Demokratyczne ustroje państwowe, różnorodność koncepcji i rozwiązań

Każde państwo posiada swoje indywidualne cechy, państwa demokratyczne mogą przybierać charakter państw systemie:
1) Parlamentarno – gabinetowym
2) Prezydenckim
3) Półprezydencki
4) Parlamentarno – gabinetowym

Ad1) System parlamentarno – gabinetowy:
a) parlament lub izba poselska powoływany jest w wyborach powszechnych
b) parlament przyt udziale głowy państwa powołuje rząd który jest organem władzy wykonawczej
c) kompetencje głowy państwa oraz szefa rządu są od siebie oddzielone, dualizm władzy wykonawczej
d) kompetencje głowy państwa są niewielkie i ograniczają się najczęściej do funkcji reprezentacyjnych
e) głowa państwa posiada w pewnych sytuacjach prawo do rozwiązania parlamentu, rząd podlega politycznej odpowiedzialności przed parlamentem, głowa państwa i rząd podlegają odpowiedzialności konstytucyjnej

Ad2) System prezydencki:
a) parlament powoływany jest w wyborach powszechnych
b) pozycja prezydenta jest bardzo silna, jest on równorzędnym z parlamentem reprezentantem narodu
c) konstrukcja władzy wykonawczej jest monistyczne, władza wykonawcza należy do prezydenta który jest kreatorem polityki zagranicznej, stoi na czele administracji
d) występuje separacja władzy wykonawczej i ustawodawczej, nie można łączyć stanowisk w parlamencie i strukturach władzy wykonawczej
e) prezydent niema uprawnień do uczestnictwa w procesie prawodawczym, jego inicjatywy prawodawcze są formułowane w corocznym orędziu o stanie państwa lub zgłaszane przez parlamentarzystów reprezentujących prezydencką partię polityczną

Ad3) System półprezydencki:
a) centralne miejsce w strukturze organów państwowych zajmuje prezydent
b) ma prawo wydawania aktów urzędowych bez kontrasygnaty
c) może w określonych przypadkach rozwiązać parlament, zrobić referendum, odwołać premiera, skorzystać z wotum nieufności dla rządu
d) pełni nie tylko funkcję głowy państwa, dowódcy sił zbrojnych ale także zastępuje szefa rządu mimo istnienia organu premiera
e) rząd ma ogólną kompetencję prawodawczą, parlament tworzy prawo w materiach zastrzeżonych przez prawo dla niego w konstytucji
f) podział władzy przeprowadzony jest w przewadze władzy wykonawczej nad ustawodawczą

Ad4) System parlamentarno – komitetowy: system rządów zgromadzenia, konwentu lub konwencji dyrektoriatu:
a) parlament federalny powoływany jest w wyborach powszechnych, posiada pełnię władzy oraz nadrzędnośc nad innymi organami naczelnymi państwa
b) parlament jest najwyższym organem reprezentującym naród i wykonującym władzę w jego imieniu
c) parlamentowi podporządkowane są inne organy państwowe
d) rząd działa pod kierownictwem prezydenta, stanowi swego rodzaju komisję wykonawczą parlamentu, jest wybierany przez parlament
e) brak szczegółowego wyodrębnienia kompetencji prezydenta
f) szeroko i często w procesach tworzenia się prawa wykorzystywana jest ustawodawcza instytucja ludowa oraz referenda