Wpływ treningu lekkoatletycznego na sprawność dzieci.

Praca na powyższy temat, w załączniku wykresy. Życzę miłego korzystania
I. Wstęp
II. Materiał i metoda badań
2.1. Materiał badań
2.2. Metody badań
2.2.1. Pomiary biometryczne
2.2.2. Test sprawności fizycznej - ?Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej" i Test ?Coopera"
2.3. Charakterystyka środowiska
2.4. Sposób opracowania materiału
III. Wyniki badań i ich analiza
3.1. Charakterystyka rozwoju fizycznego badanych chłopców
3.2. Charakterystyka rozwoju sprawności fizycznej
3.2.1. Poziom rozwoju wybranych zdolności motorycznych o charakterze szybkościowo -zwinnościowych i gibkości
3.2.2. Poziom rozwoju wybranych zdolności motorycznych o charakterze siłowym i wytrzymałościowym
IV. Podsumowanie wyników i wnioski
V. Piśmiennictwo
Wpływ treningu lekkoatletycznego na ogólna sprawność dzieci.

I. Wstęp Sprawność fizyczna jest bardzo ważna w każdym okresie życia, a szczególnie kiedy człowiek uczy się w szkole. Na zajęciach wychowania fizycznego musi wykonywać różne ćwiczenia. Pod pojęciem sprawności fizycznej rozumie się najczęściej ?aktualną możliwość wykonywania czynności ruchowych wymagających zaangażowania siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej (zwinności), gibkości. Do oceny jej poziomu, niezależnie od testów ruchowych - przeprowadza się często ocenę właściwości psychofizycznych cech budowy ciała". Taką definicję sprawności fizycznej podaje ?Mała Encyklopedia Sportu".Dotychczas możliwości motoryczne człowieka określono przy pomocy pojęcia ?cech motorycznych". We współczesnej literaturze z zakresu kultury fizycznej używa się określenia ?zdolności motoryczne". Pojęcie ?cecha" oznacza, bowiem utrwalone właściwości organizmu człowieka, które indywidualizują przebieg jego czynności ruchowych, zaś termin ?zdolność" określa możliwość wykonywania czynności ruchowej, a nie tylko jej przejaw. Przy dzisiejszym poziomie aktywności dzieciom nie wystarczy zwykły ruch, ale wskazane są dodatkowe zajęcia sportowe. Wraz z rozwojem cywilizacji człowiek prowadzi coraz bardziej siedzący tryb życia, co negatywnie oddziaływuje na zdrowie oraz obniża sprawność ruchową. Brak ruchu ( hipokinezja) lub zbyt mała aktywność fizyczna może być przyczyną stopniowego zmniejszania się wydolności fizycznej człowieka. Konieczne jest dbanie o właściwą kondycję dla swojego organizmu Wraz z rozwojem dziecka konieczne jest podjęcie treningu, który będzie przyśpieszał jego rozwój Ocenę sprawności fizycznej umożliwia podjęcie testów. Umożliwia on dokonanie oceny reprezentatywnych próbek danych ćwiczeń w takich samych warunkach, co pozwala na dokonanie porównań . Temat ten został przeze mnie wybrany, ponieważ bardzo interesuje się wysiłkiem fizycznym. Ciągle się zastanawiam dlaczego pewne grupy dzieci mają lepsze wyniki w sporcie od innych. Dobrym pytanie jest również sposób mierzenia sprawności fizycznej.

II. Materiał i metoda badań 2.1. Materiał badań 2.1.1 Szkoła Podstawowa nr 3
Badaniu zostało poddanych 10 chłopców w wieku 11, a następnie 12 lat uczących się w Szkole Podstawowej nr 3. Przed przystąpieniem do testu osoby te zostały do niego przygotowywane poprzez biegi na każdej lekcji w-f, które trwały od kilku do kilkunastu minut. W teście brały jedynie osoby, które mają aktualną kartę zdrowia. Najczęściej zostawał on przeprowadzany na bieżni okrężnej 400 metrowej. Przed biegiem następowała rozgrzewka, która trwała nie krócej niż 5 minut. Warto teraz przedstawić przykładowe normy w 12 minutowym biegu ciągłym oraz w innych dyscyplinach sportowych.

Tab. 1. Dane antropometryczne uczniów Szkoły Podstawowej nr 3 (12 latkowie)

Lp.
Wysokość ciała (cm)
Ciężar ciała (kg)
Biegi na 50 m ? wynik (s)
Pkt
Skok w dal z miejsca (cm)
Pkt
1
160,1
54,3
8,5
55
187
60
2
159,4
49,9
7,3
69
193
63
3
163,4
56,9
8,7
52
172
53
4
158,9
51,4
8,98
50
179
57
5
149,7
43,7
7,4
68
173
54
6
154,5
50,2
8,6
54
191
62
7
159,4
51,8
8,2
58
198
65
8
159,6
51,9
7,63
65
201
67
9
163,3
56,1
8,28
57
183
58
10
165,2
59,4
7,91
61
172
53

Analizując wyniki można powiedzieć, że przeciętnego dwunastolatka waha się od ok. 40 kg do 60 kg, przy czym oczywiście osoby należące do górnej granicy w przyszłości będą otyłe. Wzrost dzieci waha się od 155 cm do 165 cm. Średnia waga wynosi 52,56 kg. Odchylenie standardowe wynosi 4,40. Średni wzrost wynosi 159, 35 cm.
Odchylenie standardowe przy tym pomiarze jest równe 4,50.

Tab. 2. Dane antropometryczne uczniów Szkoły Podstawowej nr 3 (11 latkowie)

Lp.
Wysokość ciała (cm)
Ciężar ciała (kg)
Biegi na 50 m ? wynik (s)
Pkt
Skok w dal z miejsca (cm)
Pkt
1
151,8
44,1
8,0
64
177
60
2
156,1
46,5
8,4
60
169
56
3
149,2
41,7
8,2
62
183
63
4
144,3
40,3
8,6
61
187
65
5
150,5
46,2
8,4
60
172
58
6
148,4
41,5
8,0
63
181
62
7
161,1
53,8
7,4
66
179
61
8
154,3
49,7
8,49
58
169
56
9
147,7
43,3
8,73
56
178
61
10
145,3
41,9
8,51
58
180
62

2.1.2 Szkoła Podstawowa nr 2

Drugą grupą badawczą byli chłopcy z Szkoły Podstawowej nr 2. Ci uczniowie nie brali udziału w żadnych treningach, oprócz uczęszczania 4 razy w tygodniu na zajęcia wychowania fizycznego. Dzięki tej grupie badawczej będzie można porównać wyniki z drugą szkołą w, której ćwiczą ich rówieśnicy.

Tab. 3. Dane antropometryczne uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 (12 latkowie)

Lp.
Wysokość ciała (cm)
Ciężar ciała (kg)
Biegi na 50 m ? wynik (s)
Pkt
Skok w dal z miejsca (cm)
Pkt
1
154
46,3
7,2
70
193
63
2
151,2
46
7,1
71
201
67
3
156,6
49,8
7,2
70
198
65
4
171,2
61,4
7,6
65
198
65
5
156,3
59,9
8,0
60
204
68
6
164,5
57,6
7,4
68
204
68
7
161,8
53,2
8,6
53
201
67
8
158,6
51,9
8,12
59
198
65
9
166,1
54,1
8,08
60
189
61

Tab. 4. Dane antropometryczne uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 (11 latkowie)

Lp.
Wysokość ciała (cm)
Ciężar ciała (kg)
Biegi na 50 m ? wynik (s)
Pkt
Skok w dal z miejsca (cm)
Pkt
1
153,1
45,9
7,8
66
197
70
2
149,2
45,1
7,9
65
192
68
3
146,6
43,7
7,7
67
190
67
4
145,9
43,1
8,0
63
187
65
5
151,1
46,2
8,2
61
192
68
6
152,2
45,9
8,0
63
185
64
7
158,1
51,2
8,8
55
183
63
8
157,1
49,4
8,69
56
187
65
9
156,6
49,5
8,92
52
184
64

Przyrost masy ciała u chłopców spowodowany jest przede wszystkim rozwojem kośćca i muskulatury. Chłopcy stają się w tym czasie silni. Następuje wyraźny rozrost mięśni, które wydatnie rysują się pod skórą. Rozrasta się bark i sylwetka chłopca staje się podobna do sylwetki typowego mężczyzny o szerokich barkach, wąskiej miednicy i biodrach.
Przeprowadzone badania zostały wyłącznie na chłopcach z powodu uzyskania lepszej jakości wyników. Porównanie sprawności dziewczynek z chłopcami byłoby nieadekwatne do ich prawdziwej aktywności fizycznej. Widać to już w sposobie chodzenia obu płci. Chłopcy nabierają zresztą pewnej szorstkości ruchów, które stają się jakby ?kanciaste", u dziewcząt ruchy stają się bardziej płynne1.
W swoich badaniach posługiwałem się pojęciami wartości średniej oraz odchylenia standardowego. Odchylenie standardowe stanowi miarę szerokości rozkładu, tj. miarę rozrzutu wielkości mierzonych. Wyniki działań na liczbach przybliżonych są zawsze liczbami przybliżonymi. Zaokrąglałem do dwóch miejsc po przecinku. Jeżeli trzecia liczba była większa lub równa pięć zaokrąglałem wtedy do góry, a jeżeli było odwrotnie to w dół. Rozkład wyników pomiarów bezpośrednich, w granicy, gdy liczba pomiarów rośnie nieograniczenie, jest opisana gęstością prawdopodobieństwa w postaci:

wzór

Jest ona zwana rozkładem Gaussa, lub normalnym.

2.2 Metody badań Człowiek zmienia się od chwili urodzenia aż do śmierci. W każdym okresie swojego życia jest inny. W pierwszej fazie rozwoju następują przemiany, które zmierzają do osiągnięcia coraz pełniejszej sprawności fizycznej i umysłowej2. Istnieje w rozwoju pewna prawidłowość: im tempo rozwoju jest szybsze, tym łatwiej zaburzyć prawidłowy rozwój. Dlatego okresy stosunkowo szybszego rozwoju wymagają szczególnej troski i zainteresowania ze strony rodziców, ale także np.: nauczycieli wf. Zarówno stan zdrowia, jak i rozwój dziecka podlegają kontroli i ocenie. Zazwyczaj badania, które mają na celu wykrywanie nieprawidłowości w rozwoju, wykonuje personel szkolnej służby zdrowia.
Dzieci najmłodsze podlegają opiece i kontroli lekarzy z poradni. Niezależnie jednak od oceny lekarzy rodzice i wychowawcy powinni orientować się zarówno w metodach oceny, jak i umieć w jakimś stopniu z tych metod korzystać.
Ażeby omówić metody kontroli rozwoju, musimy kilka zdań powiedzieć o samym rozwoju. Wiemy, że dziecko zmienia się, staje się coraz większe, sprawniejsze, mądrzejsze, ale jak ująć ten proces w sposób wymierny?
Najbardziej popularne metody oceny stanu rozwoju pomiaru wysokości ciała i ciężaru. Nie jest to kryterium jedyne. Niekiedy dochodzi do tego pomiar bardziej szczegółowy, na przykład długości kończyn, obwodu głowy itp. Wszystkie te pomiary mają tę zaletę, że są stosunkowo łatwe do wykonania i łatwe do oceny oraz porównania z tzw. przeciętnym dzieckiem.
Pomiar wysokości, a zwłaszcza dynamiczne ujmowanie rozwoju w tym zakresie jest na pewno nie jest bez wartości. Na wysokość ciała znakomicie wpływa postawa. Dziecko zgarbione, pochylone, o plecach okrągłych będzie wykazywało niższy wzrost niż to samo dziecko wyprostowane. Szczególnie chłopcy, którym bardzo zależy na wyniku pomiaru, potrafią ?wyciągnąć się" nawet kilka centymetrów. Dlatego pomiaru wysokości należy dokonywać zawsze w tych samych warunkach i przy identycznym stopniu ?zaangażowania uczuciowego". Dla zorientowania się, jak przeciętnie rosną dzieci, dobrze jest nanosić pomiar na siatki specjalnie do tych celów opracowane. Należy jednak pamiętać, że powstała krzywa jest wypadkową bardzo wielu pomiarów i rzadko kto będzie odpowiadał ściśle tej przeciętnej.
Do wszelkich wniosków wynikających z manipulacji na tablicach należy odnosić się z rezerwą i tolerancją. Wykonując badania należy zwrócić szczególną uwagę na bodźce wpływające pozytywnie na ćwiczące dzieci.
Istnieje tutaj kilka, które uznałbym za ważne np.:
odporność fizyczna, wytrzymałość na wysiłki;
odporność psychiczna, w tym także na stres;
optymalne warunki fizyczne.

Trzeba podkreślić, że sprawność fizyczna zależy głównie od rozwoju muskulatury, kośćca i układu nerwowego3. Motoryczność może być mierzona przez fachowców w zakresie wychowania fizycznego. Stosują oni najczęściej wystandaryzowane ćwiczenia fizyczne, których wynik porównują z danymi zamieszczonymi na specjalnych tablicach.
Szczególnie istotny wydaje się wskaźnik wytrzymałości na obciążenie wysiłkiem.
Jest to pomiar pozornie prosty, mówi on nam jednak wiele o fizjologii ustroju. Wskaźnik ten jest bardzo ważny. W naszej cywilizacji dobrze jest, jeżeli człowiek może pokonać bez trudu pewne wysiłki fizyczne. Wynik zależy tu nie tylko od treningu, ale także od stanu zdrowia, szczególnie od układu krążenia i układu oddechowego. Ale na wynik składa się sprawność także wielu innych układów, właściwie w jakimś stopniu ? wszystkich.
Jako metodę pomiaru wzrostu sprawności dzieci pod wpływem lekkiej atletyki wybrano ?Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej" i Test ?Coopera". Pozwalają one na określenie sprawności fizycznej u badanych osób. W pracy badawczej zostały porównane u wybranych osób wyniki w następujących dziedzinach:
szybkość ? bieg na 50 m ze startu niskiego;
skoczność ? skok wzwyż rozbiegu,

Przeprowadzony został również ?Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej?. Wybrany został z powodu łatwej możliwości jego przeprowadzenia. Nie wymaga on od badacza żadnych skomplikowanych urządzeń. W badaniach należy stosować właściwe metody badawcze.
Techniki badań jest pojęciem podrzędnym wobec metody, natomiast w stosunku do narzędzia badawczego jest terminem nadrzędnym. Według T. Pilcha technika badań to ?czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii i faktów?.

Do najczęściej stosowanych technik badań można zaliczyć:
obserwację;
wywiad;
ankietę;
badanie dokumentu;
pomiar środowiska wychowawczego;
techniki socjometryczne.

Bardzo typową cechą wieku szkolnego jest intensywny rozwój psychoruchowy. Praca układu ruchowego zależy ściśle od funkcji układu nerwowego, który reguluje i koordynuje czynności wszystkich narządów, w tym i narządu ruchu.
W pracy badawczej należy zwrócić szczególną uwagę na porównanie sprawności dzieci w kolejnych okresach ich życia. Rozwój motoryczny dziecka szkolnego w wieku 11 lat cechuje już znaczna koordynacja cuchów, zręczność, dokładność, a nawet precyzja. Sprawność ruchowa dziecka 12letniego jest jeszcze doskonalsza, a ruchy jego harmonijne i płynne.
Dzieci wykazują w tym okresie indywidualne cechy ruchowe. Dla prawidłowego rozwoju układu mięśniowego konieczne jest systematyczne trenowanie mięśni i stawów, trzeba jednak zwrócić uwagę, aby praca mięśni była rozkładana równomiernie na poszczególne grupy mięśniowe. Należy także pamiętać o indywidualnych różnicach w grupie rówieśniczej. Widać to na podstawie przeprowadzonych badań w zarówno biegu jak i skoku w dal. Wyniki dość często znacznie się od siebie różnią. To co dla jednego dziecka jest możliwe i łatwe do wykonania, od jego rówieśnika wymaga nieraz wielkiego wysiłku, a czasami jest w ogóle nie do osiągnięcia. Zawsze konieczna jest indywidualizacja w zajęciach fizycznych, ćwiczeniach, a nawet w zabawie.
Sprawność fizyczna jest przez nas rozumiana jako wartość społeczna, a w jej ocenie posługujemy się kryteriami populacyjnymi. Oznacza to, że uczeń jest postrzegany na tle swoich rówieśników i jego osiągnięcia są porównywane z aktualnymi średnimi arytmetycznymi populacji, do której uczeń należy. Temu służą min. skale punktowe sprawności, opracowane przez nas z myślą o dydaktycznych potrzebach nauczyciela i trenera (Pilicz, Przewęda i Trześniowski 1993).
Spośród licznych określeń i definicji sprawności fizycznej (por. Drabik 1992) wyłaniają się dwa stanowiska różniące się między sobą w sposób istotny (Przewęda 1985 s.13-14). Pierwsze traktuje sprawność fizyczną jako stopień wykorzystania osobniczych dyspozycji, inaczej mówiąc jako procent przekształcenia w czynność ruchową potencjału motorycznego, jakim w indywidualnym wymiarze dysponuje człowiek. Drugie stanowisko ocenia efekt czynności ruchowej nie w stosunku do indywidualnych dyspozycji lecz w stosunku do zadania, jakie miało być wykonane.
Pierwsze wyznacza poziom sprawności fizycznej przez porównanie dwóch wartości: tego co człowiek osiągnął z tym co mógł osiągnąć. Inaczej mówiąc relatywizuje wynik, który należy do efektywnej strony motoryczności, w stosunku do możliwości, które zalicza się do potencjalnej strony motoryczności J. Szopa (1993) w swojej propozycji uporządkowania poglądów na strukturę ludzkiej motoryczności wymienia liczne właściwości tworzące potencjał motoryczny4. Są to predyspozycje (za psychologami powiedzielibyśmy zadatki) morfologiczne, takie jak somatotyp, struktura mięśni i in., predyspozycje energetyczne jak np. zdolność pochłaniania tlenu, predyspozycje koordynacyjne jak np. uzdolnienia do uczenia się nowych czynności, oraz predyspozycje psychiczne, jak np. temperament5. Oprócz nich do potencjalnej strony motoryczności autor zalicza zdolności siłowe, wytrzymałościowe, szybkościowe i koordynacyjne, uzależnione także od różnych zespołów wymienionych wcześniej predyspozycji. Taka konfrontacja wewnątrz osobniczych właściwości jest wyrazem indywidualizacji w oczekiwaniach osiągnięć sprawnościowych, jest stanowiskiem pedagogicznym, zdradza swoistą troskę o sprawiedliwe formułowanie wymagań wobec uczniów. Tak rozumiana sprawność fizyczna jest obrazem motorycznej samorealizacji człowieka.
Drugie stanowisko wobec sprawności fizycznej określa ją jako zaradność człowieka w różnych sytuacjach ruchowych, bez relatywizowania jej w stosunku do potencjału motorycznego. Wymogi życia współczesnego człowieka stawiają przed nim co krok potrzeby sprawnego rozwiązywania licznych zadań w pracy, zabawie, sporcie, czynnościach żołnierza, ruchu ulicznym i tym podobnych zachowań codziennych, niezależnie od jego zadatków.
Sprawność fizyczna w tym rozumieniu jest traktowana jako wartość społeczna, świadcząca o adaptacji osobnika do warunków, jakie mu stwarza środowisko biogeograficzne i socjoekonomiczne. Ocena tak rozumianej sprawności najczęściej polega na konfrontacji międzyosobniczej, na określeniu poziomu zaradności ruchowej osobnika na tle grupy rówieśniczej lub - szerzej patrząc - na tle średniej arytmetycznej wyników populacji, do której oceniany osobnik należy.
Nie musimy przekonywać, że oba podejścia do zjawiska sprawności fizycznej prowadzą do różnych wyników przy jej ocenie. Może się bowiem zdarzyć, że uczeń mało zdolny uzyska bardzo wysoką notę w pierwszej koncepcji, a więc za stopień wykorzystania swojego (niskiego) potencjału motorycznego, mimo, że w grupie osiąga najgorsze rezultaty w rozwiązywaniu zadań sprawnościowych.
Na zaradność człowieka składa się bowiem nie jeden lecz wiele, bardzo wiele, pojedynczych przejawów motoryczności. Dodanie rezultatów ich pomiarów, nawet dokonywanych w dokładnych próbach laboratoryjnych, nie daje trafnego obrazu ogólnej sprawności fizycznej. Także z tej przyczyny badana sprawność będzie dokonywana za pomocą ?prób wysiłkowych? w postaci różnych dyscyplin lekkoatletycznych. Taki sposób prowadzenia badania umożliwi wykazanie badanych ich sumy elementarnych składników sprawności. Muszą oni wykonać odpowiednie czynności , podołać dłużej trwającemu wysiłkowi, dysponować odpowiednią siłą dla pokonywania występujących oporów, zmieścić się w optymalnym czasie.
Do przeprowadzania badań zostały wykorzystane głównie takie dyscypliny sportowe jak skok w dal oraz bieg na 50 m. Próba skoku w dal z miejsca cieszy się największym zaufaniem jako test rzetelny oraz trafny w ocenie sił fizycznych dolnych, tzw. siły odbicia. Dlatego skok w dal z miejsca wchodzi do wielu baterii testów sprawnościowych, min. do Międzynarodowego Testu Sprawności Fizycznej. Znacznie trudniejszy, a w związku z tym mniej rzetelny jako próba, jest skok w dal z rozbiegu. Z tego powodu głównie nie został on wykorzystywany do przeprowadzania badań.
Ważny jest także sposób przeprowadzania badania. Musi być one wykonane prawidłowo, gdyż inaczej wyniki są nierzetelne.
Miary wysokości umieszczone przy wagach lekarskich można używać do pomiarów tylko po uprzednim sprawdzeniu ich dokładności. Ciężar ciała waży się na wadze lekarskiej lub innej, odpowiednie wytarowanej i sprawdzonej. Badany powinien mieć na sobie slipki pływackie lub lekkie spodenki gimnastyczne. Pomiar odczytuje się z dokładnością do 10 dkg. Wynik zaokrągla się według wskazań wcześniej zapisanych. Wskazane jest ważenie dzieci przed posiłkiem i wszystkie o podobnej por dnia, możliwie rano.
Konieczność porównania wyników sprawności fizycznej jest ważny do udowodnienia tezy wpływu treningu lekkoatletycznego na sprawność dzieci. Po dokonaniu wszystkich testów sprawnościowych jest tworzone porównanie.
Bieg na 50 m, wchodzący w skład międzynarodowej baterii testów sprawności fizycznej, obowiązuje zarówno chłopców jak i dziewczęta 7 do 19 lat6. Jest to , więc właściwa dyscyplina sportowa do dokonania porównania sprawności. Wszystkie biegi krótkie wykonywać się powinno na bieżni lekkoatletycznej, a jeżeli takiej nie ma w okolicy na twardym podłożu. Dystanse muszą być dokładnie wymierzone, a dziecko powinno biec pełną szybkością o 5 m dalej niż wynosi jego dystans. Dzieci biegają pojedynczo, a rozpoczynają się one ze startu wysokiego. Badani biegają w spodenkach i koszulkach. Do przeprowadzenia biegu na krótkich dystansach potrzebne są: czasomierz (stoper), deska startowa, taśma na metę oraz dokładnie wymierzona bieżnia.
Skok w dal wykonują wykonuje się także z zachowaniem odpowiednich zaleceń. Do przeprowadzenia testu potrzebne są następujące przedmioty (wymogi, pomoce): skocznia z możliwością swobodnego ustawienia się zawodnika, para stojaków, drewniana poprzeczka, grabie do wyrównywania piasku oraz miara do mierzenia wysokości poprzeczki w środku.
Badani muszą być ubrani w strój sportowy i miękkie pantofle. Mają trzy szanse na uzyskanie najlepszego wyniku. Zapisuje się wynik najlepszy w cm, w kratkę (z dokładnością do 1 cm).
2.2.1. Pomiary biometryczne
Ocenę poziomu rozwoju fizycznego badanych chłopców oparto na wynikach pomiarów: wysokości ciała, masy ciała oraz wskaźników wzrostowo ? wagowych BMI i Broucka. Badania przeprowadzono według powszechnie stosowanych metod. Szczegółowy opis pomiarów przedstawia się następująco:
a. Wysokość ciała ? mierzono w pozycji stojącej na boso, przy pomocy wzrostomierza. Pomiaru dokonano z dokładnością do 0,1 centymetra.
b.Masa ciała ? mierzona za pomocą wagi lekarskiej z dokładnością do 0,1 kilograma. Badane były w stroju gimnastycznym bez obuwia.
Dodatkowo uwzględniono wskaźnik wagowo ? wzrostowy BMI ( Boby Mass Index ) oraz wskaźnik Broucka.

Wskaźnik wagowo ? wzrostowy BMI
BMI =

Wskaźnik Broucka
WB =

2.2.2. Test sprawności fizycznej - ?Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej" i Test ?Coopera"

Warto teraz przejść do przedstawienia istotności różnic między średnimi arytmetycznymi.

Z
Wiek
Wysokość ciała
Ciężar
ciała
Bieg na 50m
Skok w dal
z miejsca
Bieg na
600/1000m
Uginanie rąk w zwisie /zwis
Bieg
4x10m
Siady z leżenia
Skłon tułowia

1.

Porównanie
11 lat
0,02684
0,768915
1,190656
0,194
6,079069
9,51764
3,798786
1,13605
0,914635
1,34769

2.

Porównanie 12 lat
0,16793
0,235589
1,009591
0,68785
5,81603
14,0738
2,438868
2,96251
2,065391
0,805094

Normy w biegu dla chłopców w różnym wieku są następujące:

Wiek (lata)
Wysokość ciała
(cm) / x
Masa ciała
(kg) / x
Ndst
Dst
Db
Bdb
8
127.1
26.6
< 1652
1652 - 2036
2037 - 2441
> 2441
9
131.0
29.0
< 1807
1807 - 2184
2185 - 2639
> 2629
10
138.3
33.2
< 1822
1822 - 2243
2244 - 2682
> 2682
11
143.3
36.7
< 1866
1866 - 2279
2280 - 2704
> 2704
12
148.3
40.6
< 1968
1968 - 2405
2406 - 2788
> 2788
13
154.4
44.5
< 2029
2029 - 2472
2473 - 2863
> 2863
14
161.0
50.9
< 2114
2114 - 2562
2563 - 2926
> 2926
15
167.2
56.1
< 2167
2167 - 2605
2606 - 2937
> 2937
16
171.7
61.6
< 2205
2205 - 2651
2652 - 3041
> 3041
17
174.2
65.2
< 2239
2239 - 2681
2685 - 3017
> 3017
18
176.2
67.7
< 2331
2331 - 2700
2701 - 3086
> 3086
19
177.2
69.7
< 2199
2199 - 2742
2743 - 3162
> 3162

III. Wyniki badań i ich analiza
3.1. Charakterystyka rozwoju fizycznego badanych chłopców

Omawiając charakterystykę rozwoju fizycznego chłopców należy podkreślić za pomocą jakich środków badawczych udało się tego dokonać. Badali byli chłopcy w wieku od 11 do 12 lat z dwóch szkół w mieście. We wcześniejszych analizach do porównań zostały podane wartości średnie oraz odchylenia standardowe. Pozwoliły one na podanie przybliżonych informacji na temat średnich wyników danych zawodników, a także ich rozproszenia. Im większe jest odchylenie standardowe, tym bardziej wyniki osób w grupie różnią się od siebie. Oznacza to, że badając sprawność fizyczną tej grupy chłopców z pewnością dokonane zostały błędy pomiarów. Zanim zostaną przeanalizowane wyniki warto zapoznać się z wyjaśnieniem metod stosowanej aparatury obliczeniowej.
Średnie odchylenie standardowe informuje o stopniu skupienia lub rozproszenia materiału wokół średniej arytmetycznej, czyli pokazuje o ile przeciętnie odchylają się od średniej indywidualne wyniki. Dzięki temu można powiedzieć o ile dana osoba jest bardziej sprawna lub mniej od omawianej grupy badawczej.
Do obliczania tej wartości posłużyłem się wzorem:

gdzie:
- średnie odchylenie standardowe
2 ? suma kwadratów różnicy pomiędzy poszczególnymi wynikami a średnią arytmetyczną
n ? liczebność grupy

Wraz z dużą liczbą pomiarów należy ocenić jego niepewność. Możemy tutaj mówić o trzech funkcjach błędu:
Błędy standardowe ( prawdopodobne )
Błędy służą do szacowania wielkości średniej i odchylenia standardowego populacji generalnej.

Błąd standardowy średniej arytmetycznej:

m ( x ) =
- średnie odchylenie standardowe
?n - pierwiastek z liczebności

Błąd standardowy średniego odchylenia standardowego:

m ( ) =

- średnie odchylenie standardowe
- pierwiastek podwójnej liczebności

Błędy standardowe mają znaczenie w oszacowaniu podstawowych charakterystyk statystycznych populacji na podstawie wyników z prób. Informują o ile przeciętnie odchylają się dane parametry z próby w stosunku do populacji. Obydwa sposoby oszacowania błędu oparte są na rozkładach prawdopodobieństwa, a ich miarą jest odchylenie standardowe.
Do porównania obu grup chłopców należy obliczyć także różnice bezwzględne między ich średnimi arytmetycznymi w danych dyscyplinach sportowych.

D = [ X1 ? X2 ]

D ? różnica bezwzględna
[X1 ? X2] ? różnica między średnimi arytmetycznymi dwóch porównanych zespołów
Ocena istotności różnic pomiędzy średnimi jest ostatnim z atrybutów, którymi będzie przeprowadzona analiza sprawności chłopców.

Z =

D - bezwzględna różnica między porównywanymi średnimi
md ? błąd standardowy różnicy średnich arytmetycznych

md =( m1 ) ( m2 )

m1 - błąd standardowy pierwszej z porównywanych średnich arytmetycznych
m2 - błąd standardowy drugiej z porównywanych średnich arytmetycznych

Interpretacja wartości Z według Guilforda J.P. [ ] przedstawia się następująco:

Z = 0 ? 1 - różnica nieistotna
Z = 1 ? 2 - różnica słabo istotna
Z = 2 ? 3 - różnica istotna
Z = 3 ? x - różnica bardzo istotna

SP nr 2 11 latkowie

SP nr 3 11 latkowie

Istnieje wiele definicji sprawności. Można tutaj mówić o niej jako ilości energii włożonej do wykonania danej czynności, umiejętność radzenia sobie w życiu, a także wiele innych definicji. Najbardziej miarodajnym ?testem? będzie jednakże porównanie dwóch grup uczniów, którzy mają tyle samo lat. Pozwoli to na wyciągnięcie wniosków oraz wykazanie grupy o największej sprawności. Do badania wybrano kilka dyscyplin sportowych, które dana szkoła może łatwo wykonać np.:
Bieg na 50 m;
Skok w dal z miejsca;
Bieg wytrzymałościowy na 600m;
Wytrzymanie w zwisie na drążku;
Bieg zwinnościowy 4x10m;
Siady z leżenia;
Uginanie nóg w zwisie;
Skłon tułowia w przód (próba gibkości).

Uczniowie z SP2 w biegu na 50 metrów osiągali wyniki 8,2 ? 0,45 s. W tej samej dyscyplinie uczniowie z SP3 osiągali wyniki 8,3 ? 0,38 s. Można powiedzieć, że uczniowie z SP2 osiągali wynik lepszy o 0,1 sekundy. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że w przypadku uczniów z SP2 średnie wyniki bardziej odbiegają od siebie. Znaczy to, że jest tam dużo dobrych biegaczy, ale także liczna grupa słabszych. Kolejną badaną dyscypliną jest tutaj skok w dal z miejsca. Także i w tej dyscyplinie lepsi byli uczniowie z SP2. Osiągali oni średnie wyniki 188,56 ? 4,56 cm, podczas kiedy ich rywale zaledwie 177,5 ? 5,93 cm. Wyniki chłopców z SP2 były, więc lepsze o ok. 5,9%. Ważnym elementem sprawdzania sprawności każdego człowieka jest bieg na 600 metrów. Może on w nim pokazać całą swoją zręczność, sprawność itp. Dzieci z SP2 uzyskiwały średni wynik 137,78 ? 10,88, podczas kiedy ich koledzy z równoległej szkoły tylko 163,1 ? 11,45. Widać tutaj, że różnica pomiędzy obiema szkołami wynosiła 25,32 sekund na niekorzyść SP3. Także odchylenie standardowe było większe w przypadku tamtej szkoły. Świadczy to o większych różnicach w rozkładaniu się wyników niż w SP2. Dzięki uginaniu nóg w zwisie pedagodzy mogą przekonać się o sile mięśni, a także wytrzymałości swoich uczniów.
Z przeprowadzonych do tej pory analiz wynika, że bardziej sprawne fizycznie są dzieci z SP2. W przypadku tej dyscypliny sportu bada się ilość podciągnięć, którą uda się wykonać danej osobie. Limitu czasu się tutaj nie przewiduje, gdyż jest to ćwiczenie bardzo męczące. Także i w przypadku tej dyscypliny uczniowie z SP2 są lepsze od tych z SP3. Pierwsza grupa wykonała średnio 28,44 ? 6,56 powtórzeń, podczas gdy grupa druga jedynie 20,8 ? 6,18. W grupa druga wykonała średnio aż o 7,64 powtórzenia mniej, jednakże odchylenia standardowe wynosiły praktycznie tyle samo. Pozytywnym faktem może być to, że w przypadku biegu 4 X 10 metrów zawodnicy z SP byli wolniejsi od zawodników z drugiej szkoły jedynie o 0,7 sekundy. Wyniki prezentowały się następująco. Bieg z udziałem uczniów z SP 2 to średnio 11,2 ? 0,61 sekundy, a uczniowie z SP3 średnio 11,9 ? 0,59. Trzeba zauważyć, że w przypadku tej dyscypliny sportowej uczniowie z SP3 prezentowali bardziej zbliżony poziom. Zaprezentowali się jednak gorzej. Siady z leżenia to dyscyplina wykorzystująca większość mięśni człowieka. Nauczyciel może w niej także ocenić gibkość osoby wykonującej ćwiczenie, więc jest ono bardzo ważne przy ocenianiu sprawności fizycznej. W przypadku tej dyscypliny uczniowie z SP2 byli lepsi od tych z SP3. Pierwsza grupa wykonała średnio 6,11 ? 2,98 skłonów, a druga jedynie 4,1 ? 4,09 skłonów. Strata na jej niekorzyść wynosiła aż 2,01 skłonu. Dodatkowo zawodnicy w tym zespole są bardziej rozproszeni wedle osiąganych wyników. Warto w tym momencie przeanalizować BMI. W przypadku, gdy jeden z uczestników przekroczy dopuszczalną wartość tego indeksu uważany jest za otyłego. Zatem, czy istnieje związek u uczniów z SP3 w przypadku słanych wyników sportowych z ich możliwą otyłością. Jeżeli wartość indexu przekracza 25 człowiek ma nadwagę, a jeżeli 29 to wtedy jest otyły. W przypadku dzieci z SP2 wartość indexu wynosi 20,13 ? 0,28, a w przypadku dzieci z SP3 19,68 ? 0,78. Z przeprowadzonych badań wynika jednoznacznie, że dzieci z pierwszej grupy badawczej są grubsze niż z drugiej. Jednocześnie trzeba stwierdzić, że wszystkie z nich ważą prawidłowo. W przypadku badanych osób z pierwszej grupy występuje mniejszy rozrzut wagowy niż w przypadku osób z drugiej. Bardzo prawdopodobnie jest to, że poprzez mniejszy zapas tkanki tłuszczowej dzieci z SP3 nie byli tak szybcy i zwinni jak ich koledzy. Konieczne staje się porównanie w tej chwili błędów pomiarów, oceny istotności pomiędzy średnimi. Zostaną podane także średnie arytmetyczne badanych pomiarów oraz standardowe odchylenia od nich. Średni wzrost u osób z SP2 nr wynosi 150,87 ? 5,14 cm. Oznacza to, że w tej grupie znajdują się dzieci o wzroście od 145, 73 cm do 156, 01 cm.
Średni ciężar ciała wynosi tutaj 44,9 ? 4,24 kg. Średnia wysokość u dzieci z SP3 wynosi 152,21 ? 4,48 cm. Oznacza to, że w tej grupie znajdują się dzieci o wzroście od 147,73 cm do 156,69 cm. Średni ciężar dzieci z tej grupy wynosi 46,67 ? 2,77 kg. Na podstawie tych danych stwierdzam, że dzieci z drugiej grupy badawczej są wyższe od tych z pierwszej o 1,34 ? 0,66 cm.
Podobnie dzieje się w przypadku wagi. Uczniowie z drugiej grupy badawczej są ciężsi od uczniów z pierwszej o 1,77 ? 1,47 kg. Warto teraz przejść do ostatniej części tego podsumowania. Do oceny sprawności powołuje się tutaj na skalę różnic według Guilforda J.P. Jej skala została przedstawiona na wcześniejszych stronach. Już w przypadku wysokości dzieci różnica oceny istotności pomiędzy średnimi jest dość duża. Wynosi 1,06, a więc jest to już różnica słabo istotna. W przypadku wagi różnica ta wynosi 1,29, a więc także jest to różnica słabo istotna. W przypadku biegu na 50 metrów jest ona wręcz ujemna i wynosi -0,03, czyli jest to różnica nieistotna. Do tej pory różnice w różnego rodzaju objawach sprawności były niewielkie. Wraz z pojawieniem się dyscypliny takiej jak skok w dal z miejsca sytuacja zmienia się. Różnica w tym wypadku wynosi 4,88 i jest to różnica bardzo istotna. Można stwierdzić, że dzieci z SP3 są mniej sprawne niż dzieci z SP2 w skoku w dal z miejsca. W przypadku biegu na 600 metrów różnica ta jest ujemna i wynosi ? 10,72. Oznacza to, że jest to różnica nieistotna. Uginanie rąk w zwisie to dyscyplina bardzo ciężka dla grupy drugiej. Różnica w tym wypadku wynosi 4,96 i jest to różnica bardzo istotna. Dzieci z SP3 już w drugiej dyscyplinie sportowej są znacznie mniej sprawni od swoich rówieśników. W przypadku biegu 4 X 10 metrów różnica jest znowu ujemna i wynosi -0,62. Oznacza to, że różnica pomiędzy oba zespołami jest różnicą nieistotną. Siady z leżenia oraz skłon tułowia nie są dyscyplinami w, których oba zespoły dzielą znaczące różnice. W przypadku pierwszej konkurencji wynosi ona 0,83, a w przypadku drugiej 1,81. Różnice te są kolejno różnicami nieistotnymi oraz słabo istotnymi. Różnica w wypadku BMI wynosi 1,45 i jest różnicą słabo istotną.

SP nr 2 12 latkowie

SP nr 3 12 latkowie

Absolutnie konieczne wydaje się teraz przeanalizowanie wyników osiąganych przez dwunastolatków z SP2 i SP3. W przypadku biegu na 50 metrów uczniowie ze SP3 odnoszą średnie wyniki 8,2 ? 0,57 s podczas kiedy ich koledzy z SP2 7,8 ? 0,5 s. Można powiedzieć, że uczniowie z SP3 byli szybsi od tych z SP2 o 0,4 ? 0,07 sekundy. Kolejną omawianą dyscypliną jest skok w dal z miejsca, który ukazuje stan zwinności badanej osoby. Także i w wypadku tej kategorii lepsze wyniki odnosili uczniowie z SP2. Skakali oni przeważnie na odległość 197,73 ? 4,82 cm, podczas kiedy ich koledzy tylko 184,9 ? 11,08 cm. Na podstawie tych danych można powiedzieć, że w grupie słabiej skaczącej występował większy rozrzut wyników. Z pewnością występowały tutaj osoby bardzo dobrej oraz słabsze, które zaniżały wyniki. W przypadku 12 latków nie przeprowadza się biegu na 600 m, ale na 1000 m. Związane jest to osoby o rok starsze są lepiej rozwinięte i dystans przebiegnięty przez nich musi być dłuższy. Wyniki osiągane przez uczniów z SP3 wynosiły średnio 273,7 ? 11,08, podczas kiedy ich kolegów z SP2 aż 240,18 ? 7. Można tutaj mówić, więc nie tylko o szybszym biegu przez drużynę z SP2, ale także o mniejszym rozrzucie wyników występujących u poszczególnych osób. Dowodzi to, że osoby z tej grupy są bardziej wyćwiczone. Warto teraz przeanalizować konkurencję jaką jest uginanie rąk w zwisie. W przypadku osób z SP2 wykonywały one średnio 4 ? 1,41 skłony, podczas gdy zawodnicy z SP3 jedynie 1,8 ? 1,14. Widać tutaj bardzo dużą różnicę poziomów sprawności. Pierwsza badana grupa wykonała te ćwiczenie dużo lepiej. Wykonała ona średnio ok 2,2 ? 0,27 skłonu więcej niż druga grupa. Ze smutkiem trzeba podkreślić, że około połowy zawodników z grupy drugiej wykonało mniej niż dwa skłony. Bieg 4 X 10 metrów to konkurencja wymagająca od zawodników ogromnego refleksu. Każda chwila spóźnienia spowodowana np.: roztargnieniem mogła w przypadku tej konkurencji oznaczać przegraną zespołu. Zawodnicy z SP2 odnosili w przypadku tej dyscypliny średnie wyniki 12,7 ? 0,69 sekundy, podczas kiedy zawodnicy z SP3 10,8 ? 0,61 sekundy. W przypadku tej dyscypliny widać w przypadku drużyny drugiej zdecydowaną poprawę. Jej przewaga wynosiła średnio 1,9 ? 0,08 sekundy. Dowodzi to o większej sprawności oraz gibkości chwilowej zawodników z SP3. Warto przeanalizować kolejną dyscyplinę i na jej podstawie wyciągnąć wnioski. Siady z leżenia to konkurencja wymagająca dużej sprawności fizycznej. Jeżeli zawodnik jej nie posiada liczba powtórzeń osiąganych przez niego nie może być wysoka. W przypadku uczniów z SP2 wynosi ona 27,73 ? 2,2 powtórzeń, a w przypadku przeciwnego zespołu tylko 25,3 ? 2,15. Wyniki te różnią się od siebie jedynie o 2,43 ? 0,05 powtórzenia. Nie są one duże i świadczą o podobnej sprawności fizycznej obu grup uczniów. Trzeba podkreślić jednakże, że uczniowie z SP2 są znacznie szybsi od tych z SP3. Dobrym dowodem na potwierdzeniem tej tezy są wyniki osiągane przez zawodników w skłonach tułowia. W konkurencji tej zawodnicy z SP2 wykonali 7,73 ? 2,83 skłonu, podczas gdy ich konkurencji 6,5 ? 4,58 skłonu. Różnica między nimi wynosi średnio 1,23 ? 1,75 skłonu. Są one niewielkie, ale stosunkowo duży jest rozrzut wyników w przypadku zawodników z drużyny SP3. Duża część z nich wykonała po 10 skłonów, podczas gdy analogiczna liczba osób wykonała tylko 2 lub 3. Wskaźnik BMI w przypadku obu grup wiekowych jest prawidłowy, jednakże u osób z SP2 jest większy. W przypadku pierwszej grupy wynosi on 21,24 ? 1,38, a w przypadku drugiej 20,66 ? 0,73. Warto teraz przeanalizować wzrost oraz wagę badanych osób. W przypadku osób z SP2 średnia wysokość wynosi 159,82 ? 5,82 cm, a u osób z grupy SP 3 159,35 ? 4,52 cm. Różnice między obiecam grupami zarówno w kwestii wzrostu jak i rozrzutu wyników są niewielkie i wynoszą 0,47 ? 1,3 cm. Waga u uczniów z pierwszej grupy wynosi 54,35 ? 5,49 kg, podczas gdy u drugiej grupy 52,56 ? 4,41 kg. Na podstawie tego można powiedzieć, że osoby z drugiej grupy są szczuplejsze i występują między nimi mniejsze rozbieżności jeżeli chodzi o wagę. W stosunku do pierwszej grupy wynoszą one 1,79 ? 1,08 kg. Tak jak w przypadku wcześniejszych analiz powołuję się na skalę różnic według Guilforda J.P.
W przypadku wysokości oraz wagi ocena różnic pomiędzy zawodnikami obu grup jest różnicą nieistotną. Wynosi ona odpowiednio 0,26 i 1,03. Ocena istotności różnic w przypadku biegu na 50 metrów jest różnicą nieistotną, ponieważ jest ujemna i wynosi -0,68. Skok w dal był dyscypliną w, której pomiędzy zawodnikami występowały duże rozbieżności. Z tego powodu różnica oceny istotności wynosi 5,81 i jest różnicą bardzo istotną. W przypadku biegu na 1000 metrów różnica jest ujemna i wynosi ? 14,15 i jest różnicą nieistotną. Uginanie rąk w zwisie to dyscyplina w, której występowały dość spore różnice. Z tego powodu różnica oceny istotności była dość duża i wynosiła 2,48. Jest to różnica istotna. Bieg 4 X 10 metrów to konkurencja w, której różnice były niewielkie. Różnica oceny istotności była ujemna i wynosiła -3,09, a więc była to różnica słabo istotna. Siady z leżenia to konkurencja w, której można było zaobserwować dość duże różnice pod względem sprawności. Przełożyło się to na różnice wynoszącą 2,1. Jest to różnica istotna. Z kolei skłon tułowia to konkurencja w, której wyniki zawodników nie różniły się tak bardzo od siebie. Przełożyło się to na różnicę, która wynosiła 0,81 i była różnicą nieistotną. Badani uczniowie nie różnili się od siebie w bardzo dużym stopniu pod względem wagi. Nie było tutaj także osób nadmiernie otyłych. Dzięki temu różnica oceny istotności wynosiła tylko 0,73 i była różnicą nieistotną.

Wyniki punktowe badanych osób
SP2 11 latkowie
Dyscyplina
Liczba pkt (średnio)
bieg na 50 m
60,89 ? 5,33
skok w dal z miejsca
66 ? 2,35
bieg na 600m
61,44 ? 4,28
uginanie rąk w zwisie
58,56 ? 3,88
bieg 4x10 m
62 ? 5,32
siady z leżenia
59,56 ? 6,23
skłon tułowia
58,11 ? 4,57
wskaźnik BMI - liczba
20,13 ? 0,28

SP3 11 latkowie

Dyscyplina
Liczba pkt (średnio)
bieg na 50 m
60,8 ? 3,05
skok w dal z miejsca
60,4 ? 2,95
bieg na 600m
52,8 ? 3,91
uginanie rąk w zwisie
53,1 ? 5,43
bieg 4x10 m
57,1 ? 5,22
siady z leżenia
57 ? 5,35
skłon tułowia
55,1 ? 6,44
wskaźnik BMI - liczba
19,68 ? 0,78

SP2 12 latkowie

Dyscyplina
Liczba pkt (średnio)
bieg na 50 m
63,18 ? 6,01
skok w dal z miejsca
65,18 ? 2,23
bieg na 1000m
59,64 ? 1,63
uginanie rąk w zwisie
55,82 ? 4,4
bieg 4x10 m
64,55 ? 6,35
siady z leżenia
58,73 ? 3,5
skłon tułowia
60,09 ? 4,5
wskaźnik BMI - liczba
21,24 ? 1,38

SP3 12 latkowie

Dyscyplina
Liczba pkt (średnio)
bieg na 50 m
58,9 ? 6,64
skok w dal z miejsca
59,2 ? 5,03
bieg na 1000m
51,6 ? 2,8
uginanie rąk w zwisie
49,2 ? 3,19
bieg 4x10 m
47,4 ? 6,15
siady z leżenia
52,6 ? 4,22
skłon tułowia
58 ? 7,07
wskaźnik BMI - liczba
20,66 ? 0,73