Diagnoza rodziny zgodnie z teorią Minuchina.

Dane ogólne o rodzinie badanej.

Rodzina składa się z trzech osób ? Lestera Burnhama, jego żony - Carolyn oraz ich córki ? Jane. Państwo Burnham stanowią rodzinę od ponad dwudziestu lat. Córka ma lat kilkanaście. Badany pracuje w agencji reklamowej od czternastu lat. Jego żona zajmuje się sprzedażą nieruchomości. Córka uczęszcza do szkoły. Mieszkają w jednorodzinnym domu na przedmieściach.
Rodzice zgłosili się do terapeuty z powodu napięć panujących w rodzinie i braku porozumienia z dorastającą córką.

Opis relacji panujących w rodzinie.

W diagnozowanej rodzinie osoby kierują się zasadą ?każdy sobie? ? czyli poza codziennymi wspólnymi dojazdami do pracy i szkoły oraz kolacjami nie spędzają w ogóle czasu ze sobą. Wręcz nie interesują się jak ten czas spędzają inni. W hierarchii najwyżej stoi kobieta. Podejmuje decyzje i przewodzi rodzinie. Nie akceptuje żadnych sprzeciwów. Mężczyzna jest usunięty w cień. Uważany za nieporadnego. Małżonków nie wiążą żadne wspólne zainteresowania a czas, gdy są razem jest albo spędzany w milczeniu albo jest okazją do wykazania niezdarności mężczyzny. To potwierdza panującą pośród członków rodziny opinię o nim jako o osobie ślamazarnej i nie mającej własnego zdania. Nie tylko kobiety w rodzinie myślą tak o nim ale i on sam potwierdza ten opis jako prawdziwy.
Priorytetem dla kobiety jest być dobrą bizneswoman. Praca i wysoki standard życia jest dla niej najważniejszy. Córka odczuwa niedopasowanie do otoczenia, alienację i kompleksy dotyczące wyglądu (małych piersi). Mężczyzna sprawia wrażenie jakby był w letargu. Zasadą jest przetrwać kolejny dzień.
Subsystemem jaki wiąże państwa Burnham jest rodzicielstwo ? wypełnianie go w celu utwierdzania córki, iż jest dla nich ważna. Ogranicza się to jednak do formalnych zewnętrznych przejawów takich jak np. oglądanie pokazów tańca grupy tanecznej, do której należy córka. Córka postrzega takie próby interesowania się jej osobą jako niepotrzebne i deprymujące. Jednocześnie odczuwa żal do ojca o brak rozmów z nią.
Kolejnym substystemem można uznać koalicję obu kobiet przeciw mężczyźnie. Obie wyrażają się na jego temat bardzo pogardliwie i lekceważąco. Stawiają go przez to w rodzinnej hierarchii najniżej. Brak tutaj koniecznej dla zdrowego funkcjonowania rodziny bariery, która powinna uniemożliwiać sytuację, w której matka sprzymierza się z córką przeciw ojcu. Taki układ można by nazwać zgodnie z teorią Minuchina ? triangulacją.
W tej rodzinie również każda z osób tworzy samodzielny subsystem. Działają niezależnie ? nie kontaktując się ze sobą, żyją niejako obok siebie nie dopuszczając do siebie pozostałych członków rodziny, ale także nie wykazując zainteresowania ich życiem.
W rodzinie tej panują zbyt sztywne granice (rigid boundary) między jednoosobowymi substystemami jakie tworzą członkowie rodziny. Przykładem na to jest liczba kontaktów. Można odnieść wrażenie, że spędzają ze sobą czas zmuszeni albo okolicznościami (konieczność wspólnego podróżowania do pracy, szkoły) albo konwenansami i utartymi przyzwyczajeniami rodzinnymi (zasada wspólnego spożywania kolacji). Rozmowy albo dotyczą wymiany koniecznych informacji dotyczących funkcjonowania rodziny albo dokuczania sobie nawzajem. Próba udzielania wsparcia córce (w postaci kibicowania jej występom) nie jest przez nią akceptowana. Wolałaby żeby rodzice pozostali na uboczu. Nie podoba jej się sporadyczne i zdawkowe wypytywanie o szkołę ale również nie interesują ją zawodowe sprawy rodziców. Rodzice nie decydują o tym czym córka ma się interesować ani jak i z kim spędzać swój wolny czas. Brak w tej rodzinie jest ukierunkowywania życia dziecka. Brak również kontroli. Jedynie zasada wspólnych posiłków wprowadza w życiu dziewczyny ograniczenia związane z wymaganiami stawianymi przez rodziców. Córka odczuwa brak zainteresowania (szczególnie ojca) jednak nie chodzi jej o zainteresowanie postrzegane przez nią jako powierzchowne (dopingowanie jej występów) lecz o szczerą rozmowę. Ten system rodzinny można nazwać niezaangażowanym (disengagement).
Struktura rodziny jest zdecydowanie za mało elastyczna przez co uniemożliwia zaakceptowanie zmian jakie niesie upływ czasu i rozwój. Z biegiem lat małżonkowie oddalili się od siebie, przestali omawiać wspólne kłopoty i konflikty. Zanikło współżycie seksualne. Kobieta całą energię skierowała na swoją pracę, która stała się dla niej najważniejsza. Oboje jednak mają świadomość braków w ich małżeństwie. Jednakże nie potrafią ich sprecyzować ani tym bardziej przekazać swoich uwag drugiej stronie. Dotyczy to w szczególności żony, która nie jest w stanie pozbyć się maski szczęśliwej matki, pani domu i bizneswoman, gdy w rzeczywistości odczuwa wielkie napięcie i bardzo duży stres. Stres w życiu kobiety jest związany z niepowodzeniami w jej pracy ? z kłopotami ze sprzedażą domów. Mąż dostrzega, że są to tylko pozory szczęścia. Widzi zmiany jakie w ostatnich latach zaszły w ich domu ale milczy. W ten sposób przepaść miedzy nimi pogłębia się coraz bardziej. Granice robią się coraz sztywniejsze. Małżonkowie wiedzą o sobie coraz mniej, nie wspierają siebie, mają w stosunku do siebie negatywne odczucia. Również stres przeżywany przez mężczyznę, związany z jego kłopotami w pracy ? złą atmosferą związaną ze zmianami w strukturze firmy, zapowiadającymi się zwolnieniami i atmosferą donosicielstwa, ma negatywny wpływ na rodzinę.
Matka i córka są tak przyzwyczajone do utartych reguł i zasad, które stawiają w hierarchii rodzinnej męża i ojca najniżej, że reagują zaskoczeniem, niezadowoleniem i wręcz poczuciem zagrożenia na próby jakie ten podejmuje aby odzyskać pozycję głowy rodziny. Odzyskać, ponieważ, jak wynika z historii rodziny, kiedyś, gdy żona robiła licencję na sprzedaż nieruchomości, to on był głównym żywicielem rodziny. Żona wręcz czuje się ofiarą, gdy mąż zbyt intensywnie próbuje zmienić zasady panujące w domu.
Biorąc pod uwagę zbyt sztywne granice panujące w rodzinie i negatywne nastawienie do mężczyzny, jako nieudacznika, który nie jest w stanie spełnić roli męża i ojca w sposób należyty rodzinę można nazwać dysfunkcyjną, ponieważ nie spełnia ona swojej roli jako systemu, w którym członkowie wzajemnie się wspierają, interesują się sobą nawzajem i są w stanie przystosować się do zmieniających się warunków czyli są elastyczni.
Zgodnie z teorią Minuchina można nazwać tę rodzinę ?rodziną psychosomatyczną?, ponieważ członkowie tej rodziny ukrywają wszelkie napięcia pod pozorem normalności oraz dokładają starań, by na zewnątrz sprawiać wrażenie spójnej, harmonijnej i szczęśliwej. Przykładem może być uczestnictwo współmałżonków w raucie związanym z branżą, w której pracuje kobieta. Mąż starał się wypełnić rolę szczęśliwego męża mimo świadomości sztuczności takiej postawy.

Cele terapii.

W tej rodzinie istotne jest wyodrębnienie granicy miedzy rodzicami a dzieckiem. Ustanowienie prawidłowej hierarchii. Ustalenie jasnych linii władzy. Przywrócenie równowagi pomiędzy członkami rodziny poprzez zmianę zasad panujących w rodzinie. Rozerwanie koalicji matki z córką i przywrócenie prawidłowego substystemu małżeńskiego. Należałoby nauczyć członków rodziny prawidłowych umiejętności transakcyjnych, nie nacechowanych pogardą i nienawiścią lecz szacunkiem. Przywrócenie komunikacji między członkami rodziny, tak aby potrafili samodzielnie rozwiązywać swoje problemy.