Maria Konopnicka twórczość- biografia poetki pozytywistycznej
Twórczość Konopnickiej związana była także z rozwojem pozytywizmu. Pierwsze wiersze ukazały się w 1877 roku, przez tak zwane „Obrazki” przemawia krzywda wyzyskiwanego chłopa. Ukazują one miejską i wiejską biedotę bez wszelkich praw, skazanych na beznadziejny nędzny byt. Konopnicka nie widziała żadnego rozwiązania krzywdy społecznej, łatwej drogi wyjścia dla pokrzywdzonych. Postacie z „Obrazków” giną z głody i choroby , albo wegetują bez nadziei na jakie kol wiek zmiany. Początkowo w swych utworach dawała wyraz pozytywistyczny wiersza, że rozwój kapitalizmu przyniesie powszechny dobrobyt i szczęście, a oświata jest wystarczającym lekarstwem na wszystkie klęski i porażki społeczne. Daje temu wyraz w wierszu „Przed sądem” .Przedstawia w nim biednego mieszczanina wiejskiego, pozbawionego rodziców i możności uczestnictwa do szkoły , sędzia wiejski zaintrygowany i zarazem wzruszony ciężkim położeniem dziecka mówi do niego: „pójdź dziecię, ja Cie uczyć karze”. W ten sposób rozumiała Konopnicka maluje hasła „Oświata dla ludzi”
Pod koniec XIX wieku Konopnicka widziała na wsi „Wolnego najmitę” –chłopaka, który wyzwolony z niewoli feudalnej pańszczyzny, ale pozbawiony ziemi , stawał się niewolnikiem kapitału , bezbronnym robotnikiem folwarcznym. W obrazku „Wolny najmita” przedstawia istotny sens poznanej niezależności i wolności proletariusza :
„Wolny, bo z więzów, jakimi go przykuł
Rodzinny zagon, gdzie pot ronił krwawy,
Już go rozwiązał bezduszny artykuł
Twardej ustawy...
W wierszu górują rozważania poetki wczuwającej się głęboko w cierpienia człowieka samotnego , który musi porzucić ojcowiznę. Wskazuje , że zło leży u ustroju społecznym. Tytuł „Wolny najmita” jest urokliwy i ironiczny. Obraz ciężkiej niedoli chłopskiej maluje pisarka w pieśniach ludowych zawartych w cyklach „Na fujarce” , „Z łąki i pól” , „Łzy i pieśni” , „Piosenki i pieśni”. Wiersze Konopnickiej są oparte na motywach ludowych, przez co głównie tak ja spopularyzowały poetkę. Ukazany obraz wsi jest prawdziwy, realistyczny, są one skargą na niedole ludu, są humanistyczne i postępowe, w swej wymowie oskarżenia ówczesnego świata. Pieśni te po mistrzowsku wyrażają sposób myślenia chłopa, ludowe poczucie sprawiedliwości, ludowe widzenie świata. Przemówił w nich wstrząsający tragizm wsi nędzarzy. Dominującą cechą pieśni jest ich niezwykła muzyczność.
Pierwsze utwory Konopnickiej pisane prozą ukazały się w 1888 roku. Kolejne zbiory jej nowel są wyrazem dojrzewania realizmu pisarki. Opowiadanie „Nasza szkapa” daję trafna analizę stosunków społecznych. Przedstawione w utworze losy rodziny warszawskiej , są typowe dla warunkow bytu proletariatu. Kulminacyjnym momentem tragicznej historii rodziny staję się sprzedaż jedynego środka utrzymania- starej szkapy.
Nowela „Mendel Gdański” jest jednym z najpiękniejszych dowodów walki pisarki o równość społeczną wszystkich ludzi pracy. Utwór wyraża protest przeciwko wzrostowi rozruchów antysemickich. Żyd Mendel ponosi klęskę, załamuje się , traci zaufanie do ludzi i przywiązania do rodzinnego miasta.