Mszaki

Mszaki są grupą roślin lądowych. Systematycznie gromadę mszaków podzielono na klasy: wątrobowce i mchy. W ich rozwoju występuje dominujący gametofit oraz mały sporofit.

Wątrobowce - ok. 10 000 gatunków, przykładem jest porostnica wielokształtna, posiadająca blaszkowaty, plechokształtny gametofit o wysokiej organizacji wewnętrznej. Gametofit jest dwupienny, a plemnie i rodnie powstają na specjalnych pionowych odgałęzieniach. Sporofit porostnicy jest nieduży, trwale łączący okrągłe zarodnie z zarodnikami przez krótki trzonek z rodnią.

Mchy - obejmują ok. 15 000 gatunków z rzędów: Torfowce, Mchy właściwe.

Torfowce - przedstawicielem jest torfowiec. Występuje na torfowiskach. W rozwoju z zarodnika powstaje blaszkowaty splątek, który rozrasta się w rozgałęziony gametofit w postaci łodyżki otoczonej drobnymi liśćmi. Liście torfowca mają charakterystyczną budowę umożliwiającą pobieranie i magazynowanie wody. Gametofit ciągle rośnie. Na oddzielnych gałązkach powstają gametangia. W rodni wyrasta sporofit w formie kuli zawierajacej zarodnie z zarodnikami.


Mchy właściwe są roślinami lądowymi, rozpowszechnionymi w różnych siedliskach Ziemi (nieliczne występują w wodzie). Tereny porośnięte mchami nazywamy darniami. W rozwoju mchów występuje przemiana pokoleń. Pokoleniem dominującym jest wieloletni gametofit, powstający z haploidalnego zarodnika, który tworzy początkowo stadium nazywane splątkiem. Gametofit ma postać wzniosłej ulistnionej łodygi, przytwierdzonej do podłoża chwytnikami. Na szczycie wytwarzana jest plemnia lub rodnia, w której po zapłodnieniu komórki jajowej wyrasta diploidalny sporofit. Jest pokoleniem bezzieleniowym uzależnionym od gametofitu. Najczęściej wyrasta z rodni jako bezlistna łodyżka tzw. trzonek. Na szczycie sporofitu powstaje zarodnia z zarodnikami. Zarodnię okrywa fragment rodni tworząc czepek. Zarodnia przykryta jest wieczkiem, które otwiera się, gdy dojrzeją zarodniki. Zarodniki powstają z tkanki archeosporialnej, której komórki dzielą się mejotycznie. Mchy są pierwszymi organowcami. Wytworzyły łodyżkę i listki o zróżnicowanej budowie anatomicznej.

Od zewnątrz można wyróżnić w łodyżce tkankę okrywającą, korę - tworzą ją owalne komórki pełniące funkcję tkanki mechanicznej i miękiszowej. Centralnie ułożona jest prymitywna wiązka przewodząca.

Cechami przystosowującymi mchy do życia na lądzie są:

obecność chwytników - umożliwia to pobieranie wody z gleby,
obecność liści o dużej powierzchni asymilującej, ułożonych skrętolegle, zwróconych powierzchnią do światła,
utworzenie tkanek (okrywającej, przewodzącej, wzmacniającej),
rozsiewanie zarodników podczas suszy.