We wrześniu 1989 roku nowo wybrany rząd z ministrem finansów Leszkiem Balcerowiczem zaczął opracowywać plan stabilizacji gospodarki. Plan ten miał obejmować trzy główne dziedziny a mianowicie stabilizację, liberalizację oraz reformy strukturalne. W grudniu 1989 roku plan był gotowy i uzyskał poparcie Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Poparcie to znalazło wyraz w utworzeniu na początku 1990 r. funduszu stabilizującego dla gospodarki polskiej w wysokości 1 mln USD. Powstał on z darowizn krajów OECD w wysokości 300mln USD i z pożyczek tych krajów. MFW przyznał też kredyt stand-by w wysokości ok. 720 mln USD na wsparcie programu stabilizacyjnego. Porozumienie z MFW było również podstawą do uruchomienia kredytów rozwojowych Banku Światowego na rozwój eksportu przemysłowego i rolno-spożywczego. Program gospodarczy rządu zwany programem Balcerowicza zakładał taką przebudowę systemu gospodarczego, ażeby możliwie szybko, za pomocą działań radykalnych stworzyć system gospodarki rynkowej typu zachodniego. Program stabilizacyjny był programem kompleksowym, składającym się z czterech obszarów oddziaływania rządu. Były to:zliberalizowanie polityki cenowejścisła kontrola ukształtowania dochodów (głównie wynagrodzeń ludności )utrzymanie stabilnego kursu walutowego w połączeniu z rozluźnieniem kształtowania obrotów z zagranicąrestrykcyjna polityka pieniężna zrównoważenie budżetu państwa.Program ten składał się z dwóch faz. Wstępnej przypadającej na IV kwartał 1989 i zasadniczej obejmującej rok 1990. Podstawowym celem było niedopuszczenie do wzrostu inflacji, a w miarę możliwości do jej obniżenia, zredukowania deficytu budżetowego oraz powstrzymanie ucieczki ludności i przedsiębiorstw od złotego do walut wymiennych .
Wydarzenia związane z transformacjami politycznymi, do których doszło pod koniec lat 80-tych XX wieku, doprowadziły do ponownej zmiany mapy Europy. Na początku lat 90-tych runął blok państw komunistycznych, uzależnionych od Związku Radzieckiego. W wyniku zmian uzależnione dotychczas kraje, a więc Polska, Węgry, Czechosłowacja, Rumunia, Bułgaria, Jugosławia, Albania, NRD, odzyskały suwerenność i zaprowadziły w swoich państwach rządy demokratyczne. Nie we wszystkich z byłych państw komunistycznych zmiany następowały w sposób bezkrwawy. Najtragiczniejsza sytuacja miała miejsce w byłej Jugosławii. Państwo to przez szereg lat tłumiło konflikty o charakterze religijnym i narodowościowym. Te jednak wybuchły w momencie upadku komunistycznej Jugosławii, przekształcając się w krwawą wojnę domową, trwającą kilka lat. Po 1989 r. na mapie Europy pojawiły się następujące nowe państwa:Estonia (4 III 1990 r.)Ukraina (24 VIII 1991 r.)Białoruś (25 VIII 1991 r.)Mołdawia (27 VIII 1991 r.)Słowenia (25 VI 1991 r.)Chorwacja (25 VI 1919 r.)Macedonia (17 XI 1991 r.)Bośnia i Hercegowina (3 III 1991 r.)Czechy (1 I 1993 r.)Słowacja (1 I 1993 r.)