0) Opis ogólny Nurek Kartezjusza to popularne doświadczenie ukazujące działanie dwóch podstawowych praw dotyczących płynów : prawa Archimedesa oraz prawa Pascala. 1) Co to jest nurek Kartezjusza i jak wygląda doświadczenie ? Nurek Kartezjusza jest to probówka pływająca pod powierzchnią wody w zamkniętym, ale ściśliwym zbiorniku np. w butelce. Probówka po części wypełniona jest wodą a po części powietrzem. Odwrócona jest otworem w dół. W stanie równowagi probówka unosi się na na wodzie (pływa). Gdy ściśniemy zewnętrzny zbiornik (butelkę) nasz nurek Kartezjusza opada na dno. Gdy z powrotem puścimy butelkę nurek wypływa na wierzch. 2) Prawa rządzące zjawiskiem To zjawisko możemy wyjaśnić w oparciu o dwa prawa : ->> prawo Archimedesa (prawo wyporu hydrostatycznego) "Na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa ciężarowi wypartej wody" ->> prawo Pascala "Jeżeli na płyn, zamknięty w zbiorniku działa wywierane jest ciśnienie zewnętrzne to ciśnienie wewnątrz zbiornika jest wszędzie takie samo" Można powiedzieć, że ten płyn stanowi "przekaźnik" ciśnienia. 3) Wyjaśnienie zjawiska Gdy naciskamy na butelkę, ciśnienie powietrza wewnątrz butelki wzrasta. Zgodnie z prawem Pascala na pęcherzyk powietrza, który jest w probówce, również zostanie wywarte większe ciśnienie. Ponieważ gazy są ściśliwe to powietrze w probówce zmniejsza swoją objętość. Teraz w probówce znajduje się mniej powietrza niż na początku, a więcej wody. Zatem ogólna gęstość naszego nurka wzrosła, a przez to nurek stał się gęstszy od wody i zgodnie z prawem Archimedesa tonie. ściśnięcie butelki ->> ciśnienie wywierane na powietrze wewnątrz butelki wzrasta ->> ciśnienie powietrza w probówce wzrasta ->> powietrze w probówce kurczy się ->> na miejsce powietrza wpływa woda ->> wzrasta gęstość nurka ->> nurek tonie
Nurek Kartezjusza to zjawisko, w którym przedstawiona jest probówka, wypełniona zarówno wodą i powietrzem, pływająca pod powierzchnią wody w zamkniętym zbiorniku, takim jak słoik, czy też butelka. Podczas naciskania na zbiornik ciśnienie w jego wnętrzu wzrasta. W związku z tym zwiększa się tam ilość wody, a zmniejsza się ilość powietrza. Zjawisko to przyczynia się do wzrostu objętości samego nurka (przerost jej nad wodą) i zatopienia go.