Etyka badań socjologicznych. Prawo pracy a macierzyństwo i rodzina.

Etyka badań socjologicznych.
Prawo pracy a macierzyństwo i rodzina.

Kodeks ma stanowić dla socjologów inspiracje i zachętę do troski i szczególnej dbałości o stronę moralną ich postępowania. Ma umacniać ich w poczuciu odpowiedzialności za podjęte badania a jednocześnie przestrzegać przed popełnianiem błędów badawczych. Troska o prestiż i dobro zawodu zobowiązuje każdego badacza do szczególnej perfekcji w wykonywaniu zawodu i ustawicznego doskonalenia poziomu kompetencji merytorycznych i etycznych.
Kodeks Postępowania w dziedzinie Badań Rynkowych i Społecznych obowiązujący członków Sekcji Badań Opinii Polskiego Towarzystwa Socjologicznego wydany w 1994r. uświadamia badaczom wagę moralnego wymiaru ich pracy. Wg Zasad podstawowych tego kodeksu badacz powinien:
? zabiegać o publiczne zaufanie,
? współpracować z ogółem społeczeństwa,
? badania prowadzić uczciwie, obiektywnie, bez szkody dla osób badanych,
? szanować prawo badanych do prywatności,
? zachować poufne informacje wyłącznie do użytku wewnętrznego instytucji prowadzącej badania,
? kierować się zasadą uczciwej konkurencji,
? dbać o wysoki poziom metodologiczny swojej pracy.
Osoby prowadzące badania powinny być świadome swojej odpowiedzialności za skutki własnej działalności poznawczej, które mogą dotyczyć uczestników badań. W odniesieniu do badań społecznych to poczucie odpowiedzialności musi być szczególnie duże, gdyż przedmiotem badań są na ogół ludzie, występujący w rozmaitych strukturach społecznych i sytuacjach życiowych. Zachowania badacza zgodnie z kodeksem mają zasługiwać na miano moralnie godnych.
Bez zdrowej i silnej rodziny nie można zbudować sprawnego państwa, którego obywatele mogliby się cieszyć wolnością, bezpieczeństwem i dobrobytem. Rodzina stanowi fundament, na którym oparte są inne wspólnoty i organizacje ? w tym naród, kościół i państwo. Rzeczpospolita Polska w Konstytucji z 1997r zobowiązuje się uwzględniać dobro rodziny w swojej polityce społecznej i gospodarczej. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej zwłaszcza wielodzietne i niepełne mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Prawo takie przyznaje Konstytucja również matce przed i po urodzeniu dziecka. Instrumentem w prowadzeniu polityki prorodzinnej jest prawo pracy.
W sprawie macierzyństwa Polskie prawo pracy zawiera dobre prorodzinne rozwiązania w zakresie:
? ochrony zdrowia pracownicy-matki,
? czasu pracy oraz zwolnień od pracy w związku z ciążą i porodem.
Obejmuje ono:
? zakaz zatrudniania przy pracach uciążliwych i szkodliwych,
? przeniesienie kobiety ciężarnej do lżejszej pracy,
? zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej,
? udzielanie ciężarnej pracownicy zwolnienia od pracy na badania lekarskie
? z chwilą urodzenia dziecka kobieta ma prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze 26 tygodni, podczas którego otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% wynagrodzenia,
? w okresie karmienia piersią przysługują płatne przerwy w pracy na karmienie.
?Ochrona trwałości i zatrudnienia ze względu na ciążę i urodzenie dziecka jest najmocniejszą ochroną jaką zna nasze ustawodawstwo pracy. Niestety, ochrona ta kończy się wraz z zakończeniem urlopu macierzyńskiego, a w przypadku z korzystania przez kobietę z urlopu wychowawczego ? wraz z tym urlopem.?
Pożyteczną chociaż nie do końca dobrze uregulowaną instytucją jest urlop wychowawczy. W czasie urlopu wychowawczego pracownikowi przysługuje zasiłek wychowawczy. Jest on jednak trudno dostępny ze względu na niskie kryterium dochodowe a przy tym jest niski. Poza tym słabsze są słabsze są gwarancje powrotu do pracy po jego zakończeniu gdyż pracodawca może rozwiązać stosunek pracy. Wszystko to sprawia, że coraz mniej osób korzysta z urlopu wychowawczego ze szkodą dla dziecka i rodziny.
Refleksje napawają tym, że macierzyństwo to bardzo ciekawy temat do badań. Prawo pracy zasługuje na pozytywną ocenę przedstawiając kobiecie jej prawa jako pracownicy. Jednak to, co na papierze jest zapisane nie zawsze jest przestrzegane. Pracodawcy nadal czują się bezkarni łamiąc prawo kobiet w ciąży. Kobieta by utrzymać pracę jest w stanie podpisać wszelkie zobowiązania. Jednocześnie czuje się ona bezradna wobec takiej sytuacji, ponieważ musi dokonać wyboru albo praca albo dziecko. Zdarza się także, że ochrona trwałości zatrudnienia ze względu na ciążę i urodzenie dziecka, jaka przysługuje kobiecie w ciąży kończy się wraz z zakończeniem urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego.