Policja
Instytucja policji- jest to umundurowana oraz uzbrojona formacja służąca społeczeństwu , powołana do zapewnienia bezpieczeństwa oraz utrzymania porządku publicznego . Na mocy Ustawy zo policji z dnia 6 kwietnia 1990 roku wyróżnia się trzy główne rodzaje służb : *kryminalna , * prewencję , *wspomagającą działalność policji w zakresie logistycznym i technicznym . W policyjnej strukturze funkcjonują również : *policja sądowa , * instytuty badawcze ,* poddziały antyterrorystyczne ,* lotnictwa ,* ośrodki szkoleniowe i szkoły Policyjne (między innymi Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie). Przełożonym wszystkich funkcjonariuszy jest komendantem głównym policji , podlegający ministrowi spraw wewnętrznych . Zadania policji – do nich należą : *ochrona życia , zdrowia i mienia ludzi , * dbałość o bezpieczeństwo i porządek publiczny , * kontrola ruchu drogowego ,* zapobieganie przestępstwom , wykroczeniom , zjawiskom kryminalnym ,* wykrywanie przestępstw i wykroczeń, ściganie ich sprawców , * kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych , związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach ogólnego użytku , * gromadzeni , przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych , * prowadzenie baz danych z informacją o DNA oraz Systemu Informacyjnego Schengen, * nadzór nad strażnikami gminnymi (miejskimi)i innymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi , *zabezpieczenie imprez masowych , zgromadzeń publicznych i protestów społecznych , * współpraca z policjantami innych krajów i organizacji międzynarodowymi . Policja wykonuje również różne czynności na polecenie sądu , prokuratury ,administracji państwowej i samorządu terytorialnego . Działalność i uprawnienia policji- w celu rozpoznania oraz wykrywania przestępstw i wykroczeń , a także zapobiegania im policjanci wykonują czynności : * operacyjno-rozpoznawcze , np. wywiad , obserwacja ,*dochodzeniowo- śledcze , na przykład wykrywanie i ujęcie sprawcy , zebranie , zabezpieczanie oraz utrwalanie dowodów.*administracyjno – porządkowe , na przykład kontrola przestrzegania przepisów porządkowych . Ponadto w zakresie określonym ustawami policjanci działają na polecenie sadów , prokuratury , organów administracji państwowej praz samorządów terytorialnych . Mają przy tym obowiązek respektowania godności ludzkiej . Ich najważniejsze uprawnienia to : * legitymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości , * zatrzymanie ludzi stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla życia , zdrowia lub mienia innych , * przeprowadzanie kontroli osobistych , przeglądania bagaży i ładunku w portach , na dworcach , w środkach transportu , * obserwowanie i rejestrowanie zdarzeń w miejscach ogólnego użytku, a w określonych sytuacjach także utrwalanie towarzyszących im dźwięków, * zatrzymywanie sprawców przemocy w rodzinie stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego . Przystępując do wymienionych wyżej działań , policjant jest zobowiązany podać swój stopień , imię i nazwisko (w sposób umożliwiających odnotowanie danych ), a także podstawę prawną i przyczynę podjęcia interwencji. Powinien też informować dana osobę oprawie złożenia we właściwej prokuraturze na sposób przeprowadzenia tych czynności . Oprócz policji prawo zatrzymania ludzi przysługuje również Straży Granicznej , Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego , Służbie Celnej , Centralnemu Biurze Antykorupcyjnemu oraz innym organom wymienionym w przepisach (na przykład inspektorom i pracownikom kontroli skarbowej) W sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych podejrzanych zatrzymuje Żandarmeria Wojskowa. Straż pożarna – walka z pożarami i klęskami żywiołowymi , pomoc w czasie kolizji i wypadków samochodowych . Straż miejska – pilnowanie porządku w miejscach publicznych , czuwanie nad prawidłowością ruchu drogowego , współdziałanie w zakresie ochrony porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych . Straż Graniczna –ochrona granic państwowych na lądzie i morzu , kontrola ruchu granicznego , zwalczanie przestępczości związanych z przekraczania granic , kontrolowanie legalności wykonywania pracy .