Spółdzielnie.

Spółdzielnia-dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą
Cechy spółdzielni: dobrowolność-oznaczająca, że zarówno wstępowanie, jak i występowanie ze spółdzielni wynikać może jedynie z przekonania o słuszności takiego kroku; nieograniczona liczba członków-oznaczająca, że spółdzielnia jest zrzeszeniem otwartym dla wszystkich, którzy odpowiadają kryteriom określonym w statucie; zmienność funduszu udziałowego-która jest wynikiem zmienności składu osobowego i nieograniczonej liczby członków; prowadzenie działalności gospodarczej, społecznej i oświatowo-kulturalnej- oznaczającej, że spółdzielnie może prowadzić nie tylko działalność ekonomiczną, lecz ma na celu również rozwój intelektualny swych członków.
Założenie spółdzielni-poprzedzone jest określeniem celu i zakresu działania, uchwaleniem statutu spółdzielni. Ustawa określa minimalną liczbę założycieli –10-jeżeli założycielami są osoby fizyczne, 3-jeżeli założycielami są osoby prawne, 5-gdy zakładana jest spółdzielnia produkcji rolnej. Po uchwaleniu statutu założyciele powinni wybrać organy spółdzielni. Ostatnim etapem jest rejestracja. Z momentem wpisu do rejestru spółdzielnia nabywa osobowość prawną.
Przystąpienie do spółdzielni-następuje w drodze złożenia deklaracji przez kandydata i przyjęcia go przez określony w statucie organ.
Prawa członków spółdzielni: członkowie mają czynne i bierne prawo wyborcze do organów spółdzielni, prawo do udziału w walnym zgromadzeniu, prawo do przeglądania sprawozdań oraz rachunku wyników.
Obowiązki członków spółdzielni-wniesienie zadeklarowanych udziałów. Każdy członek musi zadeklarować przynajmniej jeden udział, jeśli statut nie stawia większych wymagań. Każdy z członków zasiadając w jej organach lub biorąc udział w walnym zgromadzeniu, ma tylko jeden głos.
Organy spółdzielni: walne zgromadzenie-jest najwyższym organem spółdzielni. Prawo uczestnictwa w nim ma każdy członek, chyba, że zastąpione jest ono zebraniem przedstawicieli, którego kompetencje są takie same jak walnego zgromadzenia. Do kompetencji natęża: podejmowanie uchwał w kwestiach podstawowych jak: uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej, rozpatrywanie sprawozdań rady, udzielenie absolutorium członkom zarządu, uchwalanie zmian statutu, podejmowanie uchwał w sprawie łączenia, podziału oraz likwidacji spółdzielni; rada nadzorcza-sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni, a w szczególności zarządu. Do zadań rady należy: badanie sprawozdań okresowych oraz finansowych, dokonywanie ocen okresowych wykonania przez spółdzielnię jej zadań, rozpatrywanie skarg oraz odwołań od rady; zarząd-jest organem kierującym działalnością spółdzielni i reprezentującym ja na zewnątrz. Do kompetencji zarządu należy: podejmowanie decyzji we wszystkich sprawach nie zastrzeżonych w statucie lub w ustawie innym organom. Zajmuje się sprawami członkowskimi(z wyjątkiem, gdy zarząd jest jednoosobowy), pracowniczymi, zwoływaniem walnych zgromadzeń.
Źródła finansowania majątku spółdzielni: fundusze własne: fundusze własne, wkładów, celowe: inwestycyjne, socjalne; fundusze obce: kredyt bankowy.
Tryb likwidacji spółdzielni: w drodze połączenia się z inną spółdzielnią; likwidacja spółdzielni-polega na zakończeniu przez spółdzielnię działalności, upłynnieniu jej majątku, zaspokojeniu wierzycieli, zwrocie udziałów i przekazaniu pozostałego majątku na cele wskazane przez walne zgromadzenie. Likwidacje przeprowadza likwidator. Po zakończeniu procedury likwidacyjnej następuje wykreślenie spółdzielni z rejestru, kończące jej byt jako osoby prawnej; upadłość- następuje w razie niewypłacalności.

SPÓŁDZIELNIA I JEJ STATUT

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.
Spółdzielnie dzieli się na grupy, typy i rodzaje. Podstawą podziału spółdzielni na grupy są ich funkcje spełniane w stosunku do członków. Rozróżnia się dwie grupy spółdzielni:
- spółdzielnie użytkowników, to jest spółdzielnie zaspokajające potrzeby gospodarcze członków (świadczące usługi na rzecz członków)
- spółdzielnie wytwórcze (pracy), to jest spółdzielnie zatrudniające członków zarobkowo.
W grupie spółdzielni użytkowników są następujące typy i rodzaje spółdzielni:
a) spółdzielnie handlowe:
- spółdzielnie spożywców
- wiejskie spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu
- rzemieślnicze spółdzielnie zaopatrzenia i zbytu
b) spółdzielnie handlu i przetwórstwa:
- spółdzielnie mleczarskie
- spółdzielnie ogrodnicze
c) spółdzielnie oszczędnościowo- pożyczkowe (banki spółdzielcze)
d) spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego
e) spółdzielnie usług socjalno- kulturalnych i społeczno- wychowawczych, jak :
wydawnicze, turystyczno- wypoczynkowe, zdrowia, uczniowskie.
W grupie spółdzielni wytwórczych występują :
a) rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną i usługami rolniczymi
b) spółdzielnie pracy:
- spółdzielnie pracy produkcyjno- usługowe i usługowe
- spółdzielnie inwalidów
- spółdzielnie przemysłu ludowego i artystycznego
- spółdzielnie transportowe
- chałupnicze spółdzielnie pracy
- młodzieżowe spółdzielnie pracy
- studenckie spółdzielnie usługowo- produkcyjne
- spółdzielnie hodowców.
Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo – kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.
Spółdzielnia prowadzi działalność na podstawie ustawy o prawie spółdzielczym, innych ustaw oraz zarejestrowanego statutu.
Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków.
Statut spółdzielni powinien określać:
a) oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia” lub „spółdzielczy” i podaniem jej siedziby,
b) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania, o ile założono ją na czas określony,
c) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować, termin wnoszenia i zwrotu oraz skutki nie wniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może określać ich górną granicę,
d) prawa i obowiązki członków
e) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykreślania i wykluczania członków,
f) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał,
g) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.