Mejoza i mitoza

Mejoza – podział jądra komórkowego, w wyniku którego liczba chromosomów w jądrach potomnych zredukowana zostaje do połowy. Obejmuje 2 podziały, następujące jeden po drugim.
Zachodzi podczas tworzenia się komórek rozrodczych u zwierząt lub zarodników u roślin. Zachodzą 2 sprzężone ze sobą podziały.
a) rozpoczyna się wyróżnicowaniem chromosomów z subst. chromatynowej. Wyróżnicowujące się chromosomy są cienkie i długo się nie dzielą. Podobne do siebie chromosomy, chromosomy homologiczne, zbliżają się do siebie i układają parami oraz splatają się. Te pary chromosomów homologicznych noszą nazwę biwalentów
b) chromosomy grubieją i każdy dzieli się na dwie chromatydy (1 biwalent – 4 chromatydy). Biwalenty się rozplątują. Chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona kariokinetycznego, a chromosomy homologiczne leżą naprzeciw siebie. Następnie rozchodzą się całe (podwójne) chromosomy, odciągane przez włókna wrzeciona kariokinetycznego. W nowo tworzących się jądrach znajduje się liczba chromosomów o połowę mniejsza niż w jądrze przed podziałem.
Dwa nowe jądra dzielą się, chromosomy podzielone na chromatydy, grubieją i jak w typowej metafazie, układają się obok siebie w równikowej płaszczyźnie wrzeciona. Wędrówkę ku biegunom odbywają chromatydy i przechodzą kolejne przemiany mejozy. W konsekwencji 2 podziałów mejotycznych powstają 4 jądra o zredukowanej do połowy liczbie chromosomów.

Mitoza – podział jądra komórkowego prowadzący do powstania dwóch jąder potomnych o nie zmienionej liczbie chromosomów.
Składa się z 4 faz:
a) profaza –formują się chromosomy z substancji chromatynowej. Znika błona jądrowa i jąderka
b) metafaza – chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona kariokinetycznego (układ włókienek zbudowanych z mikrotubul). Każdy chromosom jest podzielony podłużnie na 2 identyczne części – chromatydy (pod koniec fazy)
c) anafaza – włókna wrzeciona kariokinetycznego skracają się i odciągają przyczepione do nich połówki chromosomów (chromatydy) do przeciwległych biegunów komórki. Między wędrującymi ku biegunom chromatydami powstaje nowa struktura włóknista, zbudowana także z mikrotubul – wrzeciono cytokinetyczne, odgrywające ważną rolę w podziale cytoplazmy
d) telofaza – chromatydy, teraz już chromosomy potomne, dochodzą do biegunów i tu zachodzi proces tworzenia się nowych jąder. Powstaje błona jądrowa i jąderka, chromosomy rozkręcające się w cieńsze nici budują siateczkę o strukturze sprzed podziału jądra.