Walka z germanizacją i rusyfikacją

Walka z germanizacją i rusyfikacją

Walka o polskość w zaborze rosyjskim.
Upadek powstania styczniowego zapoczątkował represje rosyjskie w Królestwie Polskim. Ostatecznie zniesiono autonomię Królestwa Polskiego likwidując polskie instytucje rządowe (Radę Stanu, Radę Administracyjną i Sekretariat Stanu Królestwa Polskiego w Petersburgu). Językiem urzędowym stał się język rosyjski. Urząd namiestnika został zastąpiony przez generał - gubernatora wyposażonego w szeroki zakres władzy wojskowej, administracyjnej i policyjnej. Kraj podzielono na 10 guberni i 85 powiatów. Bank Polski stał się kantorem rosyjskiego Banku Państwa, a budżet Królestwa został włączony do budżetu rosyjskiego. Ostatecznym potwierdzeniem likwidacji odrębności ziem Królestwa Polskiego było zastąpienie nazwy Królestwo Polskie nową - Kraj Przywiślański (Nadwiślański) i likwidacja herbu Królestwa z wizerunkiem Orła Białego.

Wprowadzony w 1861 r. stan wojenny ułatwił represje wobec uczestników powstania, którzy byli karani śmiercią lub zesłaniem na Sybir (około 40 tys. osób). Konfiskowano także ich majątki, które były przekazywane w ręce rosyjskie.

Rusyfikacja objęła przede wszystkim polskie szkolnictwo, w którym od 1866 r. wprowadzono obowiązkowe nauczanie historii i geografii w języku rosyjskim. Później język polski stał się nadobowiązkowym (1872), a po roku 1885 język rosyjski stał się językiem wykładowym we wszystkich typach szkół. W ramach rusyfikacji szkolnictwa wyższego zlikwidowano Szkołę Główną w Warszawie i utworzono w jej miejsce uniwersytet rosyjski. System donosicielstwa i nadzoru policyjnego wprowadzony przez kuratora warszawskiego okręgu szkolnego - Aleksandra Apuchtina spowodował wielce wymowne określenie “nocą apuchtinowską” czasu jego działalności.

Represje dotknęły Kościół katolicki, który stał się ostoją polskości i dlatego polskie duchowieństwo katolickie zostało podporządkowane Kolegium Rzymskokatolickiemu w Petersburgu, którego członków mianował car. I, choć papież Pius IX zwolnił biskupów polskich z podległości wobec tej instytucji, wielu z nich aresztowano i wywieziono w głąb Rosji. Ostry terror władze carskie zastosowały wobec unitów (grekokatolicy), których zmuszano do przechodzenia na prawosławie, tłumiąc każdy sprzeciw przy pomocy wojska.
Opór przeciwko rusyfikacji utrudniał brak swobód obywatelskich i polskich instytucji w zaborze rosyjskim. W tej sytuacji ostoją polskości, szczególnie dla warstw ludowych, stał się Kościół katolicki. Zwalczany przez prawosławnych Rosjan, był wyznacznikiem narodowego samookreślenia Polaków. Jednak najważniejszą sprawą stało się upowszechnianie oświaty polskiej

Młodzież zdobywała wiedzę o polskiej historii i literaturze na nielegalnych tajnych kompletach oraz w szkołach prywatnych. Na tajnych kompletach, które ze względów bezpieczeństwa były organizowane w różnych miejscach, wykładali wybitni polscy naukowcy - między innymi: Władysław Smoleński, Jan Władysław Dawid, Wacław Nałkowski. Tajne nauczanie prowadzono również na wsi, a ułatwiało je wydawanie najróżniejszych elementarzy i podręczników szkolnych. Autorem wielu z nich był Konrad Pruszyński, pseudonim Kazimierz Promyk. Nośnikiem polskiej idei narodowej było również prywatne szkolnictwo zawodowe: Szkoła Handlowa założona przez Leopolda Kronenberga i Szkoła Techniczna, której współzałożycielem był Hipolit Wawelberg.

W walkę z rusyfikacją włączyli się czynnie przedstawiciele literatury i sztuki, tworząc ku pokrzepieniu serc. Twórczość Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Elizy Orzeszkowej, Jana Matejki, czy Stanisława Wyspiańskiego kształtowała świadomość narodową i przywiązanie do ojczystej ziemi.

Walka o polskość w zaborze pruskim
Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 r. kanclerz II Rzeszy Otto von Bismarck rozpoczął politykę Kulturkampfu, która była w rzeczywistości walką z wpływami Kościoła katolickiego. Kulturkampf na ziemiach polskich oznaczał walkę z polskością. W jej wyniku na terenie Wielkopolski zamknięto seminarium duchowne, zlikwidowano szkolnictwo zakonne, a arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego i dwóch biskupów skazano na dwa lata więzienia.
Od roku 1876 język niemiecki stał się językiem urzędowym i został wprowadzony do sądownictwa, administracji i szkolnictwa (poza nauczaniem religii). Germanizacja objęła nazwy miast, ulic i nazwisk - Wielkopolska została przemianowana na Provinz Posen. W celu umocnienia niemczyzny na terenach wschodnich Cesarstwa Niemieckiego, w ramach tzw. rugów pruskich, wydalono z Prus ponad 25 tys. Polaków (1885). W latach 1900 -1909 ostatecznie wyrugowano język polski ze szkół, zakazując nauczania religii po polsku.
W 1886 r. stworzono Komisję Kolonizacyjną, która wykupowała polskie majątki i rozdzielała między sprowadzonych w Poznańskie i na Pomorze Niemców. W 1894 r. utworzono Związek Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich (w 1899 r. przemianowany na Niemiecki Związek Kresów Wschodnich), od nazwisk założycieli, tj. F. Hansemanna, H. Kennemanna i F. Tiedemanna, zwany Hakatą. W 1904 r. wprowadzono przepis o specjalnym zezwoleniu na budowę domu, który utrudniał Polakom zakup ziemi. Kolejnym przejawem akcji germanizacyjnej była ustawa z 1908 r. zezwalająca na wywłaszczenie Polaków.

Polityka germanizacyjna napotkała od razu zdecydowane przeciwdziałanie, które miało jeden cel: zachowanie polskości przez wychowanie młodego pokolenia Polaków w duchu narodowym. Najważniejsze miejsce zajmowała działalność oświatowa i kulturalna. Zakładano Towarzystwa Czytelni Ludowych i Towarzystwa Ludowe, które rozwijały sieć polskich bibliotek, prowadziły odczyty i pogadanki o historii Polski. W obronie polskiej mowy i języka utworzono w 1894 r. Towarzystwo Przyjaciół Pouczania się i Opieki nad Dziećmi “Warta”. Członkinie “Warty”, po wprowadzeniu do szkół obowiązkowego języka niemieckiego, rozpoczęły tajne nauczanie w języku ojczystym. Inną formą obrony polskości była działalność utworzonego w 1905 r. stowarzyszenia “Straż”, które przeciwstawiając się Hakacie, przygotowywało teksty polskich sztuk dla teatrzyków amatorskich, broszury przybliżające historię ojczystą i obchody polskich rocznic narodowych. Masowymi organizacjami narodowymi stały się polskie instytucje gospodarcze, spółki, banki i polski system kredytowy, których patronem był ksiądz Piotr Wawrzyniak. Działalność Hipolita Cegielskiego, czy Maksymiliana Jackowskiego utwierdzała opór gospodarczy.

Sytuacja ta dotyczyła również Śląska, Warmii i Mazur, gdzie udało się nie tylko zatrzymać germanizację Polaków, ale również zacząć repolonizację. Dla ludu śląskiego wiara katolicka była tożsama z polską mową, zwyczajami i szkołą. W takim przekonaniu utwierdzała ich działalność Karola Miarki, redaktora “Katolika” i Wojciecha Korfantego, wydawcy “Górnoślązaka”. Podobną rolę na Pomorzu i Mazurach odgrywały “Gazeta Grudziądzka” i “Gazeta Ludowa”. Historyk Wojciech Kętrzyński, autor prac o polskości Pomorza i Mazur, założył Towarzystwo Mazurskiej Inteligencji.

Walka w obronie języka ojczystego i polskiego stanu posiadania nabrała rozgłosu w Europie dzięki sprawie dzieci z Wrześni i wozu Drzymały. Stały się one symbolami polskości i walki o nią dla wszystkich Polaków pod zaborami.

Sytuacja Polaków w Galicji
Odmienna sytuacja panowała na terenie Galicji, gdzie od 1861 r. istniała autonomia i samorząd lokalny w postaci Sejmu Krajowego we Lwowie, a Polak Agenor Gołuchowski był namiestnikiem. Autonomia stwarzała Polakom warunki do legalnej działalności politycznej i rozwoju kultury narodowej. Bez żadnych przeszkód ze strony władz austriackich mogli uroczyście obchodzić wielkie rocznice narodowe, drukować dzieła narodowych wieszczów i studiować w polskich wyższych uczelniach. Dlatego do Galicji przyjeżdżali Polacy z pozostałych zaborów, żeby kształcić się lub schronić przed carską i pruską policją, która ścigała ich za działalność patriotyczną.

Tylko w Galicji istniały polskie wyższe uczelnie: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Politechnika Lwowska, Akademia Rolnicza w Dublanach pod Lwowem i najważniejsza polska instytucja naukowa o charakterze ogólnonarodowym - Akademia Umiejętności - założona w 1872 r. w Krakowie.
Galicja stała się w drugiej połowie XIX wieku głównym ośrodkiem kultury polskiej i polskiego życia narodowego. Tam także Polacy zyskiwali doświadczenie w pracy administracyjnej i działalności parlamentarnej.

Dodaj swoją odpowiedź
Język angielski

WALKA Z GERMANIZACJĄ I RUSYFIKACJĄ

WALKA Z GERMANIZACJĄ I RUSYFIKACJĄ...

Język angielski

WALKA Z GERMANIZACJĄ I RUSYFIKACJĄ

WALKA Z GERMANIZACJĄ I RUSYFIKACJĄ...

Język angielski

Zabory:  pruski austriacki rosyjski Podpunkty do opracowania:  gospodarka kultura i szkolnictwo walka z germanizacją i rusyfikacją zrywy i powstania     Proszę

Zabory:  pruski austriacki rosyjski Podpunkty do opracowania:  gospodarka kultura i szkolnictwo walka z germanizacją i rusyfikacją zrywy i powstania     Proszę...

Język angielski

Walka z rusyfikacją: - - - - - - - - Walka z germanizacją: - - - - - - - - Pilne:)

Walka z rusyfikacją: - - - - - - - - Walka z germanizacją: - - - - - - - - Pilne:)...

Historia

Walka Polaków z rusyfikacją i germanizacją





1. Walka Polaków z germanizacją i rusyfikacją.

1. Kulturkampf.

2. Hakata – Komisja Kolonizacyjna.

3. Trójlojalizm.











Na mocy traktatu wiedeńskiego z...