Referat na temat Sztuki Chinskiej

Imperium chińskie, obejmujące Chiny oraz części wielu innych krajów, a zwłaszcza Mongolii, rozciąga się na obszarze trochę mniejszym niż Europa. Kraj jest górzysty, lecz liczne rzeki zawsze ułatwiały komunikację i przyczyniały się do rozwoju rolnictwa. Doskonałe porty morskie rozwinęły żeglugę i umożliwiły rozszerzenie kontaktów z innymi krajami, przede wszystkim z Mezopotamią i Indiami, skąd przyszły do Chin niektóre formy architektoniczne, np. pagody.

Bogactwa soli, miedzi i cyny sprawiły, że Chiny od początku swej historii były krajem zasobnym. Złoża glinki kaolinowej umożliwiły wynalazek porcelany, sławnej na całym świecie.

Wbrew rozpowszechnionemu mniemaniu o niezależności kultury chińskiej od reszty świata, tak nie było. W ciągu swej długiej historii Chiny utrzymywały kontakt morski i lądowy z Azją środkową, Indiami, Mezopotamia, skąd przenikały do Chin formy kultury i sztuki. I na odwrót, może nawet w większym stopniu, z Chin szły w daleki świat odkrycia i szerzył się wpływ kultury chińskiej.
Artyści chińscy tworzyli piękne dzieła w porcelanie, złocie, jadeicie, lace, drzewie, kamieniach. Te dzieła sztuki rozsławiły Chiny na całym świecie.
Sztuka chińska nawet w swych najsubtelniejszych dziełach podlega tym samym prawom, jasnym i zrozumiałym, jeśli oprzeć się na formie, nie na mistyce, legendach, ikonografii, języku. I wtedy cała świetność, wielkość sztuki chińskiej występuje! Jej oryginalność i jej czar.
Rozwój sztuki chińskiej poznajemy coraz dokładniej dzięki zwyczajowi wyposażania grobów w najróżniejsze przedmioty oraz figury ludzi i zwierząt. Grobowce chińskie stanowią najważniejsze odkrycia archeologiczne XX stulecia. Groby i przedmioty w nich znajdujące się pochodzą z 1 tysiąclecia p.n.e. i 1 tysiąclecia n.e.

Z początkiem lat siedemdziesiątych władze Chin zorganizowały wielką, objazdową wystawę kultury i sztuki chińskiej, którą pokazano w kilku społecznych miastach Europy i Ameryki. Sensacją na niej były odkrycia dokonane w ostatnich trzydziestu latach: dwa groby królewskie z prowincji Hopei. W grobach znaleziono blisko trzy tysiące naczyń, brązów, wyrobów z laki i rzeźb. Najdziwniejsze były szaty pogrzebowe wykonane z płytek jadeitu. W jednym z grobów znaleziono zwłoki markizy Tai , które były nienaruszone przez czas, dzięki przechowywaniu ich w płynie fermentacyjnym zmieszanym z rtęcią i szczelnemu zamknięciu w kilku sarkofagach oraz izolacji węglem drzewnym. Bardzo ważne w historii Chin było odkrycie w owych grobach traktatów z przed dwóch tysięcy lat.
Jak doszło na kontynencie chińskim do wysokiej kultury plemion rolniczych, do ich zjednoczenia się, skąd wzięły swą organizację państwową, religijną, kto nauczył je wynalazku broni, ceramiki, koła, pozostaje do dziś zagadką. Historycy skłonni są przypuszczać, że znajomość ceramiki i metali rozwinęła się w Chinach i na Dalekim Wschodzie samoistnie, podobnie jak w Mezopotamii, Anatolii, Egipcie i w tym samym czasie, tj. drugim tysiącleciu p.n.e.

Ceramika nosi cechy kultury Jangszao. W roku 1974 archeolodzy chińscy dokonali odkrycia koło Czeng Czu najwcześniejszej osady. Znaleziono tam wiele przedmiotów ceramicznych i wyrobów przemysłu artystycznego.
W północnych Chinach znajdowane są w grobowcach malowane urny z początku drugiego tysiąclecia p.n.e. Zdobione są płynnymi spiralami o starannym rysunku i silnym poczuciu rytmu. Geometria i rytm będą odtąd towarzyszyć sztuce chińskiej w ciągu czterech tysięcy lat.
Te okazy ceramiki chińskiej znane są pod nazwą czerwonej ceramiki Jangszao. Są to urny , których formy wskazują przybycie z Zachodu pod koniec neolitu ludów idących od granic Azji i Europy. Podobnie zdobione naczynia znajdowane są również na Ukrainie, a także w dolinie Indusu. Wykonane z czerwonej gliny za pomocą wolno obracającego koła, zdobione są na brzuścu spiralnymi pasami. Ozdoby te miały jakieś znaczenie dotąd nie wytłumaczone, zapewne magiczne.

Następny okres (od 1500 r.) dynastii Szang cechuje używanie obrzędowych naczyń, zwanych pu, o kształcie waz z podstawą, szerokim brzuścem i otworem zamiast szyi. Nie wiemy, do czego były używane, zapewne jako naczynia na wino ryżowe, mięsiwa czy zboże. Dary przeznaczone były dla zmarłego, dla jego przodków lub dla bogów czy duchów natury. Tak zdają się przynajmniej wskazywać napisy. Ornamenty geometryczne na brzuścu mają nie tylko znaczenie zdobnicze, lecz również są dowodem kultów animalistycznych i mistycznej wiary w siły przyrody.

W 1 tysiącleciu p n e powstaje słynny mur chiński, rozciągający się na północy kraju, od Korei na zachód, skąd wiecznie uderzały fale najeźdźców. Nie powstał od razu ani na podstawie jednego planu. Jego budowę rozpoczął cesarz Szy Huang-ti. Obecna jego forma pochodzi z 16 w. Zbudowany jest z dwóch ścian, wewnątrz wypełnionych ziemią i kamieniami. Wieże strażnicze rozstawione są nieregularnie. Górą wieńczą mur blanki oraz biegnie droga szeroka na 5 metrów.

Osobnym typem świątyni chińskiej jest pagoda czyli wysoka wieża, silnie wystającymi dachami na wiele pięter. Pagody przyszły do Chin z Indii, zapewne w pierwszym tysiącleciu n.e. Pagoda chińska o wielu dachach posiada dziś znaczenie bardziej świeckie niż sakralne. W połączeniu z chińskimi ołtarzami pagody powstały jako wieże służące wyznawcom Buddy do przechowywania relikwii.
Obecnie pagody nie muszą być związane z buddyzmem. Bywają przez Chińczyków poświęcone wpływom kosmicznych sił, a także są stawiane w ogrodach jako ozdoby krajobrazu. Budowane są z drzewa, kamienia, cegły i ozdobione żywymi kolorami. Ich wysokość dochodzi do stu metrów.
Z chińskich świątyń należy wymienić jeszcze świątynię Fo Kuang Su na górze Wut’ai w prowincji Szansi, Wielką i Małą Pagodę Dzikich Gęsi w Si-anie oraz Żelazną Pagodę w Tangjangu.

Chińska architektura podkreśliła w budynku jego nakrycie, czyli dach. Odgrywa on nie tylko rolę konstrukcyjną, ale i zdobniczą, a system jego ciesiołki daje możliwość stosowania swoistych kształtów. W budowlach chińskich dach był wsparty na belkach poziomo leżących na powale; nie przenosiły one ciśnienia dachu na mury; powała uginała się, co z kolei wpłynęło na linię dachu. W ten sposób powstał dach wygięty, który przyjął się powszechnie.

Chcąc zrozumieć Daleki Wschód, świat Tybetu, Mandżurii, Korei, Japonii, a także lądów i wysp Oceanu Spokojnego, trzeba najpierw poznać świat Chin. Ich wpływ cywilizacyjny był bowiem i jest ciągle wielki na Dalekim Wschodzie.