Powstanie listopadowe

Powstanie listopadowe – polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło 29 listopada 1830 roku, a zakończyło się w październiku 1831 roku. Jak wynika z ostatnio odkrytych dokumentów, rosyjskie służby specjalne od początku wiedziały o planach jego wybuchu – fakt ten może wpłynąć na ocenę powstania przez historyków.


Powstanie Listopadowe

Przyczyny wybuchu:
a)dążenia powstańcze tkwiące w Kr. Polskim, związane z łamaniem zasad konstytucji i ograniczeniem autonomii Królestwa przez carat,
b)wiadomości napływające z Zachodu o ruchach wolnościowych,
c)manifestacje patriotyczne,
d)wieści o rewolucji lipcowej we Francji,
e)przygotowanie interwencji przez cara przeciw Rosji i uczestniczących w niej wojskach polskich,
f)groźba wykrycia spisku wśród młodych kadetów pod wodzą Piotra Wysockiego.

Przebieg-kalendarium:
a) 29/30.XI.1830r.-wybuch powstania w Warszawie pod dowództwem poruczników: P. Wysockiego (poł. część miasta), P. Urbańskiego(Pół.), J. Zalewskiego (centrum),
b)stacjonowanie w Warszawie oddziałów polskich w liczbie 10 tys. i rosyjskich w sile 6 tys.,
c)pożar browaru na Solcu-sygnałem rozpoczynającym powstanie,
d)nieudany atak na Belweder-ucieczka ks. Konstantego,
e)przerwanie wykładów przez P. Wysockiego w Szk. Podchorążych i wezwanie młodych oficerów do walki,
f)krótka, zwycięska potyczka z oddziałem ros. i marsz do centrum na Arsenał, g)lud Warszawy zdobywa Arsenał łomami i siekierami,
h)chaos, dezorganizacja panująca na ulicach stolicy-dramat,
i)opracowanie przez Radę Administracyjną(W. Sobolewski, Ks. Drucki-Lubecki, ks .A. Czartoryski, J.U. Niemcewicz, J. Lelewel, gen. J. Chłopicki) odezwy do warszawskiego ludu wzywającej do ładu i porządku ,
j)Grudzień 1830-walka o utrzymanie powstania między R.Administracyjną zwalczającą powstańców, a młodymi oficerami popierającymi powstanie,
k)gen. J. Chłopicki - dowódcą wojsk polskich stacjonujących w Warszawie, l)wycofanie się ks. Konstantego i jego wojsk ze stolicy na mocy porozumienia, ł)1.XII.1830r.-utworzenie Tow. Patriotycznego, w którego skład wchodzili: prezes J. Lelewel, M. Mochnacki, Ks. Bronikowski, T. Krępowicki, J.L. Żukowski. Głównym celem Towarzystwa było niedopuszczenie do upadku powstania przez władz polskie,
m)3.XII.1830r.-przekształcenie się Rady Administracyjnej w Rząd Tymczasowy. Zlikwidowanie Tow. Patriotycznego przez margrabiego Al. Wielopolskiego,
n)5.XII.1830r.-gen. J. Chłopicki zostaje dyktatorem,
o)rozmowy delegacji polskiej z carem w sprawie: respektowania konstytucji, zakazu stacjonowania wojsk carskich w Kr., przyłączenie Litwy, Wołynia i Podola do Kr. POWSTANIE LISTOPADOWE OKAZAŁO SIĘ WALKĄ O KONSTYTUCJĘ, A NIE O NIEPODLEGŁOŚĆ,
p)18.XII.1830r.-sejm ogłasza powstanie narodowe,
r)18.XII - 18.I.1831r.-dyktatura Chłopickiego - jej tragizm, brak podjęcia przygotowań do walki, zaopatrzenia żołnierzy w żywność i broń,
s)18.I.1831r.-zrzeczenie się przez J. Chłopickiego dyktatury w związku z odmową przez cara rokowań z powstańcami, powołanie ks. Michała Radziwiłła, t)25.I.1831r.-Powstanie II-Tow. Patriotycznego - zorganizowania manifestacji ku czci dekabrystów, przegłosowanie przez sejm - detronizacji cara Mikołaja I, objęcie władzy przez 5-osobowy Rząd Narodowy (Ks. Czartoryski, St. Barzykowski, T. Morawski, W. Niemojewski, J. Lelewel)

WOJNA POLSKO-ROSYJSKA: LUTY-WRZESIEŃ 1831R.
a)luty 1831r.-przekroczenie granic Kr. Polskiego przez liczącą ponad 100 tys. żołnierzy ros. armię dowodzoną przez Iwana Dybicza, cel strategiczny Dybicza to: marsz w kierunku Warszawy, opanowanie do końca lutego stolicy, natychmiastową likwidacją powstania.
b)14.II.1831r.-bitwa pod Stoczkiem. Oddziały gen. J. Dwernickiego odnoszą zwycięstwo nad dywizją gen. Ros. Gejsmara.
c)17.II.1831r.-bitwa pod Dobrem. Płk. J. Skrzynecki w 5-cio godz. walce zatrzymuje pochód wojsk ros. pod dow. Gen. Rosena na Warszawę. d)19.II.1831r.-krwawe walki pod Wawrem. Gen. J. Żymirski oraz P. Szembek toczą bój z korpusem gen. Pahlena i Rosena.
e)20.II1831r.-uchwała sejmu przyznająca pensje rannym żołnierzom i podoficerom oraz wdowom po poległych.
f)25.II.1831r.-bitwa pod Grochowem tocząca się ze zmiennym szczęściem. Dowodzili armią polską: Ks. Radziwiłł - de facto gen. Chłopicki, który został ciężko ranny. Oddziały polskie wycofały się na Pragę.
g)26.II.1831r.-gen. J. Skrzynecki wybrany przez sejm naczelnym wodzem. Szefem sztabu zostaje gen. W. Chrzanowski, a kwatermistrzem gen. J. Prądzyński. Jan Krukowiecki obejmuje stanowisko gubernatora stolicy, wojska carskie wycofują się z Kr.
h)3.III.1831r.-korpus Dwernickiego zajmuje Lublin i Zamość. Wojska rosyjskie kierują się w stronę ujścia Wieprzy do Wisły, wykonując w ten sposób manewr przejścia Wisły i zaatakowania Warszawy od południa.
i)30/31.III.1831r.-oddz. Polskie niszczą pod Wawrem 30 marca oddz. Gejsmara i zwyciężają pod Dembem Wielkim 31 marca korpus Rosena.
j)10.IV.1831r.-zwycięska bitwa oddz. polskich pod dow. gen. I. Prądzyńskiego pod Iganiami.
k)12-19.V.1831r.-plan ofensywy w kier. płn-wsch gen. Prądzyńskiego rozbicia gwardii ros. skupionych pod Śniadowem, zostaje udaremniony przez kunktatorstwo Skrzyneckiego.
l)26.V.1831r.-klęska wojsk polskich pod Ostrołęką z winy Skrzyneckiego, który dał się zaskoczyć siłom rosyjskim. Kolejna szansa została zmarnowana. ł)4.VII.1831r.-wojska carskie pod dow. feldmarszałka Iwana Paskiewicza kierują się na Pułtusk i Płock.
m)13.VII.1831r.-oddziały polskie na Litwie pod dow. Giełguda i Dezyderego Chłopowskiego przekraczają granicę pruską i składają broń. n)10/11.VIII.1831r.-Tow. Patriotyczne ogłasza 58-pytań zawierających zarzuty pod adresem naczelnego wodza - Skrzyneckiego. Sejm usuwa wodza ze stanowiska. Na jego miejsce powołuje gen. H. Dembińskiego, który także nie podjął działań zaczepnych.
o)15.VIII.1831r.-zamieszki w Warszawie. Lud wtargnął do więzienia na Zamku i powiesił więźniów posądzonych o zdradę. Śmierć gen. Jankowskiego. Kolejnymi wodzami zostali: gen. K. Małachowski i prezes Rządu Narodowego gen. J. Krukowiecki. Dąży on do porozumienia z Paskiewiczem, kapitulacji powstania oraz rozwiązania Tow. Patriotycznego. Skierowanie 20 tys. polskich żołnierzy pod dow. Girolamo Ramorino na Lubelszczyznę.
p)6.IX.1831r.-Atak Paskiewicza na Warszawę od strony Woli. Giną gen. Julian Ordon i gen. Józef Sowiński - obrońca Woli.
r)8.IX,1831r.-kapitulacja Warszawy. Małachowski podpisuje akt kapitulacji, a sejm i rząd z prezesem B. Niemojewskim opuszczają stolicę. Zaczęła się agonia, brak łączności między oddziałami.
s)5.X.1831r.-wojsko polskie wraz z 20 tys. ludzi i ostatnim wodzem powstania listopadowego Gen. Maciejem Rybińskim przekracza granicę pruską pod Brodnicą i składa broń. Kapituluje 9.X Modlin i 21.X Zamość.

Przyczyny upadku powstania listopadowego:
a)brak poparcia przez chłopów, którzy wówczas stanowili większość polskiego społeczeństwo jak również przez mniejszość narodową niemiecko-żydowską, nigdy nie opowiadającą się za wolnością oraz suwerennością Polski.
b)brak jednomyślności w prowadzeniu strategii walki prze przywódców powstania.
c)całkowity brak jedności podczas posiedzeń sejmu - ścieranie się tendencji konserwatywno - lewicowych odnośnie prowadzenia walki.
d)brak wiary w powodzenie powstania, szybkie szukanie różnych dróg do jego zakończenia. Skoro wielkiemu Napoleonowi nie udało się pokonać Rosji przy tylu sprzymierzeńcach, to co tu mówić o małej Polsce.
e)podjęcie walki przy nierównym uzbrojeniu i liczbie wojsk (200 tys. żołnierzy ros. przeciw 100 tys. polskich).

Skutki Powstania Listopadowego:
a)ramy życia narodowego po upadku powstania uległy olbrzymiemu ograniczeniu.
b)car Mikołaj I unieważnił Konstytucję i wprowadził tzw. Statut Organiczny, pozostawiający Radę Stanu i Radę Administracyjną.
c)Statut Organiczny gwarantował wolność wyznania i ograniczoną nietykalność osobistą.
d) Kr. Polskie straciło: sejm, rząd, armię i stanowiło nierozdzielną część Rosji . e)ogłoszono stan wyjątkowy trwający do 1914r.
f)wszystkie przestępstwa polityczne podlegały sądom wojskowym. g)mianowanie przez cara feldmarszałka I. Paskiewicza namiestnikiem Kr. Polskiego oraz nadanie mu tytułu książęcego z racji zdobyci Warszawy w 1831r.
h)na terenie Kr. Polskiego stacjonowała 100 tys. armia ros.
i)skonfiskowano majątki uczestników powstania i przekazano na rzecz Rosji, całe rodziny szlacheckie wysiedlano w głąb Rosji lub odebrano im szlachectwo za ostoję polskości.
j)zbudowano Cytadelę, gdzie w X pawilonie więziono więźniów politycznych skazywanych na ciężkie roboty przez Komisję Śledczą.
k)wprowadzono w 1837r. podział na gubernię systemem rosyjskim, od 1847r. zaczął obowiązywać rosyjski kodeks karny.
l)używano w/g nakazu rubli zamiast złotówek.
ł)zamknięto wyższe uczelnie: U. Warszawski i Wileński - młodzież musiała studiować na uczelniach ros.
m)zawieszono działalność Tow. Przyjaciół Nauk.
n)rozpoczęto bezwzględną walkę z Kościołem rzymskokatolickim. Ograniczając funkcjonowanie szkół zakonnych, rozwiązano prawie wszystkie klasztory. o)1839r.-zlikwidowano Kościół greckokatolicki włączając go do prawosławnego, dzięki metropolicie kijowskim Józefie Siemaszko.
p)klęska gospodarcza Kr. Pol. Po upadku powstania polegała na *wprowadzeniu nowej taryfy celnej - towary rosyjskie sprowadzane do Kr. miały niskie cła, a polskie do Rosji wysokie do 16%,*ucierpiał przemysł włókienniczy w Żyrardowie i Łodzi, *rozpoczęto oczynszowanie chłopów co spowodowało zróżnicowanie wsi - ci, którym brakowało na czynsz tracili swoje gospodarstwa i powiększali plebs miejski.
r)ale wybudowano w latach 1845-48 - tzw. Kolej Warszawsko-Wiedeńską. Łączyła ona Warszawę- Częstochowę -Kraków-Wrocław i Wiedeń.

Dodaj swoją odpowiedź
Historia

Powstanie Listopadowe

Powstanie listopadowe

Rok 1830 zapowiadał się źle dla gospodarki Królestwa Polskiego. Słabe zbiory spowodowały wzrost cen artykułów rolnych, drastycznie spadł eksport sukna oraz wydobycie górnicze, a co za tym idzie produkcja hut...

Język angielski

1.Czy powstanie styczniowe było ważne dla Polaków? 2.Czy powstanie listopadowe było ważne dla polaków? 3.Jak przebiegało powstanie styczniowe? (w skrócie) 4.Jak przebiegało powstanie listopadowe? (w skrócie) PROSZĘ O SZYBKĄ ODPOWIEDŹ ;)

1.Czy powstanie styczniowe było ważne dla Polaków? 2.Czy powstanie listopadowe było ważne dla polaków? 3.Jak przebiegało powstanie styczniowe? (w skrócie) 4.Jak przebiegało powstanie listopadowe? (w skrócie) PROSZĘ O SZYBKĄ ODPOWIEDŹ ;)...

Historia

Powstanie listopadowe i jego znaczenie

Rok 1830 zapowiadał się źle dla gospodarki Królestwa Polskiego. Zły stan zbiorów spowodował drożyznę, znacznie skurczył się eksport, spadła produkcja hutniczo-górnicza. Bezrobocie i postępujące podwyżki cen spowodowały zamęt wśró...

Historia

Powstanie listopadowe

Sytuacja przed powstaniem

Królestwo Polskie utworzone w 1815 roku było połączone unią personalną z panującą w Cesarstwie Rosyjskim dynastią Romanowów. Car był równocześnie koronowany w Warszawie na króla polskiego, a nadana pr...

Historia

Powstanie Listopadowe

POWSTANIE LISTOPADOWE 1830–31, powstanie nar. przeciw Rosji, rozpoczęte 29 XI 1830, zakończone X 1831. objęło tereny zaboru rosyjskiego, uzyskało pomoc z pozostałych zaborów. Powstanie listopadowe wybuchło na fali europejskich ruchów rewo...