Prawa i obowiązki obywateli

Prawa oraz wolności obywatelskie określają zgodnie z nasza konstytucją, trzy grupy:
wolności i prawa osobiste wolności i prawa polityczne wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne
Do praw i wolności osobistych należą m. in.:
prawo do życia nietykalność i wolność osobista, prawo do sprawiedliwego procesu, prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami, prawo do wolności oraz ochrony tajemnicy komunikowania się, prawo do nienaruszalności mieszkania, wolność poruszania się po terytorium RP, wolność sumienia i religii, prawo do wolności poglądów oraz do rozpowszechniania informacji
Do praw i wolności politycznych należą, zgodnie z konstytucją:
prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń oraz uczestnictwa w nich, wolność zrzeszania się, wolność zrzeszania się w związkach zawodowych organizacjach społeczno-politycznych, prawo do uczestnictwa w referendum czy prawo wyboru (prezydenta, posłów, senatorów oraz przedstawicieli do organów władzy samorządowej), prawo do składania wniosków, petycji oraz skarg W zakres wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych wchodzą: prawo do posiadania własności oraz prawo do dziedziczenia, wolność wyboru miejsca pracy i wykonywania zawodu, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, inwalidztwem czy podeszłym wiekiem, prawo do ochrony zdrowia, prawo do nauki, ochrona praw dziecka, wolność twórczości artystycznej i badań naukowych
O obywatelskich obowiązkach mówi także konstytucja. Zgodnie z nią do najważniejszych należą:wierność i troska o wspólne dobro narodu i społeczeństwa, przestrzeganie prawa RP, ponoszenie ciężarów i świadczeń na rzecz państwa (np. płacenie podatków), obrona Ojczyzny, dbałość o stan naturalnego środowiska, a także ponoszenie odpowiedzialności za jego zagrożenie i niszczenie.