Wpływ promieniotwórczości na zdrowie człowieka
Promieniotwórczość to inaczej radioaktywność pierwiastków, jest to zdolność emitowania przez nie promieniowania jądrowego w wyniku samorzutnej przemiany jąder atomowych w inne. Promieniotwórczość groźną (do pewnej granicy) dla zdrowia człowieka wykazują wszystkie pierwiastki ciężkie występujące w 7 okresie, oraz promet, polon, astat, radon z 6 okresu i technet z 5 okresu. Pierwiastki te emitują oprócz cząstek ?, ?, i ? również promieniowanie protonowe i neutronowe (najgroźniejsze).
Promieniotwórczość jak się okazało wynikała z pewnych ograniczeń w liczbach
masowych pierwiastków. W przypadku przekroczenia pewnej granicy następował spontaniczny rozpad danego izotopu i przejście w inny izotop. Nuklid podlegający rozpadowi radioaktywnemu nazywamy macierzystym, zaś produkt tego rozpadu powstały w wyniku procesów radioaktywnych nuklidem potomnym.
Promieniowanie - czyli korzyści czy zagrożenia dla ludzkości?
Podstawą szkodliwego biologicznego działania promieniowania na organizmy leżą procesy jonizacji molekuł organizmu wywoływane przez promieniowanie. W wyniku tych procesów w tkankach tworzą się pary jonów stanowiących wysokie aktywne chemicznie rodniki oraz następuje uszkodzenie struktury dużych cząstek przez ich rozrywanie lub zlepianie. Prowadzi to do zakłóceń biochemicznych, warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu i do zmian strukturalnych komórek. Czułość tkanki ludzkiej na promieniowanie jonizujące zmienia się w szerokich granicach. Najczulsze są organy krwiotwórcze i tkanki rozrodcze, najmniej czułymi są mózg i mięśnie.
Uszkodzenia popromienne dzielimy ze względu na rodzaj ich następstw na somatyczne tj. wpływające na procesy odpowiedzialne za utrzymanie organizmu przy życiu oraz na genetyczne tj. naruszające zdolność organizmu do prawidłowego przekazywania cech swemu potomstwu.
Typowym skutkiem uszkodzeń somatycznych jest ostra choroba popromienna. Składają się na nią mdłości , bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, zmiany we krwi, a następnie biegunki , czasami krwawe z powodu owrzodzeń jelit, skłonności do krwawych wybroczyn w tkankach, niedokrwistość, wrzodziejące zapalenie gardła, obniżenie odporności organizmu i wypadanie włosów. W zależności od zaawansowania choroba ta może zakończyć się śmiercią lub przejść w fazę przewlekłą ze stopniowym wyniszczeniem organizmu zakończonym najczęściej białaczką lub anemią plastyczną i ostatecznie śmiercią. Organizmowi można pomóc poprzez przeszczep szpiku kostnego.
Uszkodzenia genetyczne polegają na zmianie struktury chromosomów wchodzących w skład komórek rozrodczych. Ich następstwem są mutacje przejawiające się w zmianie dziedziczonych przez potomstwo cech ustroju. Zmiany sklepiające się w genach są kopiowane przez następne generacje komórek.
A więc promieniowanie może być dla człowieka zabójcze, jest to zdecydowanie zagrożenie dla ludzkości!