Nagłe zasłabnięcia i zachorowania wymagające pierwszej pomocy.

Zalecenia ogólne

> Zapewnić poczucie bezpieczeństwa poszkodowanemu.
> Postępować logicznie, łagodnie i spokojnie.
> Obchodzić się z poszkodowanym łagodnie, ale stanowczo.
> Postępować według maksymy: przede wszystkim nie szkodzić.
> Pamiętać, że niektóre choroby nieuchronnie kończą się śmiercią.

Omdlenia

Charakterystyka
Omdleniem nazywamy kilkuminutową utratę przytomności, która jest spowodowana zaburzeniami w
ukrwieniu mózgu.

Objawy rozpoznanie:
Przyczyną omdleń może być głód, zła wiadomość, ból, strach. Przed omdleniem człowiek uskarża się na
zawroty głowy, osłabienie, a ponadto poci się i blednie. Omdlenie najczęściej występuje w pozycji
siedzącej lub stojącej; gdy człowiek położy się to może zapobiec omdleniu. W wyniku upadku na podłogę
czy ziemię może dojść do urazów mechanicznych. Człowiek, który zemdlał jest nieprzytomny, ma bladą
skórę pokrytą potem, tętno może być słabo wyczuwalne natomiast jest zachowane krążenie i
oddychanie.

Postępowanie przed medyczne:
Człowieka, który zemdlał należy ułożyć na wznak, z nogami uniesionymi ku górze a głową poniżej
tułowia - zapewnia to lepsze ukrwienie mózgu. Należy zapewnić również dostęp świeżego powietrza,
rozluźnić uciskające części odzieży. Najczęściej te zabiegi wystarczają i zemdlony w krótkim czasie
powinien odzyskać przytomność, jeżeli tak się nie dzieje to należy wezwać lekarza. Człowiek po
odzyskaniu przytomności powinien chwilę poleżeć, wstać może dopiero, gdy ma poprawione
samopoczucie i zaróżowioną twarz. Powinien również skonsultować się z lekarzem. Ewentualne
skaleczenia należy opatrzyć.

Udzielanie pierwszej pomocy - omdlenia
Omdlenie, inaczej krótkotrwała utrata przytomności, spowodowane jest przelotnym niedokrwieniem kory mózgowej. Zasadniczą rolę w powstawaniu omdlenia odgrywają bodźce psychiczne, silne wzruszenia i odczucia fizyczne.
Zasadnicze znaczenie w udzielaniu pierwszej pomocy osobie zemdlonej ma ułożenie jej poziomo a nawet uniesienie do góry kończyn, co przyspieszy i nasili prąd krwi płynącej ku mózgowi. Choremu należy rozpiąć kołnierzyk, pasek i inne uciskające części garderoby. Jeśli brak miejsca na położenie chorego należy mu głowę przyciągnąć do kolan.
1) Nie trzeba stawiać zemdlonego na nogi lub sadzać na krześle. Należy poszkodowanego położyć w bezpiecznym miejscu.
2) Nie należy zemdlonego tarmosić, nacierać, bić po twarzy, ani krzyczeć na niego.
3) Nie wolno zemdlonemu podawać żadnych płynów. Można to zrobić dopiero, gdy odzyska przytomność.
Jeżeli w ciągu dwóch minut stan poszkodowanego ułożonego w pozycji poziomej nie ulega poprawie należy wezwać pomoc medyczną.

Utrata przytomności
PRZYTOMNOŚĆ- to całość procesów umożliwiających prawidłowe spostrzeganie, skupienie uwagi i uprzytamnianie sobie wydarzeń.

Przy utracie przytomności spostrzeganie jest zniesione (jak we śnie, różnica polega na tym, że śpiącego można w każdej chwili obudzić podczas gdy nieprzytomnego nawet silne bodźce nie przywracają w ogóle lub tylko w nieznacznym stopniu do przytomności). Świadomość powraca po jakimś czasie- może to być kilka minut, dni, tygodni a nawet lat. Głęboka utrata przytomności określana jest mianem śpiączki (brak reakcji na wszelkie bodźce).

Przy utracie przytomności są zniesione odruchy obronne podświadomie występujące u zdrowego człowieka. Odruchy obronne chronią organizm między innymi przed zachłyśnięciem się pokarmem. W razie braków odruchów obronnych nie działa bodziec kaszlowy i ciało obce może wpaść do tchawicy i wraz z prądem wdychanego powietrza zostać dalej wchłonięte do dróg oddechowych. Najniebezpieczniejsze jest wchłonięcie do drzewa oddechowego wymiocin. Może to spowodować poważne uszkodzenie pęcherzyków płucnych. Dramatyczna sytuacja powstaje po wchłonięciu większych ciał obcych, które zatykają drogi oddechowe i uniemożliwiają wymianę gazową.

Większości przypadków utracie przytomności towarzyszy zwiotczenie mięśni. Może dojść do sytuacji kiedy u leżącego na wznak pacjenta ulega zapadnięciu nasada języka. Zatykając wejście do tchawicy. Wtedy staje się niemożliwa wymiana gazowa. Następuje uduszenie się własnym językiem.
U nieprzytomnego leżącego na wznak może nastąpić wstrzymanie oddechu i udławienie się w wyniku zapadnięcia się nasady języka, co spowoduje jego zgon.
Przy ratowaniu poszkodowanego należy brać pod uwagę przyczynę utraty przytomności.
Przy utracie przytomności spostrzeganie, podobnie jak we śnie, jest zniesione, różnica polega na tym, że śpiącego można w każdej chwili obudzić, podczas gdy nieprzytomnego nawet silne bodźce (optyczne, akustyczne, bólowe) nie przywracają wcale albo bardzo nieznacznie do przytomności.
Przyczyny:
Urazy głowy (bezpośrednie uszkodzenie tkanki mózgowej przez uraz lub cios, wzrost ciśnienia śródczaszkowego na wskutek krwawienia, lub obrzęk mózgu)
Niedostatek tlenu w mózgu (zmniejszona zawartość tlenu we wdychanym powietrzu, zatkanie dróg oddechowych, zaburzenie transportu tlenu przez krew, oraz inne zaburzenia oddechowe)
Zaburzenia przemiany materii ( zaburzenia czynności wątroby i nerek, zbyt wysokie lub zbyt niskie stężenie glukozy we krwi)
Zatrucia
Napady skurczowe pochodzenia mózgowego ( padaczka, skurcze gorączkowe)
Działanie prądu elektrycznego
Udar mózgu
Zator ( brak tlenu w mózgu, wylew)
Nadmierne ochłodzenie organizmu na skutek przebywania w niskich temperaturach
Ogólne wyczerpanie organizmu
Działanie wysokiej temperatury ( udar cieplny- słoneczny, wyczerpanie upałem)
Objawy utraty przytomności:
• nieprzytomny nie reaguje na pytania i nie odpowiada na głośne wołanie (brak możliwości nawiązania kontaktu słownego),
• nieprzytomny nie reaguje normalnie na bodźce bólowe, np. na szczypanie skóry,
• mięśnie są zazwyczaj niesłychanie wiotkie (wyjątek stanowią ataki skurczów) - osoba jest "lejąca".
Czynności ratujące:
• udrażniamy drogi oddechowe,
• sprawdzamy tętno i oddech - w przypadku ich braku reanimujemy,
• co 1 minutę kontrolujemy czynności życiowe, w przypadku kiedy nie uda się przywrócić oddechu natychmiast rozpoczynamy sztuczne oddychanie
• układamy chorego na boku.

Padaczka (epilepsja)

Padaczka jest to przewlekłe zaburzenie pracy mózgu o różnych przyczynach, przebiegające w postaci nawracających napadów drgawkowych. Napady występują samoistnie, ale mogą je wyzwolić: alkohol, niektóre leki, stany gorączkowe.

Objawy charakteryzujące napad padaczki:
• utrata przytomności, padający poszkodowany często doznaje urazu głowy.
• występuje chwilowy bezdech, sinica, źrenice rozszerzają się, ręce są zgięte a nogi sztywnieją.
• po kilkunastu sekundach oddech wraca i następują drgawki całego ciała.
• może nastąpić przygryzienie języka, warg,
• pojawia się piana w ustach.
• często zdarza się bezwiedne oddanie moczu.

Stan ten może trwać do kilku minut.

Pierwsza pomoc w czasie ataku:
• zabezpieczyć głowę poszkodowanego,
• jeżeli szczęki nie są zaciśnięte, wsunąć pomiędzy nie rolkę bandaża, portfel, itp., w taki sposób, aby nie utrudniać wypływu śliny.

po ataku:
• usunąć ślinę i wymiociny z jamy ustnej,
• rozluźnić ciasne części ubrania,
• nie budzić poszkodowanego, ułożyć go w pozycji bezpiecznej.
• kontrolować czynności życiowe,
• zapewnić komfort termiczny i bezwzględny spokój.