Pojęcia z rozbiorów

I rozbiór (Rosja, Prusy, Austria)- utracenie 30% terytorium i 35% ludu, Prusy- Pomorze Gdańskie bez Gdańska, ujście Wisły; Austria- Małopolska, Lwów, kopalnie soli; Rosja- ziemie białoruskie nad Dźwiną i Dnieprem II rozbiór- (Rosja, prusy)- Prusy- Gdańsk, Wielkopolska, Toruń, część Mazowsza; Rosja- ziemie białoruskie i ukraińskie, Wołyń, Podole III rozbiór (Rosja, Austria, Prusy)- Prusy- część Mazowsza, W-we, tereny litewskie nad Niemnem; Austria- Małopolska, Lubelszczyzna, pozostała część Mazowsza, ziemie miedzy Bugiem a Pilicą; Rosja- Litwa, ziemie białoruskie, Polesie, Wołyń Dogmata- stwierdzenia przyjmowane na wiarę Deklaracja Niepodległości- dokument stwierdzający równouprawnienie w USA z wolnymi i niepodległymi krajami Empiryzm- kierowanie się wyłącznie doświadczeniem Insurekcja Kościuszkowska- powstanie w W-wie pod przewodnictwem Kościuszki Konfederacja Barska- obrona wiary i wolności, walki konfederatów z Rosją trwały 4 lata, konfederacja poniosła klęskę, uczestników zesłano w głąb Rosji Konfederacja targowicka- dokument podpisany przez przeciwników reform w Polsce (Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski, Ksawery Branicki) skierowany przeciw reform Sejmu Wielkiego Konstytucja- ustawa określająca system władz państwa i prawa i obowiązki obywateli Konstytucja 3 Maja- koniec liberum veto i wolnej elekcji, tron dziedziczny, koniec podziału (Korona, Litwa), wspólny skarb i wojsko, urząd Straż Praw, chłopi pod opieką prawa, II taki dokument na świecie Konstytucja USA- trójpodział władzy, nowe prawa obywatelskie (np. wolność słowa, wyznania, nietykalność osobista), państwo federalne, wszystko to jednak tylko dla białych Obóz hetmański- przeciwnicy reform, Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki Oświecenie- kierunek w rozwoju myśli; poglądy prymatu rozumu wynikające z przemiany społeczno-kulturalnej, modne szczególnie w salonach i na dworach; władcy przejmowali część poglądów, by umocnić się, głosili, że władza pochodzi od ludu, przedstawiali się jako dobry ojciec narodu Podwójna elekcja- August III i Stanisław Leszczyński (1733-1736) Prawa kardynalne: wolna elekcja, prawo szlachty do wypowiadania królowi posłuszeństwa, do sprawowania przez nich urzędów, liberum veto, nietykalność osobista szlachty Racjonalizm- kierowanie się rozumem, odrzucenie dogmat Rada Nieustająca- rząd przy królu, zasiadały w nim osoby oddane Rosji Reforma o miasta- możność nabycia ziemi przez mieszczan, nietykalność mieszczan Reforma skarbowa Reforma Wojskowa Sejm Niemy- nikogo nie dopuszczono do głosu w obawie przed zerwaniem konfederacji przeciwnej reform Augusta II, początek uzależnienia Polski Od Rosji Sejm Skonfederowany- uchwały zapadały większością głosów, brak liberum veto (marszałek- S. Małachowski), powiększenie armii do 100 tys. (1789) Sejm Wielki- uchwalenie powiększenia armii polskiej do 100 tys., konstytucji 3 maja Stronnictwo patriotyczne- posłowie popierający reformy, S. Małachowski, Adam Kazimierz Czartoryski, Ignacy Potocki Traktat Trzech Czarnych Orłów- (Rosja, Austria, Prusy) wspólne ustalenie kandydata na tron Polski, w razie oporu zainterweniują Traktat w Poczdamie- (Prusy, Austria) wspólna polityka wobec Polski, utrzymanie wolnej elekcji i liberum veto Wojna północna- wojna Rosji ze Szwecją, początek fatalny dla Augusta II, wojska szwedzkie zwyciężyły, wkroczyły na Polskę, August uciekł, szlachta wybrała nowego króla (Stanisław Leszczyński), po kilku latach zmieniło się, Rosja wygrała pod Połtawą, August II wrócił do kraju, Leszczyński uciekł. Zwolennictwo królewskie- król i podwładni, zwolennicy reform ostrożnych, niedrażniących Rosji