Drewno w ogorodzie

INFORMACJE O DREWNIE
Drewno to materiał najchętniej stosowany do budowy różnych konstrukcji ogrodowych. Jest naturalne, doskonale wpisuje się więc w zieleń, a wykonane z niego nowe elementy wyglądają, jakby były w ogrodzie od zawsze. Niestety, ma też wady - przede wszystkim ograniczoną żywotność. Znacznie skraca ją wilgoć i promienie UV, bo nie każdy gatunek jest na nie tak samo odporny. Zanim więc drewno zostanie zastosowane w ogrodzie, trzeba wybrać odpowiedni jego rodzaj i wiedzieć, jak zapewnić mu trwałość na wiele lat.

Rodzaje drzew wykorzystywanych w ogrodach

Najlepsze, bo najtwardsze i najodporniejsze na korozję biologiczną oraz ścieranie, gatunki drewna rodzimego to dąb i modrzew. Są one też najdroższe, dlatego najczęściej wybiera się drewno sosnowe lub świerkowe: miękkie i mało odporne na zarysowania oraz wgniecenia. Takie drewno łatwo niszczeje pod wpływem czynników atmosferycznych, często jest także atakowane przez szkodniki. Sosna i świerk są również mało odporne na wilgoć. Gdy takie drewno nasiąknie wodą i wyschnie, odkształca się i pęka. Zawilgocone powierzchnie łatwo atakują grzyby, zasiedlają je glony i mchy.

Twarde, oleiste gatunki drewna egzotycznego są odporne na zmienne warunki atmosferyczne, wilgoć, zagrzybienie i pleśnie, a pod wpływem wody nie paczą się. Odporność na korozję biologiczną zawdzięczają zawartości żywic, garbników oraz związków o działaniu antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Nie wymagają więc żadnego zabezpieczenia, a mimo to przetrwają znacznie dłużej niż nawet najlepiej zaimpregnowane drewno świerku czy sosny. Spośród wielu gatunków drewna egzotycznego w ogrodzie stosuje się najczęściej: ipe, teak, bangkirai, cumaru, massarandubę, bambus. Ze względu na deformowanie się pod wpływem wilgoci do ogrodu nie są polecane olchy i buki (z rodzimych gatunków) oraz niektóre gatunki drewna egzotycznego, na przykład samba.

Produkty z marketu
W centrach ogrodniczych i marketach budowlanych można kupić gotowe konstrukcje altan, pergoli, ogrodzeń oraz meble. Są one zazwyczaj zabezpieczone metodą próżniowo-ciśnieniową i po złożeniu wszystkich elementów nadają się do użytku bez dodatkowych zabiegów. Warto z tej oferty skorzystać, zwłaszcza gdy konstrukcje mają być wykonane z drewna egzotycznego. Jest ono niezwykle twarde, a przez to trudne w obróbce: ze względu na strukturę włókien nie poddaje się zwykłej pile ani też łączeniu gwoździami.

OCHRONA DREWNA
Zwarte i oleiste gatunki drewna egzotycznego nie wymagają zabezpieczenia. Pozostawione w stanie surowym ulegają naturalnemu procesowi patynowania wierzchniej warstwy - po jednym lub dwóch sezonach przybierają srebrzystoszarą barwę. Nie pogarsza to parametrów technicznych drewna ani też nie przyspiesza procesów starzenia biologicznego. Można zapobiec powstawaniu tej warstwy i zachować naturalną barwę drewna egzotycznego, impregnując je. Rodzime gatunki drewna trzeba koniecznie zabezpieczyć, zwłaszcza jeśli elementy z nich wykonane będą miały kontakt z wodą.
Impregnacja. W sprzedaży dostępne są zarówno elementy zaimpregnowane, jak i surowe, które trzeba samodzielnie zabezpieczyć powierzchniowo preparatem impregnującym lub powierzyć to firmie wykonującej impregnację w komorze ciśnieniowej.
Najlepiej jednak kupować gotowe elementy - z drewna impregnowanego metodą próżniowo-ciśnieniową, gdyż tylko takie będą nasycone impregnatem w całym przekroju, czego nie można uzyskać żadnymi innymi metodami. Poza tym wilgotność takiego drewna jest dostosowana do warunków, w jakich będzie użyte. Gotowe elementy mogą też być specjalnie wykończone, na przykład powierzchnia licowa desek tarasowych jest ryflowana, czyli żłobkowana, co zapobiega poślizgnięciom. Trzeba jednak wiedzieć, że gotowych, zaimpregnowanych elementów nie wolno przycinać.
Do zabezpieczania powierzchni surowego drewna stosuje się preparaty impregnujące. Ma je w swojej ofercie większość producentów chemii budowlanej. Impregnaty tego typu to roztwory, które głęboko wnikają w strukturę drewna. Mają one w swoim składzie biocydy - substancje niszczące owady, grzyby, glony i pleśnie. Impregnacja często obniża również stopień palności drewna, a preparaty zawierające woski zwiększają także jego wodoodporność
Zewnętrzne elementy drewniane pokrywa się impregnatami rozpuszczalnikowymi (oleistymi lub żywicznymi), nie poleca się natomiast roztworów solnych, które są łatwo wypłukiwane przez wodę. Preparatami solnymi można zabezpieczać tylko takie drewno, które nie będzie narażone na bezpośrednie działanie deszczu ani śniegu (np. elementy osłonięte szerokim dachem).

Impregnaty najczęściej nie zawierają pigmentów, choć niektórzy producenci stosują je w swych preparatach. Takie środki - oprócz tego, że nadają drewnu kolor, podkreślając rysunek jego słojów i fakturę - chronią dodatkowo przed promieniami UV. Drewno zaimpregnowane można dodatkowo pokryć lakierem lub lakierobejcą.
Olejowanie. Zabezpiecza drewno przed wysychaniem i pękaniem oraz przed zawilgoceniem. W nasączone specjalnym olejem drewno woda nie wsiąka, lecz spływa po jego powierzchni. Poleca się szczególnie olejowanie drewna egzotycznego. Najlepiej użyć do tego specjalnego oleju przeznaczonego do konserwacji drewna egzotycznego. Nie należy go pokrywać preparatami do drewna krajowego, ponieważ zawarte w nich związki chemiczne mogą spowodować odbarwienia i plamy.

PODESTY DREWNIANE
Tarasy drewniane z drewna egzotycznego lub zwyczajnego można zamontować samemu, ale są podesty które bez fachowca się nie obejdą .Podesty tarasowe to znany i ceniony na całym świecie produkt wykonany z drewnianych deszczółek przykręconych do specjalnej kratki montażowej. Idealnie nadaje się do zewnętrznych zastosowań takich jak: tarasy, balkony, obrzeża basenów, ścieżki w ogródkach.
Cennik :
Cena desek zaczyna się od około 80 zł do 300 za sztukę
Elementy Konstrukcyjne wahają się od 8 do 100 zł

PŁOTY
Ogrodzenie drewniane jest nie tylko trwałe ale przede wszystkim idealnie nadaje się jako element dekoracyjny posesji. Ogrodzenie drewniane może być wykonane z drewna akacjowego, świerkowego, dębowego lub sosnowego. Drewniane może być całe ogrodzenie lub tylko same przęsła (słupki mogą być murowane lub metalowe). Przy budowie ogrodzenia z drewna można dowolnie modelować jego kształt i kolor dostosowując go do charakteru i stylizacji domu.Na rynku dostępne są również gotowe ogrodzenia drewniane z paneli. Ogrodzenie to składa się z gotowych elementów: słupków oraz ram z wypełnieniem. Poszczególne części ogrodzenia łączone są ze sobą za pomocą zszywek i gwoździ. Można je również skręcić śrubami i wkrętami ze stali nierdzewnej lub ocynkowanej.

Płot z desek
Drewniane, parawanowe ogrodzenie, całkowicie szczelne. Drewniane słupki, mocowane do niskiej betonowej podmurówki, są niewidoczne od strony ulicy. Pionowe, ściśle do siebie przylegające, sztachety kształtują dość monotonną elewację ogrodzenia. Chociaż jedynym akcentem ożywiającym ten płot jest rysunek sęków na sztachetach, trzeba przyznać, że dzięki temu ogrodzenie bardzo dobrze wpisuje się w leśne otoczenie.
To na zdjęciu przykryte jest daszkiem z blachy falistej, ale dobrze byłoby zastąpić ją na przykład drewnianym gontem. Należy pamiętać o zachowaniu prześwitu między cokołem a linią sztachet i o zabezpieczeniu ich w tym miejscu przed wilgocią.

Z drewna i betonu
Ogrodzenie o bardzo spokojnej formie. Betonowe słupki o niewielkim przekroju stanowią nikłe pionowe elementy w sporej masie biegnących poziomo drewnianych elementów przęseł. Monotonię tego układu przełamują krótsze przęsła, wstawione po obu stronach furtki i bramy wjazdowej, w narożnikach, a także na dłuższych odcinkach płotu - jako moduł usztywniający. To ogrodzenie nie ma podmurówki, pierwsze drewniane elementy przęsła biegną tuż nad powierzchnią gruntu. Są one narażone na ciągłe zawilgocenie odpryskującą od ziemi w czasie opadów wodą, a zimą - na ciągłe zasypywanie śniegiem. Trzeba zatem pamiętać o szczególnie dokładnym zabezpieczeniu ich przed wilgocią, a nawet liczyć się z koniecznością wymiany zniszczonych po kilku latach fragmentów.
Z drewna i cegły
Kolejny przykład najbardziej popularnego rodzaju ogrodzenia, w którym murowane słupki są oparciem dla ażurowych przęseł z innych materiałów. Tu słupy wymurowano ze zwykłej cegły, a przęsła wykonano ze sztachet, dość gęsto przybijanych do drewnianych rygli. Szkoda, że autor ogrodzenia nie wytrwał w prostocie, z jaką zabrał się do budowy płotu i zwieńczył czapki słupów ceramicznymi gąsiorami, które sprawiły, że i tak wysokie daszki stały się ?za duże?. Jest to błąd łatwy do naprawy, a ogrodzenie tego rodzaju, chociaż mało oryginalne, dobrze sprawdza się niemal w każdym otoczeniu.
Z białymi sztachetami
Jest to przykład najpopularniejszego chyba typu ogrodzenia o ceglanych słupkach i drewnianych przęsłach z pionowych sztachet, ale w nietypowej wersji kolorystycznej. Słupki są nieco poszerzone i stanowią znaczący element w elewacji. Przęsła - stosunkowo krótkie - są całkowicie szczelne, bo wykonano je, przybijając sztachety "na mijankę" po obu stronach rygli. Światło załamujące się w szczelinach między sztachetami i w głębokich spoinach słupków oraz bujna zieleń kipiąca ponad tym sprawiają, że to zwyczajne ogrodzenie jest oryginalne. Dobry przykład wykorzystania zieleni jako elementu podwyższającego ogrodzenie.

PERGOLE, TREJAŻE I KRATKI
Pergole, trejaże i kraty dzielą i urozmaicają przestrzeń działki. Ułatwiają tworzenie kameralnych wnętrz ogrodowych. Pozwalają odizolować i zasłonić część gospodarczą albo inny, mniej atrakcyjny fragment ogrodu. Przede wszystkim jednak podtrzymują pnącza, dzięki którym nawet młody dwu-, trzyletni ogród sprawia wrażenie dojrzałego. Można też na nich eksponować rośliny sezonowe o zwisających pędach. Pokryte roślinami rzucają w wybranym miejscu cień, tworząc komfortowe miejsca wypoczynku.
Czym się od siebie różnią?
Pergola to konstrukcja z podwójnego szeregu słupów i wspartego na nich ażurowego zadaszenia-rusztu. Może być wolno stojąca lub wsparta o budynek czy mur.
Trejaż to jeden szereg słupów połączonych u góry poziomą belką, na której są osadzone ? zazwyczaj krótkie ? elementy poprzeczne.
Krata to najprostsza w wykonaniu podpora pod pnącza zbudowana z ramy i wypełniającej ją kratownicy. Można ją zamocować do ściany budynku, ustawić na fundamentach jako niezależną konstrukcję lub połączyć ze skrzyniami na rośliny. Może też być elementem uzupełniającym pergolę czy trejaż albo stanowić fragment konstrukcji ścian altany.

O czym pamiętać przy projektowaniu?
Projektując pergolę, trejaż albo wolno stojącą kratę, trzeba wziąć pod uwagę obciążenia pionowe wynikające z ciężaru elementów konstrukcyjnych oraz ciężaru roślin (znacznego zwłaszcza po deszczu oraz zimą, gdy spadnie śnieg). Istotne dla stabilności konstrukcji są też obciążenia poziome powodowane przez wiatr napierający na gąszcz pędów i liści.
O solidności konstrukcji decydują słupy podtrzymujące elementy poziome.
Dobrze spełniają swe zadanie słupy drewniane (okrąglaki, krawędziaki), murowane z kamieni lub cegieł, betonowe zbrojone i pokryte na przykład okładziną albo metalowe z rur lub zespawane z kątowników. Ważne jest, by były sztywno osadzone w podłożu, najlepiej na betonowych stopach fundamentowych.
Projektując pergolę nad miejscem wypoczynku, warto wziąć pod uwagę jej usytuowanie względem stron świata. Konstrukcja będzie spełniać swoje zadanie, czyli powstanie pod nią strefa cienia (nawet zanim porosną ją rośliny), pod warunkiem że deski rusztu zostaną ustawione tak, aby wyznaczały kierunek wschód ? zachód.
Co zrobić, aby były trwałe?
Elementy drewniane muszą być zaimpregnowane jeszcze przed rozpoczęciem budowy podpory. Najlepiej zrobić to metodą ciśnieniową, bo środek impregnujący wnika wówczas w głąb drewna i zabezpieczenie jest trwałe. Jeżeli drewno nie zostało zaimpregnowane ciśnieniowo, trzeba je pokryć impregnatem (na przykład Sadolinem lub Duluksem Impregnatem Koloryzującym do Drewna).
Elementy metalowe powinny być wykonane z nierdzewnych stopów lub ocynkowane. Jeśli nie są, trzeba je zabezpieczyć powłoką antykorozyjną przed zmontowaniem (stosując na przykład Silikonkauczuk, Emalię Akrylokauczuk, Stalochron), a po zakończeniu prac uzupełnić ubytki. Po każdym sezonie, gdy liście pnączy opadną, trzeba sprawdzić, czy konstrukcja nie wymaga konserwacji.

Projekt: DREWNO W OGRODZIE
Wykonawca: Marta
Data 18 Kwiecień 2008r

Materiały źródłowe ze Stron www

http://www.complex.gda.pl/
http://dom.gazeta.pl/
http://www.pajeczyna.krakow.pl/
http://www.taniebudowanie.pl/
http://www.drewpack.com.pl/
http://www.muratordom.pl/
http://poradnikogrodniczy.pl/

Materiały z książek i czasopism

?1001 sposobów na piękny ogród? ? przegląd Reader?s Digest
?piękny ogród bez wysiłku? ? Rader?s Diegest
gazeta- ?Kwietnik?
gazeta-?Twój ogrodnik?
gazeta-?mój piękny ogród?