Jednostki geologiczne
1.Jednostki geologiczne(fałdowania) - alpejskie-najmłodsza, platforma paleozoiczna, platforma prekambryjska-najstarsza. Masy powierza kształtujące pogodę nad Polską: powietrze arktyczne, powietrze polarne, powietrze zwrotnikowe. Powietrze suche opada i ociepla się o 1℃ an 100m wysokości. Powietrze wilgotne unosi się i ochładza o 0,6℃ na 100m występuje wiatr halny jest wiatrem lokalnym powstaje w wyniku różnicy ciśnień i temperatur na stoku nawietrznym i dowietrznym. Wody powierzchniowe w Polsce(zlewiska Morza Bałtyckiego w Polsce poza Polską) - Dorzecze Wisły, Odry, Niemna. Zlewiska Morza Czarnego w Polsce poza Polską) - Dorzecze: Dniestru, Dunaju, Dniepru. Zlewisko Morza Północnego( W Polsce poza polską) - Dorzecze Łaby. Fazy powstawania Bałtyku:1. Ok. 10,5tyś lat temu utworzyło się Bałtyckie Jezioro Lodowe(Zaporowe). 2.Zbiornik wodny pra-Bałtyku, który powstał 9,7tyś. lat temu, określa się mianem Morza Yoldia. 3. Kolejnym etapem było istnienie Jeziora Ancylusowego.4. Ok. 4,8tyś. lat temu nastąpiła transgresja Morza Litorynowego. Pogoda- to chwilowy stan w atmosferze. Klimat-to wieloletnie obserwacje pogody na danym obszarze. Czynniki klimatotwórcze: wysokość n.p.m., odległość od morza, zabudowa niska(czynnik antropogeniczny), szata roślinna, ukształtowanie terenu, sąsiedztwo ciepłych i zimnych prądów morskich. Mapy klimatyczne- mapy: temp., amplitud-izoamplitudy, opadów(Izokiety),(śr. Opadów w polsce600mm/rok. Okres wegetacji- to okres w roku ze średnią dobową temp. powietrza co najmniej 5℃, umożliwiającą wegetację roślin. (w Polsce trwa od 180-240 dni). Zlewisko- obszar lądowy, z którego wszystkie wody powierzchniowe i podziemne spływają do jednego morza. Dział wód- linia hydrologiczna oddzielająca dorzecze. Dorzecze- zlewnia danej rzeki, czyli cały obszar, z którego wody powierzchniowe spływają do systemu określonej rzeki. Asymetria rzeczna- jedne dopływy przeważają nad drugimi. Największe jezioro Śniardwy 113,4〖km〗^2, najgłębsze jezioro Hańcza 108,5m , Kotlina Biebrzańska- unikat unii europejskiej obszarów zabagnionych. Izolinia- linia łącząca punkty o jednakowej wartości liczbowej. Typy jezior: polodowcowe, osuwiskowe, starorzecza, deltowe, przybrzeżne, eoliczne, krasowe. Zlewiska- M. Czarne, M. Północne, M. Bałtyckie. Morze Bałtyckie- wewnątrz kontynentalne o średniej głębokości 55m i średnim zasoleniu 7,5o⁄oo (Promila), temp. zimą 0℃, a latem 20℃. Cechy Bałtyku: położenie w szer. Umiarkowanej(od 54N^O DO 66N^O), morze płytkie, wąskie cieśniny łączące z oceanem atlantyckim(co 4 lata wymiana wody w Bałtyku). Typy wybrzeży Bałtyckich- klifowy, mierzejowy, szkierowy. Pływy 0,5m, morze Bałtyckie ma 415,266〖km〗^2