególnych komitetów wyborczych oraz wzrost korupcji wśród wysokich rangą urzędników państwowych.
Urzędnicy państwowi są tez najczęściej oskarżani o czerpanie nieuzasadnionych korzyści z pełnionych funkcji publicznych. Coraz więcej osób jest przekonanych, korupcja w Polsce jest bardzo dużym problemem, rośnie też odsetek osób, które uważają, iż na wysokich stanowiskach jest wielu nieuczciwych urzędników oraz że skorumpowani politycy związani są w równej mierze ze środowiskami rządowymi i opozycyjnymi. Maleje zaufanie społeczeństwa do klasy politycznej jako takiej. W związku z tym jest potrzeba wypracowania strategii antykorupcyjnych.
Pierwszą strategią jest strategia komunikacyjna. Powinna ona iść w dwóch kierunkach. Należy jasno, z całą stanowczością zapewnić obywateli, że władze dokładają wszelkich starań, aby zapobiegać korupcji. Komunikacja z obywatelami musi być wiarygodna. Drugą częścią strategii komunikacyjnej jest komunikacja prewencyjna. Jawność i przezroczystość to jedna z najlepszych broni przeciwko korupcji. Oba te pojęcia można wprowadzać w życie w dwojaki sposób. Obywateli można informować formalistycznie, podając minimum informacji. Język przepisów prawa i techniczny język urzędników są trudne do zrozumienia dla przeciętnego obywatela. Należy dokładać starań, aby informacja dla obywatela była podana w sposób przystępny i ułatwiała mu poruszanie się w przepisach administracyjnych. Obywatel, który dobrze zna swoje uprawnienia, jest mniej podatny na zachowania korupcyjne. Trzecim elementem strategii komunikacyjnej jest komunikacja wewnątrz urzędu miasta czy gmin.
Urząd gminy lub miasta powinien zbierać monitorować dane przydatne zarówno do ceny rozmiaru korupcji, jak i potencjalnych zagrożeń. Baza danych powinna zawierać lokalne dane o przypadku podejrzeń o korupcję, jak i stwierdzonej korupcji. Można również zorganizować przepływ odpowiednich informacji z wyspecjalizowanych organów i sądów. Dane o przypadkach korupcji w innych miastach również mogą stanowić dobre źródło informacji. Drugi typ informacji, które powinny być systematycznie zbierane, to strategie antykorupcyjne innych organizacji. Taka strategia obniża koszty pozyskiwania i analizowania informacji, jak również zmniejsza ryzyko wprowadzania mało skutecznych, drogich lub sprzecznych z prawem rozwiązań.
Urząd miasta powinien stale przeprowadzać analizę pracy wydziałów, czynności i rodzajów decyzji, które potencjalnie są narażone na działania korupcyjne. Audyt nie powinien być przeprowadzany przez grupę, którą łączy praktyczna znajomość danego urzędu, w połączeniu ze „spójnością z zewnątrz”. Wydziały i działania uznane za szczególnie narażone na działania korupcyjne powinny być przedmiotem szczegółowej analizy i monitoringu. Powinno się wprowadzać w nich procedury i oceny pracowników, potencjalnie wpływające na zmniejszanie ryzyka zachowań korupcyjnych. Audyt powinien również przeanalizować zarówno koszty zezwoleń, ich liczbę, jak i terminy ich uzyskania. Wszystkie te elementy potencjalnie przekładają się na zysk i wobec tego zwiększają prawdopodobieństwo zachowań korupcyjnych. W miarę potrzeby należy wprowadzać sankcje wobec pracowników niedotrzymujących terminów przewidzianych dla wydania decyzji lub wobec tych, którzy czekają z ich wydaniem do ostatniego, określonego prawem dnia, pozostawiając sobie zbyt szerokie pole działania, co sprzyja korupcji. W wielu urzędach stosuje się obowiązkowe ankiety, które wypełniają petenci. Na ich podst. można monitorować działania wydziałów czy urzędników. W wielu urzędach wprowadza się systemy pozwalające, zarówno obywatelom jak i urzędnikom na informowanie o działaniach korupcyjnych.
Najlepszym gwarantem zmniejszenia zjawisk korupcyjnych jest wytworzenie kultury urzędniczej, w której podstawowym elementem jest nie kontrola i kary, lecz wewnętrzne wartości organizacyjne działań, zarówno urzędu jak i urzędnika. Podstawowe akty prawne organów samorządowych powinny zawierać kodeks etyczny ze specjalnym uwzględnieniem i precyzyjnym określeniem konfliktu interesów zachowań korupcyjnych. Niezbędne są również szkolenia z zakresu etyki administracyjnej, zwłaszcza z uwzględnieniem problemów korupcji. Szkolenia powinny być oparte na konkretnych przypadkach zachowań a nie tylko na prezentacji literatury naukowej na ten temat.