Krótkie streszczenie "Pana Tadeusza".
Księga I. Spotkanie Tadeusza z Zosią. Rozmowa z Telimeną. Kłótnia o Kusego i Sokoła. Kolacja.
Księga II. Nieudane polowanie na zająca. Gerwazy wysłuchuje historii zamku.
Księga III. Grzybobranie. Sędzia wyjawia Telimenie wolę ojca Tadeusza – Jacka Soplicy. Chce on wydać syna za Zosię.
Księga IV. Zabicie niedźwiedzia.
Księga V. Pogodzenie się Tadeusza i Telimeny w Świątyni Dumania. Kłótnia pomiędzy Sędzią a Gerwazym o zamek.
Księga VI. Do Sędziego przychodzi ks. Robak. Najpierw Najpierw mówi o tym, iż trzeba wyprawic z powrotem Telimenę, ponieważ zaleca się do
Tadeusza, a on powinien ożenić się z Zosią, Następnie schodzi na temat udziału w powstaniu.
Księga VII. Bartek Prusak chce poczekać z udziałem w powstaniu aż Napoleon wkroczy na Litwę. Szlachta jest jednak bardzo „napalona”. Nastroje te wykorzystuje Gerwazy przeciwko Sędziemu.
Księga VIII. Ks. Robak wyjawia Sędziemu, że jest ojcem Tadeusza. Tadeusz chce wyjechać na Litwę, ponieważ, choć kocha Zosię honor nakazuje ożenić się z Telimeną. Telimena zmusza go do wyznania (nieprawdziwego) miłości. Tadeusz chce się utopić. Zostaje jednak schwytany przez Hrabiego, czym ma uratowane życie. Napastnicy zajmują dwór. Zdobywcy zasypiają twardym, pijackim snem.
Księga IX. Upojenie alkoholem najeźdźców. Bitwa pomiędzy Tadeuszem a majorem.
Księga X. Śmierć Jacka od odniesionych ran. Przed śmiercią wyjawia historię swego życia Gerwazemu. Jacek dostaje odpuszczenie grzechów. Sędzia informuje ks. Robaka, że można ogłosić zaręczyny Zosi i Tadeusz. Ten jednak chce zasłużyć na jej miłość obroną ojczyzny. Dostaje od Zosi na pożegnanie obrazek i relikwie, by o niej pamiętał.
Księga XI. Zostaje spisana intercyza – umowa przedślubna – między Zosią a Tadeuszem. Godzą się Gerwazy i Protazy oraz Wojski i Asesor. Sędzia zaprasza wszystkich na ucztę zaręczynowa trzech par:Tadeusza i Zosi,Asesora i Horeczeszanki, Rejenta i Telimeny.
Księga XII. Opis uczty zaręczynowej. Maciek wyraża sceptyczne zdanie na temat możliwości armii polskiej w wojnie, która walczy bez Boga. Tadeusz i Zosia postanawiają uwłaszczyć chłopów.
Pan Tadeusz jest polską epopeją narodową ze względu na ogrom miłości do ziemi, narodu, ojczyzny, jaki został w nim wyrażony.Dzieło to jest utworem poetyckim, pisane trzynastozgłoskowcem. Składa się z trzech głównych wątków: Wątku historycznego – dzieje Jacka Soplicy, romantycznego – Tadeusz, Telimena, Zosia oraz sporu o zamek – rodzina Sopliców i Horeszków.
Utwór posiada dwóch narratorów:
1) wszechwiedzącego
2) będącego wyrazicielem wiedzy, opinii i przekonań ogółu, dysponującego ograniczoną wiedzą.
Bohaterem zbiorowym jest szlachta Polska. Jacek Soplica – główny bohater – to normalny, budzący przeciwy człowiek. Księga jest pisana w ważnym momencie dziejowym. Pan Tadeusz powstał z zamiaru napisania księgi na wzór sielanki Goethego „Herman i Dorotea”. Jego (pisania) skutkiem jest tęsknota za ojczyzną.
Fabuła tego dzieła obejmuje czas od 1791 roku do 1812 roku i takie wydarzenia historyczne jak: wojna Rosji z Polską, podpisanie Konstytucji 3 Maja, ogłoszenie konfederacji w Targowicy, Wielka Rewolucja Francuska, II i III rozbiór Polski, zniknięcie Polski z mapy świata, utworzenie Księstwa Warszawskiego, będącego namiastką Polski i nadzieją na jej odzyskanie. Akcja Pana Tadeusza zaczyna się latem 1811 roku i trwa 5 dni. Kończy się w 1812 roku – jeden dzień. Akcja toczy się w Soplicowie na Litwie.
Adam Mickiewicz – Twórca Pana Tadeusza – życiorys:
Urodził się w 1798 r. Jego matka zajmowała się domem, zaś ojciec był adwokatem. W 1812 roku ojciec zmarł. Mickiewicz na studiach założył Towarzystwo Filomatów, a następnie tajne Towarzystwo Filaretów. Po pewnym czasie za jego utworzenie został aresztowany. Mickiewicz był nauczycielem. Zastanawiał się czy wziąć udział w powstaniu listopadowym, przyjechał pod Wielkopolskę, jednak gdy zdecydował się wziąć udział w bitwie było już za późno. Powstanie dogorywało, Mickiewicz musiał wracać.
Później ożenił się z żoną, której nie kochał, urodził im się syn Tadeusz, rodzina żyła w skrajnej nędzy. W tym czasie zainteresował się Mickiewicz mistycyzmem, a za wygłaszanie go na studiach został wyrzucony z pracy – posady nauczyciela. Zmarł w Stambule, w 1855 roku na cholerę.