10 żelaznych zasad rozmowy o pracę

1. Punktualność ponad wszystko!
Stres, ścisk w żołądku, nieprzespana noc, korki... i jak nic kwadrans spóźnienia, co nie wróży najlepiej. Punktualność, szczególnie w naszej kulturze, jest mile widziana, nadgorliwość niekoniecznie. Przyjście na spotkanie więcej niż 30 minut przed czasem może zostać źle odebrane. Spóźnienie nie wchodzi w grę, więc jednak lepiej być pięć minut za wcześnie niż za późno. Podobnie odwołanie spotkania w ostatniej chwili to sygnał dla przyszłego pracodawcy, że kandydatowi nie zależy na stanowisku, o które się ubiega. I jeszcze jedno: nie zabieraj ze sobą antykryzysowego sztabu przyjaciół. Obecność osób postronnych nie wpłynie korzystnie na twój wizerunek.

2. Pierwsze wrażenie.
Psychologowie twierdzą, że pierwsze 15 sekund spotkania odpowiada za wrażenie, jakie powstaje na temat nowo poznanej osoby. Nie oznacza to, że później tego wrażenia nie można zmienić, ale wymaga to dłuższego czasu, którego podczas rozmowy kwalifikacyjnej może już zabraknąć. Ubranie powinno być odpowiednie do sytuacji, a więc proste i bezpretensjonalne. Elegancki i stonowany strój wyraża szacunek dla pracodawcy. Najlepiej sprawdzi się klasyczny garnitur lub kostium, choć są miejsca, w których można pozwolić sobie na nieco więcej swobody. Warto jednak pamiętać, że to nie ubranie, ale kwalifikacje mają sprawić, iż kandydat zostanie zapamiętany. Zbyt strojny lub ostentacyjnie niedbały ubiór może świadczyć na niekorzyść nawet najlepszego kandydata.

3. Baza informacji.
Ważnym etapem przygotowania jest też zgromadzenie podstawowych informacji o pracodawcy. Należy zapoznać się ze stroną internetową firmy, zorientować się, jaką pozycję zajmuje na rynku. Warto sprawdzić, co o firmie piszą internauci na forach dyskusyjnych. Bardzo często można tam znaleźć opinie obecnych lub byłych pracowników firmy, czasami pojawiają się też wrażenia osób, które odpadły w procesie rekrutacji, co pozwala uczyć się na błędach innych.

4. Przezorny zawsze ubezpieczony.
Przygotowanie się do rozmowy ułatwia to, że większość rozmów przebiega według określonego schematu. Pracodawca z pewnością zapyta o edukację, dotychczasowe doświadczenia zawodowe oraz o motywację do pracy w danej firmie. Przed spotkaniem koniecznie trzeba przejrzeć swoje CV i list motywacyjny, ponieważ będą one stanowiły podstawę do rozmowy. Warto też dobrze zastanowić się, co możemy zaoferować pracodawcy - jakie umiejętności i cechy charakteru będą przydatne przy wykonywaniu obowiązków przypisanych do nowego stanowiska.

5. Nie daj się zaskoczyć.
Większość rozmów kwalifikacyjnych odbywa się według podobnego scenariusza. Pierwsze minuty rozmowy to "rozgrzewka" - kandydat może wyciszyć emocje, a pracodawca zorientować się, jak radzi on sobie ze stresującą sytuacją. Dopiero potem rozpoczyna się właściwa rozmowa kwalifikacyjna. Aplikujący może się spodziewać pytań z czterech obszarów tematycznych. Pytania dotyczące osobowości mogą być bardzo różne: począwszy od z pozoru prostej, ale w rzeczywistości bardzo podchwytliwej prośby: "proszę powiedzieć coś o sobie", aż do pytania o cechy wymarzonego szefa. Druga kategoria dotyczy przebiegu dotychczasowej kariery, osiągnięć pozazawodowych, mocnych i słabych stron. Trzecia grupa pytań to obszar motywacji - dlaczego kandydat chce pracować akurat w tej firmie, czego spodziewa się po pracy na danym stanowisku, ile czasu jest gotowy poświęcić na pracę, co stanowi dla niego największą motywację do pracy itd. Wreszcie czwarta dziedzina to pytania o sprawy związane z konkretnymi kwalifikacjami, np.: "jak dobrze obsługujesz komputer", "co wiesz o finansach" itp.

6. Kontroluj mowę ciała.
Coraz częściej zdarza się, że rozmowa jest prowadzona przez więcej niż jedną osobę. Podczas gdy rekruter zadaje pytania, druga osoba wnikliwie obserwuje kandydata, sprawdza, czy potrafi on opanować stres, czy łatwo jest mu skupić się na wypowiedzi. Pozawerbalne komunikaty, które w takiej sytuacji wysyła kandydat, mogą mieć wpływ na ostateczną decyzję o przyjęciu do pracy, zwłaszcza w przypadku rekrutacji na stanowiska wymagające bezpośredniego kontaktu z klientami.

7. Zaakceptuj siebie.
Pewien poziom stresu jest niezbędny do funkcjonowania, napędza do działania. Niestety, gdy jest zbyt duży - paraliżuje i utrudnia rozsądną ocenę sytuacji. Przed rozmową dobrze jest znaleźć chwilę, żeby zebrać myśli i przyjąć odpowiednią postawę. Najważniejsze jest, żeby nastawić się pozytywnie do samego siebie. Akceptacja swojej osoby i pozytywna samoocena to najlepszy punkt wyjścia do przekonania innych o własnej wartości. Oczywiście uzyskanie pozytywnego nastawienia może być trudne, zwłaszcza po długich i bezowocnych poszukiwaniach pracy. Warto wtedy spojrzeć na swoją sytuację z innej strony - rozmowa to moment, kiedy trzeba zaprezentować siebie, a nie swoje frustracje i żal.

8. Podkreślaj swoje atuty.
Wprawdzie przebieg rozmowy i treść zadawanych pytań zależą głównie od pracodawcy, jednak kandydat może sam wybrać sposób, w jaki na pytanie odpowiada. Zamiast krótkich zdań lepiej budować dłuższe wypowiedzi, podkreślając w nich swojej atuty. Przykładowo: brak doświadczenia zawodowego nie będzie raził, jeśli mówiąc o nim, kandydat podkreśli, że w czasie studiów aktywnie działał w organizacjach studenckich, dzięki czemu zdobył określone umiejętności i nawiązał liczne kontakty.

9. Nigdy nie panikuj.
Pierwsze wrażenie jest bardzo ważne, jednak nawet jeśli na początku coś poszło nie najlepiej, nie można panikować - lepiej zachować spokój i w czasie kolejnych etapów rozmowy pracować na poprawę wizerunku. Na koniec spotkania należy podziękować za poświęcony czas i wyrazić pozytywną opinię na temat oferty pracy, której dotyczyła rozmowa. Teraz wszystko zależy od decyzji pracodawcy.

10. Kasa, czyli niezręczne pytania.
Pytanie o zarobki jest jednym z najtrudniejszych tematów. Wiadomo, że się pojawi, a mimo to z reguły następuje po nim chwila niezręcznej ciszy. Oczywiście najlepiej byłoby, gdyby to pracodawca zdradził, ile oferuje. Ale zwykle to przyszły pracownik musi podać swoje oczekiwania. Wprawdzie coraz częściej firmy mają dość sztywne siatki płac, jednak zdarza się też, że podana przez kandydata suma jest punktem wyjścia do negocjacji. Także od jego zdolności negocjacyjnych zależy, na jakich warunkach zostanie zatrudniony. Przed rozmową warto więc przejrzeć raporty płacowe dotyczące wynagrodzeń w danej branży.