Ryszard Wagner - życiorys

Ryszard Wagner urodził się w 1813, zmarł w 1883. Niemiecki kompozytor dyrygent, poeta i teoretyk sztuki jeden z głównych przedstawicieli niemieckiego neoromantyzmu twórca dramatu muzycznego wybitny nowator w dziedzinie harmonii stworzył tak zwany akord tristanowski rozbudował chromatykę stosował często alteracje, modulacje, wykorzystując maksymalne możliwości tkwiące w systemie dur-moll. Mistrz instrumentacji (rozszerzył instrumentarium orkiestrowe m.in. wprowadził tzw. tuby wagnerowskie. Początkowo dyrygent i dyrektor muzycznych teatrów w Magdeburgu, Królewcu i Rydze. W 1839 przebywał w Paryżu gdzie wprawdzie nie zdołał wystawić swych dzieł w tamtejszych teatrach, lecz nawiązał kontakty z muzykami G Meyebeerem, Hectorem Berliozem a zwłaszcza z Franciszkiem Lisztem. Był on zarówno przyjacielem Wagnera, jak i jego teściem, ponieważ i córka Liszta, Cosima została w 1870 żoną Wagnera. W 1842-1849 był on dyrygentem w Operze Królewskiej w Dreźnie (zyskał uznanie, wykonując utwory Ludwika von Beethovena), a także wystawiając swoje pierwsze dzieła. Po stłumieniu 1849 w Dreźnie powstania majowego, w którym brał udział, wyjechał do Szwajcarii, w 1861 powrócił do Niemiec znajdując oparcie w królu bawarskim Ludwika II, z którym się przyjaźnił, w 1865 został pianistą na dworze w Monachium, w 1867 tamże dyrygentem teatru, a w 1872 osiadł w Bayreuth gdzie od 1872-75 wzniesiono według projektu Wagnera teatr muzyczny przeznaczony do wykonywania wyłącznie jego dzieł. Trzon twórczości Ryszarda stanowią opery i dramaty muzyczne oparte na własnych librettach kompozytora, w których wykorzystywał często starogermańskie mity i legendy. Wczesne dzieła Holender tułacz z 1843, Tannhauser-1845, Lohengrin-1850 były w zasadzie jeszcze operami romantycznymi. Koncepcję dramatu muzycznego, który miał być syntezą muzyki, poezji, obrazu i akcji scenicznej, zrealizował Wagner w tetralogii Pierścień Nibuelunga, Złoto Renu-1854 wystawienie w 1869, Walkiria w 1856, wystawiony w 1870, Zyfryd wystawiony w 1876 w tetralogii, podobnie jak w dramacie, Tristan i Izolda (1859 wystawiony 1865) operze Śpiewacy norymberscy-1868, misterium Parsifal-1882, rozwijał technikę motywów przewodnich, którymi charakteryzował bohaterów dramatu. Wprowadził tak zwaną melodię nieskończoną (pozbawioną cenzur i wyraźnych kadencji) i absolutną (swobodną metrycznie) inne utwory Wagnera orkiestrowe (uwertury m.in. Polonia 1836, skomponowana pod wrażeniem upadku powstania listopadowego 1830-1831 i będąca wyrazem solidarności z jego uczestnikami, Symfonia C-dur 1832) fortepianowe Kantata noworoczna 1835 pieśni, utwory na chóry męskie pisma z teorii sztuki (sztuka i rewolucja 1849, Opera i dramat 1851).