Interpretacja wiersza "Exegi monumentum" Horacego

W swoim utworze "Exegi monumentum" Horacy mówi o swojej nieśmiertelności i o tym, że postawił najtrwalszy pomnik - wiersze: "Wybudowałem pomnik trwalszu niż ze spiżu (...)". Autor stwierdza, że jego poezja jest wspaniała, a on sam jest geniuszme poezji: "(...) pierwszy doprowadzłem nurt eolskiej pieśni do Italów przebiwszy najpewniejszą drogę".
Podmiot zauważa, że poezja jest trwalsza od piramid faraonów: "(...) strzelający nad ogrom królewskich piramid (...)", od zjawisk przyrody: "(...) nie naruszą go deszcze gryzące nie zburzy oszalały Akwilon (...)", a także nie nadgryzie jej ząb czasu: "(...) oszczędzi go nawet łańcuch lat niezliczonych i mijanie wieków".
Horacy w pierwszym wersie stawia główną myśl utworu: "Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu (...)", a jej zakończeniem jest zdanie: "Nie wszystek umrę (...)" dopełniające wcześniejszą metaforę. Samo zdanie podkreśla trwałość sztuki i kruchość ludzkiego ciała. Jak dalej pisze podmiot liryczny: "(...) wiem że uniknie pogrzebu cząstka nie byle jaka i rosnący w sławę potąd będę wciąż młody pokąd na Kapitol ma wstępować z milczącą westalką pontifeks (...)". Wymienony Cytat mówi nam, że autor utworu sądzi, iż jego sztuka będzie trwać dopóty, dopóki Rzym będzie istnieć (autor pomylił się, ponieważ jego poezja przetrwała Cesarstwo Rzymskie i dotrwała do dzisiaj.
Horacy w ostatnichdwóch wersach trzeciej strofy zwraca się do swojej mzy Melopomeny, prosząc ją o to, aby dała mu natchnienie i była dumna z jego dzieł, a także włożyła mu na głowę wieniec, oznaczający wielkość jego sztuki: " Bądź dumna z moich zasług i delfickim laurem Melpomeno łaskawie opleć moje włosy".
W utworze "Exegi monumentum" Horacy użył przerzutni nie tylko między wersami: "I niech mówią że stamtąd gdzie Aufidius huczu z tego kraju gdzie gruntom brak wody gdzie Daunus rządził ludem rubasznym (...)", ale również między strofami: "potąd będę wciąż młody pokąd na Kapitolu ma wstępować z milczącą westalką pontifeks (...)", przerzutnie te nadają temu wierszowi odpowiednie tempo i zarazem podkreślają najważniejsze myśli.
Występują metafory, które widzimy w każdym utworze antycznym. podkreślają one tutaj osiągnięcia podmiotu: " Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu (...)" oraz nadają wierszowi stan emocjonalny.