Socjaldemokracja
SOCJALDEMOKRACJA założenia socjaldemokracji uformowały się w opozycji do marksizmupodstawowe założenia socjaldemokracji: - odrzucenie materializmu i uznanie pluralizmu światopoglądowego- odrzucenie idei upaństwowienia gospodarki - w zamian kontrola społeczna nad różnymi formami własności, przede wszystkim przez politykę podatkową (podatek progresywny), państwową kontrolę wielkich koncernów i interwencjonizm państwowy- realizacja przez państwo funkcji socjalnych (państwo dobrobytu)- uznanie, że ludźmi pracującymi są nie tylko robotnicy, ale wszyscy nie żyjący z kapitału, a co za tym idzie odrzucenie walki klasowej- odrzucenie dyktatury proletariatu- potępienie komunizmu interwencjonizm państwowy - głosi potrzebę ingerencji państwa w życie gospodarcze; narodził się w Stanach Zjednoczonych w związku z Wielkim Kryzysem (1929); przykładem interwencjonizmu był program realizowany przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta, znany jako New Deal (Nowy Ład), a polegający na organizowaniu robót publicznych w celu likwidacji bezrobocia, zmianie systemu podatkowego na progresywny, ochronie rynku wewnętrznego przez system cełpaństwo dobrobytu (welfare state) - koncepcja państwa i społeczeństwa powstała wraz z narodzinami interwencjonizmu i spopularyzowaniem teorii ekonomicznych Johna Maynarda Keynesa (keynesizm), w pełni ukształtowana po II wojnie światowej i zakładająca, że obowiązkiem państwa jest troska o zapewnienie obywatelom pewnego minimalnego standardu życia, czyli zapewnienia pracy, mieszkania, ochrony zdrowia i dostępu do edukacji, ale przy zachowaniu zasad demokracji, bez nacjonalizacji prywatnej własności i kapitałukeynesizm - tak potocznie określa się teorię Johna Maynarda Keynesa (angielski ekonomista, jeden z twórców Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju), zakładającą, iż sterowanie przez państwo gospodarką nie wymaga zmian własnościowych, a wystarczy kontrola polityki finansowo-pieniężnej, czyli określanie wysokości oprocentowania kredytów, aby zachęcić przedsiębiorców do inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy, co rozwiąże problem bezrobocia; Keynes dopuszczał inflację, uznając, że działa ona jak "pompa ssąco-tłocząca", wprowadzając w ruch mechanizmy rynkowe i przeciwdziałając bezrobociu; odwrót od interwencjonizmu opartego na keynesizmie nastąpił w latach 70., po kryzysie energetycznym w 1973 roku, kiedy równocześnie wystąpiły zjawiska inflacji i bezrobocia, co było sprzeczne z keynesowską interpretacją związków między inflacją a bezrobociem1951 rok - we Frankfurcie nad Menem powstała Międzynarodówka Socjalistyczna, skupiająca obecnie ponad 140 partii socjaldemokratycznychprzykłady partii socjaldemokratycznych: Partia Pracy w Wielkiej Brytanii, SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec) w RFN, Partia Socjalistyczna we Francji, Sojusz Lewicy Demokratycznej w Polsce