Kredyt Bankowy
Do typowych form świadczenia usług przez banki należy udzielanie przez nie kredytów dla poszczególnych osób. Jeśli więc zapragniemy kupić sobie nowy samochód lub mieszkanie lub potrzebujemy pieniędzy na inne wydatki, możemy zwrócić się do wybranego przez siebie banku, aby ten udzielił nam kredytu.
Jednak przed złożeniem odpowiedniego wniosku o udzielenie kredytu, warto wiedzieć jakie są jego rodzaje. I tak do kredytów, o które mogą zabiegać poszczególne osoby, tzw. osoby fizyczne należą na przykład:
1. kredyt konsumpcyjny - najłatwiejszy do uzyskania, ale jego wadą jest wysokie oprocentowanie i krótki okres spłaty,
2. kredyt gotówkowy - pieniądze uzyskane od banku można wydać na co się chce, ale można go uzyskać jedynie na 3 lub 4 lata,
3. kredyt celowy - bank będzie chciał wiedzieć na co wydamy, pieniądze uzyskane od niego,
4. kredyt budowlany - udzielany jest zwykle na dwa lata, jego istotą jest spłacanie w okresie jego trwania tylko odsetek, resztę kredytu spłaca się po zakończeniu budowy, poza tym bank kontroluje, czy inwestycja jest kontynuowana,
5. kredyt lombardowy - jest udzielany pod zastaw przedmiotów wartościowych, np. wyroby ze złota, papiery wartościowe,
6. kredyt hipoteczny - jest długoterminowy i zazwyczaj najniżej oprocentowany, zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości stanowiącej własność osoby biorącej kredyt lub osoby trzeciej.
Poza tym można jeszcze wyróżnić kredyty krótko-, średnio- i długoterminowe.
Od czego zależy przyznanie kredytu przez bank?
Przyznanie kredytu, jego wysokość oraz szczegółowe warunki umowy kredytowej zależą od zdolności kredytowej kredytobiorcy (osoby biorącej kredyt). Chodzi o zdolność takiej osoby do spłaty kredytu wraz z odsetkami w ustalonym w umowie terminie. Dlatego też banki przed udzieleniem kredytu żądają, aby dana osoba przedstawiła określone dokumenty oraz informacje dotyczące jego stanu majątkowego np. zaświadczenie o zarobkach z zakładu pracy (takich dokumentów bank może zażądać także w trakcie trwania umowy).
Jednak bank może udzielić kredytu osobie, która nie ma zdolności kredytowej, ale pod warunkiem ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu.
Dlaczego banki żądają zabezpieczenia kredytu ?
W celu zapewnienia zwrotu kredytu bank może zażądać od kredytobiorcy określonego zabezpieczenia. Może to być np.
a. zabezpieczenie osobiste, jak poręczenie, które polega na tym, iż osoba trzecia zobowiązuje się względem banku do spłaty kredytu, gdyby kredytobiorca tego nie zrobił,
b. zabezpieczenie rzeczowe, jak hipoteka, zastaw na rzeczach ruchomych lub prawach
c. zabezpieczenie przewidziane przez prawo wekslowe, jak weksel in blanco czy poręczenie wekslowe,
d. zabezpieczenie przewidziane przez prawo bankowe, np.
· przewłaszczenie na zabezpieczenie, polega na przeniesieniu na bank przez kredytobiorcę własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych do czasu spłaty kredytu wraz z odsetkami i prowizją,
· kaucja, polega na tym, że kredytobiorca lub osoba trzecia przelewa określoną kwotę na rachunek banku, który zobowiązuje się do zwrotu tej kwoty po spłacie kredytu wraz z odsetkami i prowizją,
· zastaw rejestrowy, jego przedmiotem mogą być rzeczy ruchome np. drogocenny obraz lub prawa majątkowe, jeśli są zbywalne.
O czym należy pamiętać zawierając umowę kredytową?
Przed zawarciem umowy trzeba złożyć w wybranym banku odpowiedni wniosek kredytowy. W ten sposób rozpoczyna się procedurę zmierzającą do udzielania kredytu. Jeśli bank zgodzi się udzielić nam kredytu, wówczas zawieramy z nim umowę kredytową.
Zgodnie z umową kredytu bank zobowiązuje się do oddania do dyspozycji kredytobiorcy określoną w umowie kwotę pieniędzy z przeznaczeniem na określony cel (na czas oznaczony), a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, oraz zobowiązuje się do zwrotu kredytu wraz z odsetkami i prowizją w określonym czasie.
Umowa ta powinna być zawarta na piśmie i ma ona określać:
· strony umowy, kwotę i walutę kredytu,
· cel, na który kredyt został udzielony,
· zasady i termin spłaty kredytu,
· wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
· sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
· wysokość prowizji, jeśli umowa ją przewiduje,
· warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy,
· termin i sposób pozostawienia do dyspozycji kredytobiorcy pieniędzy.
Kredyt może być przyznany jednorazowo np. wypłata całej sumy lub może być wypłacany ratami. Podobnie spłata kredytu najczęściej następuje w ratach. Co do zasad oprocentowania kredytu, to najczęściej określa je umowa, ale w przypadku kredytów konsumpcyjnych banki są zobowiązane określać wysokość rocznej stopy oprocentowania tego kredytu.
Jeśli bank dojdzie do wniosku, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane np. kredytobiorca pieniądze uzyskane przeznaczył na inny cel niż na ten oznaczony w umowie lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu, bank może:
1. wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub części,
2. zażądać dodatkowego zabezpieczenia lub przedstawienia programu naprawczego.
Okres wypowiedzenia wynosi 30 dni (umowa może przewidywać dłuższy okres). Po upływie tego terminu kredytobiorca musi zwrócić wykorzystany kredyt wraz z odsetkami za okres korzystania kredytu.
Należy pamiętać, że:
· Najlepiej wcześniej sprawdzić ofertę własnego banku (tego, w którym mamy założone konto osobiste), ponieważ można wówczas liczyć na pewne przywileje np. niektóre banki nie żądają od swoich klientów poręczycieli, mogą to być też niższe odsetki lub niższa prowizja.
· Najprostszą formą kredytu jest debet na koncie osobistym, jego spłata następuje z pierwszego wpływu na rachunek.
· Z reguły im dłuższy jest czas spłaty, tym wyższe odsetki trzeba spłacać!
· Trzeba ponieść dodatkowe koszty w postaci prowizji za przyznanie kredytu, która zwykle waha się wysokości między 1 a 2 proc. wartości kredytu.
· Należy sprawdzić czy można spłacić kredyt wcześniej, ponieważ niektóre banki w przypadku przedterminowej spłaty żądają dodatkowej prowizji. Trzeba wybrać kredyt, który można spłacić bez dodatkowych kosztów przed terminem.
· Szansa na przyznanie kredytu maleje, jeśli wojsko jest jeszcze przed Tobą! - ewentualnie jeśli jesteś studentem , możesz starać się o tzw. kredyt studencki. W okresie odbywania zasadniczej służby wojskowej zawieszone zostaje naliczanie odsetek i spłata rat kredytu.
Podstawa prawna:
Kodeks Cywilny z 23 kwietnia 1964 rok (wraz z późniejszymi zmianami).
Ustawa Prawo Bankowe z 29 sierpnia 1997 roku (Dz. U. Nr.140, p.939)