Kto , jakie i dlaczego popełnia błędy w wychowaniu wobec dzieci i młodzieży . Jakie mogą być skutki tych błędów ?

Proces wychowania dziecka rozpoczyna się wraz z jego przyjściem na świat .Tu pojawiają się też pierwsi wychowawcy to znaczy rodzice . To oni decydują o rodzaju wychowania w jakich środowiskach będą się obracały i jaki wpływ będą one na nich wywierały . To rodzice często popełniają nieświadomie pierwsze błędy wychowawcze które będą owocować w późniejszym rozwoju dziecka . Do typowych błędów możemy zaliczyć pozostawienie dziecka bez należytej opieki rodzicielskiej . Tę pustkę młodzi ludzie wypełniają zazwyczaj tym co jest najgorsze . Innym typowym błędem jest mniemanie iż dobrobyt materialny może zrównoważyć obecność rodzica podczas dorastania dziecka . Ma ono co prawda nowe zabawki i ładne ubrania lecz staje się co raz bardziej biednie moralnie , duchowo i psychicznie . Kolejny błąd wychowawczy to obecnie modne ,, wychowanie bez stresowe?? , młodzi ludzie nie zawsze dążą do tego co jest słuszne .Rodzice maja obowiązek uświadamiania dzieciom popełnionych przez nich błędów .Także wtedy gdy wiąże się to z możliwością zawstydzenia lub wzbudzenia w dziecku niepokoju . Częstym błędem wychowawczym jest lekceważenie wpływu jakie wywiera na dziecko środowisko w którym przebywa i rówieśnicy .Kolejny błąd to tolerowanie u dzieci lenistwa , arogancji , kłamstwa , wygodnictwa oraz egoizmu . Dzieci lekceważąco odnoszą się do swoich rodziców którzy w ogóle na to nie reagują . Korzystny przebieg relacji między rodzicami a dzieckiem zostaje zaburzony poprzez wzajemne pretensje i animozje oraz przez niedostosowanie wymagań rodziców do potrzeb i możliwości dziecka . Jest to źródło negatywnych doświadczeń dziecka , szczególnie ,,błędy zimne??- (rygoryzm, agresja, hamowanie aktywności, obojętność ). ,,Błędy ciepłe??- (idealizowanie ,zastępowanie ,uleganie). Często nie są przez dziecko zauważane . Stanowią one ryzyko niekorzystnych skutków . W dziecku wytwarza się nadmierne uzależnienie od rodziców co hamuje rozwój indywidualności i przysparza kłopotów z przystosowaniem się po za środowiskiem rodzinnym .
Nie mniej ważną rolę w rozwoju i wychowaniu dziecka odgrywa szkoła . W swojej działalności stawia sobie za cel wielostronny rozwój uczniów, przede wszystkim przejawia troskę o przygotowanie ich do społecznego uczestnictwa , należytego wykonywania pracy zawodowej i aktywnego udziału w życiu kulturalnym .Wykazuje dbałość o zgodne współżycie wszystkich członków społeczności szkolnej , wzajemne poszanowanie ich indywidualności i godności osobistej. Szkoła naucza i wychowuje zgodnie z obowiązującym regulaminem i programem szkolnym. Tam tez pojawiają się błędy wychowawcze powstające na skutek wzajemnego oddziaływania na siebie wychowawcy i wychowanka. Błąd wychowawczy to takie wydarzenie które stanowi realną przyczynę powstawania szkodliwych dla rozwoju wychowanka skutków.
Wśród błędów występuje duże zróżnicowanie .Przyjęto trzy wymiary zachowań jako podstawowe dla klasyfikacji błędów wychowawczych :
-Ekstremalna , emocjonalna akceptacja dziecka - ,,żar?? ekstremalne , emocjonalne odrzucenie dziecka - ,,lód??.
-Nadmierna koncentracja na dziecku oraz nadmierna koncentracja na sobie
-Nadmierna koncentracja na zadaniu dziecka oraz niedocenianie zadań dziecka
Układ tych trzech wymiarów pozwolił na wyróżnienie dziewięciu błędów :
*Rygoryzm ? To bezwzględne egzekwowanie wykonywania poleceń , pedanteria , sztywność ocen i stawianie wymagań bardzo dokładnie określonych nie pozostawiających żadnej swobody .Występuje tu ścisła kontrola postępowania dziecka i egzekwowanie posłuszeństwa ,brak równowagi , kar i nagród , formułowanie negatywnych ocen.
*Agresja ? Jest to atak słowny , fizyczny lub symboliczny ,zagrażający lub poniżający w stosunku do dziecka .Może być okazywana poprzez bicie , szturchanie , obezwładnienie , przymuszanie do niewygodnych pozycji np.(klęczenie). Może występować atak symboliczny poprzez stosowanie obraźliwych gestów , ironii oraz ostrych kar.
*Hamowanie aktywności ? To przerywanie , zakazywanie aktywności dziecka poprzez narzucanie im innych poleceń i zadań. Wychowawca włącza się w aktywność dziecka i przeszkadza , odbiera odwagę , krytykuje
wprowadza modyfikacje nie licząc się ze zdaniem dziecka.
*Obojętność ? Wychowawca nie nawiązuje kontaktu z dzieckiem z własnej woli ,okazuje werbalnie i mimicznie brak zainteresowania dzieckiem. Rozmowa z wychowankiem tylko wtedy gdy musi , pozostaje bierny na prośby i potrzeby dziecka. Nauczyciel izoluje się od uczniów. Stawia wymagania a zaniedbuje kontrole. Wychowawca eksponuje siebie koncentruje uwagę wychowanka na swych walorach i potrzebach .Absorbuje dziecko swoimi sprawami i problemami , demonstruje swoje urazy, humory, obraża się.
*Uległość ? To spełnianie zachcianek dziecka, rezygnacja z stawianych mu wymagań.
Wykonuje zadania które zostały powierzone dziecku. Przypisuje wykonywanie
zadań za dziecko dla jego dobra.
*Idealizacja dziecka ? Wychowawca podkreśla w słowach i zachowaniach przekonanie o szczególnych walorach i możliwościach dziecka. Występuje brak krytycyzmu co rzutuje na maksymalizację ocen pozytywnych.
*Nie konsekwencja ? Jest to zmienność wymagań jakie stawia się dziecku oraz zmienność zachowań wychowawcy wobec dziecka , nieadekwatne do jego postępowania. Te same zachowania dziecka są różnie traktowane przez wychowawcę i w podobnych sytuacjach są dziecku stawiane różne wymagania i różnie oceniane jest jego postępowanie.
*Zastępowanie ? Jest to wykonywanie prac i zadań powierzonych dziecku dla tzw. jego dobra.
*Eksponowanie siebie ? Wychowawca stawia sobie na piedestale nie reagując na potrzeby wychowanka.
Wśród błędów wychowawczych dominują agresja , obojętność , eksponowanie siebie . Są one najsilniej zapamiętywane a ich wpływ na dalsze funkcjonowanie jest niekorzystne. Tylko cześć błędów popełnionych przez rodziców jest przez nich uświadamiana sobie w pełni , dopiero po czasie i gdy ujawniają się ich niekorzystne skutki. Dlatego też trudne ale i bardzo ważne jest uwrażliwienie rodziców i wychowawców na ich błędy .