Atmosfera Ziemi

ATMOSFERA ZIEMI

Atmosfera ziemska- powłoka gazowa otaczająca Ziemię; składa się z mieszaniny gazów zwłaszcza powietrzem atmosferycznym; właściwości zmieniają się wraz z wysokością, co stanowi podstawę do jej podziału na warstwy (m.in. troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, jonosfera)
Przy powierzchni Ziemi jest utrzymywana siłą grawitacji lekka, zwiewna powłoka gazowa, nazwana atmosferą
SKŁAD CHEMICZNY
Składa się ona z 78,084% objętości azotu, 20,947% tlenu, 0,934% argonu i niewielkich ilości innych gazów, takich jak: dwutlenek węgla, wodór, neon, hel, krypton, ksenon, ozon i radon. Tę właśnie mieszaninę gazów nazywamy powietrzem. Jego gęstość, na poziomie morza największa i wynosząca około 1290 g/m3 , szybko maleje ze wzrostem wysokości. Atmosfera odbija, pochłania i rozprasza wiele z docierającego z kosmosu promieniowania, przepuszcza zaś tylko promieniowanie widzialne, radiowe ultrakrótkie i część krótkiego, jak również niewielkie ilości podczerwieni.
ZANIECZYSZCENIA
Zanieczyszczenia w atmosferze ziemskiej pochodzą z działalności człowieka oraz z źródeł naturalnych; wybuchy wulkanów, pożary lasów, burz pyłowych, rozkładających się szczątków organizmów.
Substancje zanieczyszczające atmosferę ziemską to: CO2 , CO , NO2 , N2O5 , SO2 , SO3 , metan, CH4 , freony, pyły oraz;
kwaśne deszcze- to opad atmosferyczny, o odczynie kwaśnym;
zawiera kwas wytworzony przez rozpuszczenie
w kroplach deszczu produktów spalania, głównie
tlenków siarki;






dziura ozonowa- górna warstwa stratosfery znajdująca się na wysokości 20-26 km, w której znajdują się największe ilości ozonu (1012 cząsteczek/cm3). Chroni przed nadmiernym promieniowaniem ultrafioletowym
globalne ocieplenie- wzrost temperatury planety spowodowany zwiększoną koncentracją CO2

WARSTWY ATMOSFERY
Egzosfera- czyli sfera rozproszenia, rozpoczyna się na wysokości 450-500 km nad Ziemią. Ciśnienie niewiele tylko różni się tam od panującego w przestrzeni międzyplanatarnej, pojedyncze atomy wodoru i helu mogą ulatywać z pola grawitacyjnego Ziemi. Temperatura spada do –273. Skład : cząsteczki H2 , atomy He oraz (tylko w niższych warstwach atomy tlenu i azotu)
Termosfera- rozciągająca się od 80 do prawie 500km, jest pierwszą ochronną tarczą Ziemi, pochłaniającą szkodliwe dla życia promieniowania. W obrębie termosfery, w okolicach biegunów magnetycznych obserwować można zorze polarne- zjawisko świecenia górnych warstw atmosfery wywołane przez silnie naładowane cząstki, pochodzące głównie z protuberancji słonecznych. Dolna granica zórz leży na wysokości ok. 100km, a górna 200-300km, niekiedy sięgające aż do najdalszych warstw egzosfery. W termosferze panuje bardzo wysoka temperatura- około 2200oC na wysokości 400km. Temperatura rośnie z wysokością do 1500 C.. Skład : cząsteczki azotu i tlenu , w górnych warstwach cząsteczki wodoru
Jonosfera- nazywana jest ta część atmosfery ziemskiej, w której występują duże ilości swobodnych elektronów i jonów. Obejmuje ona mezosferę i dolne warstwy termosfery (do wys. Powyżej 200km). Granice jonosfery zmieniają się zależnie od wielu czynników; pory dnia, aktywności Słońca, strumienia meteorów i in. W jonosferze wyróżniane są warstwy o zróżnicowanym stopniu jonizacji. Od warstw jonosfery odbijają się krótkie fale radiowe, co umożliwia ogromne poszerzenie zasięgu nadajników dzięki wielokrotnemu odbiciu fal od powierzchni Ziemi i jonosfery.
Mezosfera- cechuje się wyraźnym spadkiem temperatury. Warstwa ta oddzielona jest od stratosfery mezopauzą, w której są najniższe temperatury w atmosferze. Na granicy z termosferą pojawiają się obłoki srebrzyste, zbudowane zapewne z drobniutkich kryształków lodu. Obłoki te widać niekiedy latem, przed świtem, na północnej stronie nieba. Temperatura maleje z wysokością do ok. –90 C
Stratosfera- sięga do 50km. Zawiera duże ilości ozonu (O3), koncentrującego się głównie na wysokości ok. 23km w ozonosferze. Ozon pochłania większość promieni ultrafioletowych, które przedarły się przez termosferę. Temp. rośnie z wysokością do 0 C
Troposfera- sięga do 8-10km nad biegunami, a 16-18km nad równikiem. Jej masa stanowi ponad ¾ masy atmosfery. W troposferze zawarta jest niemal cała woda atmosferyczna (para wodna, kropelki wody, kryształki lodu). Kropelki wody i kryształki lodu tworzą chmury, których wierzchołki sięgają górnej granicy troposfery zwanej tropopauzą. W troposferze przebiega większość procesów związanych z pogodą i klimatem. Temp. maleje z wysokością o ok. 6 C/km do –50 C. Ciśnienie maleje z wysokością od ok. 1000 hPa do ok. 200 hPa. Zachodzą tu procesy kształtujące klimat i pogodę