W jaki sposób był i jest prawnie chroniony interes obywateli w państwie: niewolniczym, feudalnym, totalitarnym oraz demokratycznym?

W państwie niewolniczym podział ochrony obywateli był podzielony na ?ludzi wolnych? i ?niewolników?. Pod ochroną prawa byli ?ludzie wolni? byli właścicielami dóbr materialnych oraz niewolników. Posiadali oni podmiotowość polityczną i prawną, mogli sprawować władze. Spośród nich pochodził monarcha, lub zależnie od panującego systemu wódz, cesarz, imperator. W niektórych państwach ukształtowała się również druga grupa ludzi wolnych zwanych plebejuszami, posiadali oni podmiotowość prawną i polityczną, lecz nie mieli dużych majątków, przez to materialnie byli zależni. Niewolnicy jako najniższa warstwa społeczna nie mieli żadnych praw, w tym również nie mieli zapewnionego prawa do życia. Ich właściciele mogli swobodnie robić z nimi co chcą nawet zabić, a ich dzieci też się stawały niewolnikami. Klasa ta stanowiła podstawę egzystencji całego społeczeństwa a jednocześnie była najgorzej traktowana.

Natomiast w państwie feudalnym istniał inny podział ?ochrony praw obywateli?. Podział kształtował się powoli przez przeobrażenie systemu niewolniczego. Struktura społeczna oparta byłą na stanie majątkowym i publicznym. W konsekwencji czego ukształtowały się cztery warstwy społeczne: szlachta (rycerstwo), duchowieństwo, mieszczaństwo, chłopstwo. W tym państwie prawo stanowił władca, król; ustanawiał on, bowiem kto, jakie prawa i przywileje będzie posiadał. Najczęściej władcy nadawali zasłużonym ludziom ziemię, która długo była jedyną podstawą utrzymania. Dla panującego wygodnym było przekazać w użytkowanie pewien obszar ziemi oddanemu sobie człowiekowi, aby do tam go zastępował, tzn. pełnił ogólny zarząd i władze sądową. Król był dla niego starszym (seniorem), on zaś dla króla podwładnym, czyli wasalem. Lenna w krótkim czasie stawały dziedziczne. Zdarzyło się również że właściciel pewnego obszaru oddawał się w opiek możnemu panu; zrzekał się swej posiadłości, którą następnie otrzymywał jako lenno. Wasal obowiązany był złożyć przysięgę wierności swemu seniorowi, służyć mu pomocą, stawać zbrojnie na jego wezwanie w zamian otrzymywał opiekę silniejszego. W lennie swoim rządził jak monarcha i ciągnął z niego dochody, jak z osobistego majątku. Najbardziej uprzywilejowaną i jednocześnie posiadającą największą ochronę prawną warstwą społeczną było duchowieństwo i rycerstwo. Im król nadawał immunitety. Na przykład immunitet ekonomiczny zwalniał osoby lub instytucje od powinności podatkowych na rzecz państwa natomiast immunitet sądowy wyłączał ludność zamieszkującą dane dobra ziemskie z pod sądownictwa władcy. O wiele mniej uprzywilejowaną jednak posiadającą prawa warstwą było mieszczaństwo. W efekcie lokacji mieszczanie otrzymywali prawo do tworzenia samorządu miejskiego ? rady miejskiej i ławy sądowniczej. Mieszczanie byli osobiście wolni i posiadali dziedziczne prawo do domu i parceli. Najniższą warstwę stanowili chłopi mieli najmniejsze prawa. Z tytułu posiadania ziemi feudałowie mogli ją dawać w użytkowanie chłopom (dzierżawę), którzy w zamian musieli wypełniać stale rosnące powinności na rzecz pana. Narzucone chłopom obowiązki przyczyniły się do powstania dochodu zwanego rentą feudalną, z której utrzymywał się pan włości. Formami rent feudalnych były daniny ? świadczenie w naturze, czynsz, pańszczyzna ? przymusowa płaca chłopów zwana inaczej rentą odrobkową. Chłopi także musieli płacić dziesięcinę ? dziesiątą część własnych plonów. Chłopi byli wtedy pod władaniem pana i on mógł ich zabić gdyby np. próbowali uciec. W Polsce podczas rozbicia dzielnicowego, czasie intensywnej kolonizacji wewnętrznej doszło do wielu zmian. Ustanowiono zasady nazwane w Polsce ?prawem niemieckim?. Między właścicielem ziemi i osadnikami spisywano umowę. Kmiecie otrzymywali w użytkowanie łan2 ziemi. W zamian świadczyli panu określone daniny w naturze. Często zobowiązywali się także do nieodpłatnego odpracowania kilku dni w roku na polu właściciela. Zachowali jednak wolność osobistą i prawo dziedziczenia użytkowego gruntu. Wsie lokowane na prawie niemieckim miały samorząd, składającemu się z sołtysa i ławy sądowej, sołtysem zostawał najczęściej zasadźca, czyli organizator lokowanej osady. Po nim urząd ten zwykle dziedzicznie pełnił jego następcy. Sołtys otrzymywał kilka łanów ziemi. Zbierał czynsz dla pana od wszystkich osadników, szóstą część pobierał dla siebie. Jako przewodniczący ławy sądowej pobierał również trzecią część kar sądowych. Miał też prawo posiadania jatki lub młyna. Był jednak zobowiązany do konnej służby wojskowej. Przez kilkanaście pierwszych lat koniecznych na zagospodarowanie osadnicy byli zwolnieni ze świadczeń na rzecz pana. Okres ten nazywano wolnizną.

W państwie totalitarnym organy państwa zmierzały do pełnej kontroli nad wszelkimi sferami życia obywateli. Celem władzy totalitarnej była kontrola nie tylko stosunków między ludźmi, lecz nawet kontrola podglądów obywateli, głównie przez stworzenie oficjalnej ideologii i indoktrynację, czyli wpajanie ideologii. Państwo totalitarne konsekwentnie narzuca obywatelom określony sposób myślenia nie tylko przez prasę i propagandę, organizację szkolnictwa, wychowanie różnych form przymusu, nie wyłączając terroru tak fizycznego, jak i psychicznego. Państwo wciąga do realizacji swojej polityki wszystkich obywateli, w zasadzie nie pozostawiając swobody na ich ?prywatne życie?. Dla państwa totalitarnego wszystko, co nie pozostaje w zgodzie z oficjalną ideologią, jest wrogie, a organy państwa wymagają bezwarunkowego podporządkowania życia jednostki życiu organizacji państwowej. W tym celu państwo nie tylko rozbudowuje aparat policyjny i stosuje policyjną kontrolę, lecz także eliminuje fizycznie swoich przeciwników albo usiłuje ich odpowiednio ukształtować przez obozy pracy czy obozy poprawcze. Szczególną funkcję spełnia w państwie partia polityczna, skupiająca znaczną część ludności i wspierając władzę państwową, taką partię zazwyczaj jedyną legalną, określa się mianem monopartii. W państwie dyktatorską władzę sprawuje na ogół wódz wywodzący się jakoby z woli mas.

W państwie demokratycznym najwyższe miejsce w hierarchii aktów prawnych zajmuje ustawa, która obok konstytucji jest najwyższym aktem prawnym regulującym na zasadzie na zasadzie wyłączności sprawy podstawowe dla państwa i społeczeństwa. Granicą działania państwa prawnego są prawa człowieka. W państwie prawa obowiązuje zasada zaufania obywatela do prawa, prawo stoi ponad władzą. W procesie decyzyjnym jest stosowana zasada większości przy równoczesnym stałym zagwarantowaniu praw mniejszości. W państwie demokratycznym suwerenność narodu rozumie się za najwyższą władzę narodu, nieograniczoną, przejawiającą się w decydowaniu i ostatecznym rozstrzygającą. Oznacza to że w odpowiedzi władza państwowa pochodzi od narodu. Każdy obywatel jest reprezentowany w najwyższych organach władzy przez określonego przedstawiciela (posła, senatora, radnego itp.). Obywatele będący jako zbiorowość, przenoszą na deputowanych uprawnienia do podejmowania w ich imieniu i interesie decyzji władczych. Formą prawną i polityczną w której odbywa się ten akt, są współczesne wybory parlamentarne i samorządowe. W państwie demokratycznym władza jest podzielona na trzy funkcje państwa: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą każdą z nich kieruje inny organ państwowy co ma zapobiegać nadużyciom władzy dzięki czemu lepiej jest chroniony interes obywateli. Społeczność ma zagwarantowaną wolność zrzeszania się obywateli, wolność zgłaszania się obywateli indywidualnego i grupowego do wszystkich organów władzy publicznej ze skargami, żądaniami i prośbami. Ma także zagwarantowaną wolność petycji, zgromadzeń, wolności osobiste, wolność wypowiedzi publicznych, wolność pracy i telewizji. W państwie demokratycznym każdy obywatel ma prawo wybrać, czy pójdzie do wyborów, czy też nie, ma prawo swobodnie wybrać na jakiego kandydata lub na jaką partię będzie głosował. Nikt ani nic nie może prawnie ograniczyć mu tego prawa wolnego wyboru.

Tak naprawdę prawnie chroniony interes obywateli jest w państwie demokratycznym. Ponieważ tam się nie liczy czy ktoś jest biedny, bogaty, ma inną orientacje seksualną, inną religię każdy ma takie same prawa i tak samo musi prawa przestrzegać bo inaczej będzie ponosił konsekwencje prawne.