„Koordynacja polskiego systemu zabezpieczenia społecznego z regulacjami współczesnymi. Ekspertyzy prawne”.

Gertruda Uścińska (red. meryt.), KOORDYNACJA POLSKIEGO SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO Z REGULACJAMI WSPÓLNOTOWYMI. EKSPERTYZY PRAWNE, Ministerstwo Polityki Społecznej, Warszawa 2005.


Swoboda przemieszczania się pracowników jako jedna z podstawowych zasad Unii Europejskiej może być w pełni realizowana m.in. dzięki koordynacji asystentów zabezpieczenia społecznego obowiązujących w krajach członkowskich. Celem tej koordynacji nie jest ujednolicenie czy też zbliżenie poszczególnych porządków prawnych, ale zapewnienie osobom korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się oraz podejmującym zatrudnienie w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej zachowania uprawnień wynikających z systemów zabezpieczenia społecznego poszczególnych państw, którym osoby migrujące podlegały w okresie aktywności zawodowej.
Zasady wspólnotowej koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego unormowano w rozporządzeniach Rady (EWG): nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób samodzielnie zarobkujących oraz członków ich rodzin przemieszczających się na obszarze Wspólnoty oraz nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. ustalającym procedurę stosowania rozporządzenia nr 1408/71. Obydwa rozporządzenia z dniem 1 maja 2004 r. stały się z mocy prawa częścią polskiego porządku prawnego.
Problematyka koordynacji uchodzi powszechnie – nie tylko w Polsce – za najbardziej skomplikowaną część międzynarodowego i unijnego prawa zabezpieczenia społecznego, dlatego też istotne znaczenie przypada analizie i upowszechnianiu treści wskazanych unormowań, zwłaszcza ze względu na częste zmiany, którym one podlegają, oraz konieczność uwzględnienia w ich interpretacji wykładni dokonywanej przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w licznych orzeczeniach prejudycjalnych. Polski dorobek w zakresie wskazanej materii jest dość obszerny. Wystarczy tu wskazać publikacje T. Bińczyckiej – Majewskiej, A. Świątkowskiego, G. Uścińskiej czy też D. Dzienisiuk.
Istotnym jego elementem są także opracowania będące rezultatem prac prowadzonych w ramach programów Phare Consensus. Tak też jest w przypadku recenzowanej publikacji, przygotowanej pod redakcją G. Uścińskiej przez polskich ekspertów w ramach realizowanego w latach 2002-2005 przez Ministerstwo Polityki Społecznej wspólnie z hiszpańskimi władzami administracyjnymi zabezpieczenia społecznego projektu Phare Consensus IV „Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego”, będącego kontynuacją realizowanego w latach 2000-2002 z partnerami szwedzkimi programu Phare Consensus III.
Publikacja ta składa się z dwóch tomów, z których każdy zawiera trzy ekspertyzy prawne. Dokonano w nich analizy polskich unormowań w zakresie wybranych elementów zabezpieczenia społecznego.
Publikacja ta może być także interesującą – choć zapewne trudną – lekturą dla osób podejmujących zatrudnienie w innych państwach Unii Europejskiej i zainteresowanych w związku z powyższym pogłębieniem wiedzy o własnej pozycji prawnej.


W artykule niniejszym zawarta jest bardzo istotna problematyka koncentrująca się wokół systemów zabezpieczenia społecznego. Jest to sprawa bardzo ważna dla obywateli, którzy podejmują zatrudnienie w państwach Unii Europejskiej. Pozycja ta w znacznym stopniu ułatwia rozeznanie i pogłębia wiedzę zainteresowanych pod kątem pozycji prawnej. Jedną z podstawowych zasad obowiązującego prawa, jak to słusznie zauważa autor jest swoboda przemieszczania się pracowników w krajach Wspólnoty Europejskiej, która jest ściśle realizowana dzięki właściwemu skoordynowaniu systemów zabezpieczenia społecznego, jakie obowiązują w krajach członkowskich. Najważniejszym jej celem jest ujednolicenie oraz zbliżenie porządków prawnych. Natomiast bardzo ważnym aspektem jest zapewnienie osobom korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się oraz podejmującym zatrudnienie w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej zapewnienia uprawnień wynikających z systemów zabezpieczenia społecznego państw, którym poszczególne osoby podlegały w okresie aktywności zawodowej. Ważnym jest fakt, iż zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zostały wzbogacone nowymi przepisami prawnymi i wyparły dotychczas obowiązujące przepisy.