Reportaż radiowy

Reportaż radiowy
Reportaż

Definicja tego gatunku dziennikarskiego sformułowana przez jednego z najwybitniejszych polskich reportażystów Ryszarda Kapuścińskiego, brzmi: „reportaż to rodzaj pisarski, który stara się przekazać prawdziwą i szczegółową relację o wydarzeniach bezpośrednio widzianych lub sprawach dokładnie udokumentowanych".
Historia gatunku
Nazwa „reportaż” pochodzi od łacińskiego słowa „reportare”, czyli „odnoszę”, „donoszę”.
Reportaż
• U podstaw reportażu leży realny fakt, konkret postrzegany oczyma reportera, ale bez odautorskiego komentarza.
• Prawo do osądu pozostawione jest odbiorcom.
• Reportaż można tworzyć w pierwszej osobie, a można posłużyć się wyłącznie postaciami bohaterów i ich wypowiedziami.
Cechy reportażu
 gatunek z pogranicza dziennikarstwa i literatury pięknej, co oznacza, że w reportażu ważne są zarówno fakty jak i umiejętność ich wyrażania za pomocą środków literackich
 materiał faktograficzny, który jest podstawową materią reportażu, układa się w wyraziste obrazy, czasem nawet w fabułę, ale o jego randze decyduje stopień zgodności z rzeczywistością, a nie walory czysto literackie, artystyczne
 reportaż traktuje o rzeczywistości konkretnej, podlegającej sprawdzeniu, dlatego tak wyraźnie posiada znamiona dokumentu; to on utrwala to, co się dzieje pomiędzy „wielkimi wydarzeniami, czyli to, co jest to w gruncie rzeczy esencją naszej egzystencji- właśnie życie codzienne
 celem reportażu jest opisywanie „nowin” w taki sposób, aby wywarły na odbiorcy jak największe wrażenie; możliwość natychmiastowego uwrażliwiania opinii publicznej na różnorakie problemy polityczne, gospodarcze, kulturalne, społeczne i obyczajowe;
Pod względem tematycznym wyróżniamy m. in. reportaże:
 społeczne
 kulturalne
 polityczne
 obyczajowe
 psychologiczne
 historyczne
 podróżnicze
 śledcze...

Reportaż radiowy
 Ważna rola wypowiedzi bohaterów
 Duże znaczenie montażu
 Reportaż nie może istnieć bez efektów akustycznych, pauz, oddechów
 Przekaz niejednokrotnie wzbogacony o muzykę
 Obecność narratora nie jest konieczna
Etapy tworzenia reportażu
 Wybór tematu
 Planowanie
 Dokumentacja
 Ustalenie struktury
 Zbieranie materiałów
 Dźwięki uwiarygadniające
 Muzyka
 Montaż (najważniejszy jest dobry początek)
Możliwe zakończenia
 Podsumowanie przez narratora
 Powtórzenie głównych tez przez bohaterów
 Nawiązanie do przyszłości za pomocą kolejnych pytań
 Zakończenie wypowiedzią tej samej osoby, która rozpoczynała audycję
 Zawieszenie, pozostawienie słuchaczowi dokonania własnej oceny
Nagrody Prix Italia
 Polacy mają na swoim koncie kilka nagród głównych Prix Italia za radiowe audycje dokumentalne.
 W 1981 roku nagrodą główną Prix Italia wyróżniono audycję dokumentalną pt. "Polski sierpień" autorstwa Janiny Jankowskiej. Reportaż zmontowany został z nagrań, które autorka zrobiła podczas strajku w Stoczni Gdańskiej.
 Jedenaście lat później wygrał reportaż Macieja Drygasa pt. "Testament". Ten przejmujący dokument opowiada historię ostatnich dni życia Ryszarda Siwca, który buntując się przeciwko systemowi komunistycznemu, dokonał samospalenia.
 Nagrodę główną Prix Italia zdobył też, w 2004 roku, reportaż dwóch dziennikarek Polskiego Radia z Katowic: Anny Sekudewicz i Anny Dudzińskiej pt. "Cena pracy". Audycja dokumentuje sytuację polskich górników, oraz ich protesty przeciwko likwidacji kopalń. Impulsem do nagrań stała się rocznica wybuchu pyłu węglowego w kopalni "Jas-Mos" w Jastrzębiu Zdroju, gdzie w 2002 roku zginęło 10 górników.
 2006 Katarzyna Michalak „Niebieski płaszczyk”
 2009 Patrycja Gruszyńska-Ruman „WINna nie WINna” (Dokument o Stanisławie Rachwał, która po wyjściu z obozu w Auschwitz-Birkenau nawiązała kontakt z organizacją WiN. Zadenuncjonowana wkrótce na UB została skazana na karę śmierci)
Inne
 W 1972 roku wybitny reportażysta polski - Jacek Stwora został uhonorowany nagrodą prasy włoskiej za audycję dokumentalną pt. "Pasja czyli misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej widziane".
Jacek Stwora
 To jeden z najwybitniejszych polskich reportażystów
 Zmarł 1994 roku
 Od 1995 przyznawane są stypendia dla młodych reportażystów jego imienia
Zasady konkursu
 W pierwszym etapie następuje wybór sześciu finalistów, którzy nagrodzeni są uczestniczeniem w Seminarium Reportażu w Kazimierzu.
 W drugim etapie – w czasie seminarium spośród finalistów wybierany jest główny laureat, przed którym otwiera się możliwość zrealizowania na koszt Polskiego Radia SA, ambitnego samodzielnego dokumentu.
 Ma do dyspozycji „opiekuna” i radę artystyczną, która doradza i ocenia postęp pracy. Laureat przez pół roku otrzymuje niewielkie stypendium.
 Ostateczny efekt pracy prezentuje na następnym Seminarium w Kazimierzu stąd jego bycie „stypendystą” rozciąga się na dwa lata kalendarzowe.