Początki Polski - Słowianie.
Pogląd, że dzieje Polski zaczynają się dopiero od r. 963 panował przez
pewien czas w naszej historiografii, a i dotąd znajduje niekiedy
zwolenników: J. Widajewicz, Początki Polski, Wrocław-Warszawa 1948, s. 5; O.
Halecki, A History of Poland, New York 1956 (1943), s. 3, jednak dziś nie
może zadowolić ogromnej większości badaczy nawet z punktu widzenia historii
politycznej. Wprawdzie dopiero od tej daty występują w dziejach Polski
konkretne osobistości historyczne, poświadczone w źródłach pisanych, ale nie
ten fakt decyduje, od kiedy mamy zaczynać historię. Bowiem podmiotem
dziejów, a tym samym przedmiotem badań historycz-nych nie są jednostki, lecz
społeczeństwa; najwybitniejsze jednostki interesują nas w gruncie rzeczy ze
względu na rolę, jaką odegrały w społeczeństwie. Toteż o terminus a quo
naszych badań decyduje moment, w którym znalazły pierwsze odbicie te grupy
społeczne, z jakich wyło-niła się Polska, tzn. plemiona słowiańskie. Te zaś
są znane ze źródeł znacznie wcześniejszych, ponieważ już od I w. n. e. mamy
o Słowianach, co prawda pod obcą nazwą Wenetów, pierwsze dość wyraźne
wiadomości pisane, a możemy spodziewać się odbicia egzystencji tego ludu w
wy-kopaliskach archeologicznych lub w nazwach miejscowych dawnego
pochodzenia - w czasach jeszcze wcześniejszych. Wypowiedziano nawet pogląd,
że "historię polityczną" Słowian należy zaczynać od r. 2000 p. n. e., kiedy
mieli oni oderwać się od wspólnoty bałtosłowiańskiej i poma-szerować na
zachód w dorzecze Wisły i Odry "pod kierunkiem jakiejś politycznej
władzy..." Por. M. Rudnicki, Rzut oka na dzieje Słowiańszczyzny w czasach
najdawniejszych, Archeo-logia t. 4 (1950/1951, wyd. 1953), s. 42.
Jerry~Keey