Ciemna materia - referat

Ciemna materia – materia nie emitująca światła, ale znana przez swoje efekty grawitacyjne. Została zaakceptowana przez większość (ale nie przez wszystkich) astronomów w latach 80. i 90. XX wieku na podstawie dowodów obserwacji zachowania galaktyk.[1]
Do 2006 r. jej istnienie było tylko hipotezą, aczkolwiek istniały pośrednie przesłanki obserwacyjne wskazujące na jej prawdopodobne istnienie. Hipotezy te sugerowały, że materia ta nie świeci tak, jak gwiazdy i nie wywiera ciśnienia.
Zgodnie ze współczesnymi hipotezami, materia ta występuje w całym Wszechświecie, zarówno w przestrzeni międzygwiezdnej wewnątrz galaktyk jak i między galaktykami. Istnieją hipotezy twierdzące, że masa tej materii wielokrotnie przewyższa masę materii "widzialnej". Obecnie przyjmuje się, że ilość ciemnej materii we Wszechświecie jest ok. 4-5 razy większa od ilości materii jasnej. Zgadzałoby się to z przewidywaniami teorii inflacyjnej powstania Wszechświata. Trwają próby zbadania budowy ciemnej materii.

Historia i argumenty obserwacyjno-eksperymentalne [edytuj]
Na jej istnienie wskazywały początkowo wyłącznie oddziaływania grawitacyjnie, co powodowało, że bardzo trudno było dowieść jej istnienia na drodze obserwacji lub eksperymentu. Jej istnienie zostało zaproponowane, aby wytłumaczyć niektóre zjawiska występujące we Wszechświecie, nie do końca zgodne z wcześniej zaproponowanymi teoriami.
W latach 70. i 80. XX wieku liczne obserwacje, zwłaszcza krzywych rotacji galaktyk dowiodły, że masa obserwowanej materii we Wszechświecie jest niewystarczająca, aby wytłumaczyć istniejące siły grawitacji w galaktykach, jak i pomiędzy nimi. Uważa się, że wokół każdej galaktyki znajduje się halo o średnicy kilkunastokrotnie większej od średnicy galaktyki. Halo to ma być zbudowane z ciemnej materii. Tłumaczyłoby to stabilność dysków galaktyk spiralnych oraz ruch ich gwiazd zewnętrznych.
To doprowadziło do idei, iż 90% materii we Wszechświecie jest niebarionową ciemną materią. Założenie, że Wszechświat złożony jest jedynie z materii barionowej prowadziło do sprzeczności z obserwacjami. Początkowo, termin materia ciemna był bardzo kontrowersyjny, gdyż sprawiał wrażenie typowej hipotezy stworzonej ad-hoc. Do dziś nie ma dowodów eksperymentalnych na istnienie cząstek (taonów), z których powinna teoretycznie być zbudowana ciemna materia. W przygotowaniu są eksperymenty mające za zadanie wykrycie tego rodzaju cząstek.[3].