Międzynarodówka Liberalna – przyczyny powstania oraz cele działalności
Międzynarodówka Liberalna – przyczyny powstania oraz cele działalności
- na powstanie i kształtowanie się transnarodowej organizacji liberałów po II wojnie światowej miały wpływ co najmniej trzy czynniki natury europejskiej i ogólnoświatowej:
- idee integracji europejskiej
- powstanie międzynarodówek innych nurtów politycznych (socjaldemokratów, chrześcijańskich demokratów)
- rozwój liczebny partii liberalnych w Europie i na świecie
- w czerwcu 1947 r. w Oksfordzie z inicjatywy 15 partii liberalnych (głównie zachodnioeuropejskich została powołana Międzynarodówka Liberalna – poza partiami założycielskimi jej członkami zostały osoby fizyczne, wybitni liberałowie, z 23 państw
- w 2003 r zrzeszała ona 4 organizacje, 52 partie (i grupy) liberalne – łącznie 56 członków
- fundamentalnymi ideami i wartościami międzynarodowego ruchu liberalnego pozostają: człowiek, jego wolność i swoboda działania; autonomiczność jednostki ludzkiej, wolność jako warunek kreatywności społeczeństwa; prawo do własności prywatnej traktowane nie tylko jako gwarancja stanu posiadania, ale przede wszystkim możliwość zdobywania jej, powiększania, decydowania o jej przeznaczeniu; wiara w postęp dokonujący się przez swobodną wymianę idei; ekonomia rynkowa, regulowana prawami podaży i popytu; władza ograniczona w swych kompetencjach przez prawa człowieka, prawa wobec niej pierwotne
- Manifest Liberałów uchwalony przez Kongres założycielski w 1947 r.
- człowiek jest przede wszystkim istotą wspomaganą siłą niezależnej myśli i niezależnego działania, z możliwością rozróżniania tego co dobre od tego co złe
- państwo jest tylko instrumentem społeczeństwa – nie powinno ono brać na siebie władzy, która będzie sprzeczna z podstawowymi prawami obywateli
- wolności i prawa człowieka może zagwarantować tylko państwo demokratyczne, oparte na wolności politycznej, rządach większości i poszanowaniu opinii mniejszości
- pokój i rozwój gospodarczy może zabezpieczyć światowa organizacja równoprawnych narodów i państw, szanująca prawa i wolności ludzkie, język, wiarę, prawa i odrębności mniejszości narodowych, otwarta na wymianę idei, dóbr i usług między narodami, gwarantująca swobodę podróżowania między krajami i swobodę handlu międzynarodowego
- do zadań podstawowych należy przeciwdziałanie centralizacji, przejawiającej się m.in. w zmniejszaniu znaczenia instytucji parlamentarnych (decentralizacja władzy i działania antymonopolistyczne)
- w sprawach gospodarczych dopuszczalne jest centralne planowanie, ale pod warunkiem, że nie naruszy ono autonomii sektora prywatnego i mechanizmu cenowego wolnego rynku
- rozwój gospodarczy powinien maksymalizować zarówno produkcję, jak też konsumpcję oraz zabezpieczyć program socjalny we wszystkich krajach świata
- wysoko uprzemysłowione kraje niosły pomoc krajom biedniejszej części świata w tworzeniu infrastruktury niezbędnej do rozwoju rolnictwa i przemysłu, a także systemów ubezpieczeń społecznych i edukacyjnych
- pokój wolność i dobrobyt w Europie najskuteczniej zapewni Wspólnota Europejska zmierzająca do Unii Europejskiej
- liberałowie postulowali działania w kierunku unii gospodarczej i monetarnej, promowanie wolnej konkurencji w ramach wolnego rynku i ochrony jej przed praktykami monopolistycznymi
- Program liberalny na XXI wiek – charakter wolności w otwartych społeczeństwach obywatelskich
- kontynuacja zasad liberalizmu
- państwo jest tylko instrumentem dla obywateli, którym służy; każde działanie państwa musi szanować zasady demokratycznej odpowiedzialności; konstytucyjna wolność oparta jest na zasadzie rozdziału władzy; sprawiedliwość wymaga, aby we wszystkich postępowaniach sądowych oskarżony miał prawo do szybkiej publicznej rozprawy i sprawiedliwego wyroku; kontrola państwa nad gospodarką i prywatnymi monopolami zagraża wolności politycznej; pokój na świecie może być zbudowany tylko na poszanowaniu zasad i we współpracy z demokratycznymi społeczeństwami
- wyzwania stojące przed współczesnym pokoleniem
- konieczność działania na rzecz rozszerzenia demokracji – popieranie demokratycznych rządów, zniesienie struktur demokratycznych, zmianę proporcji wydatków publicznych
- przeciwdziałanie konfliktom i przemocy, które we współczesnym świecie współzależności wymaga międzynarodowej współpracy
- dalsze doskonalenie demokracji i zasad jej funkcjonowania, przez m.in. pełne respektowanie zasad subsydiarności, umożliwiającej regionom i lokalnym społecznościom maksimum autonomii
- decentralizacja władzy politycznej w kierunku wzrostu uprawnień samorządów w sposób najwłaściwszy rozszerza uprawnienia obywateli
- przeciwdziałanie biedzie, bezrobociu i wykluczeniu społecznemu, które niweczą życie społeczne, rodzą ekstremizm, nietolerancję i agresję, a w konsekwencji osłabiają społeczeństwo obywatelskie – rozwiązanie tych problemów powinno następować przez tworzenie warunków do edukacji, wzrost zatrudnienia, dostarczanie ludziom środków do zwalczania biedy samej w sobie
- potrzeba zawarcia nowego kontraktu między pokoleniami – ułożenie właściwych relacji między bieżącymi żądaniami konsumpcyjnymi a perspektywicznym interesem społeczeństwa
- dalsza promocja otwartych rynków
- istnieje potrzeba ponownego podkreślenia i wprowadzenia w życie przekonania, że drogą przezwyciężania biedy na świecie jest wolny handel