Notatka z lekcji Wojny Polsko-Tureckie w XVII wieku.

Po zerwaniu "wieczystego pokoju" Osman II wysłał swe wojska na terytoria Rzeczpospolitej. Armia poslka była słaba i na dodatek dowodzona przez siedemdziecięćioletniego hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Rzeczpospolita poniosła wielką klęskę w bitwie pod Cecorą w 1620 roku, gdzie zginął sam Stanisław Żółkiewski. Polska musiała się przygotować do odparcia inwazji, dlatego na pomoc wezwano oddziały kozacki. Obroną Rzeczypospolitej dowdził Jan Karol Chodkiewicz, zaś po jego śmieci Stanisław Lubomirski. Rzeczpospolita odniosła zwycięstwo w bitwie pod Chocimem 1621 roku i tego samego roku został podpisany pokój z Turcją. Na mocy pokoju Polska rezygnował z wpływów w Mołdawii i Wołoszczyzny oraz powstrzymywała się od najazdów kozackich, zaś Turcja powstrzymywała się od najazdów tatarskich. Turcja w 1672 roku zaatakowała Rzeczpospolitą. Ogólnie do wojny byliśmy nie przygotowani, Turcy zdobyli twierdzę w Kamieńcu Podolskim i wkroczyli na Ukrainę. 1672 roku był traktat w Buczaczu, gdzie Rzeczpospolita utraciła województwo podolskie, bracławskie i kijowskie, musiała płacić również roczny haracz wysokości 22 tys dukatów. Sejm nałożył wielkie podatki i wielki hetman koronny Jan Sobieski zorganizował armię i zrywając postanowienia traktatu w Buczaczu zaatakował Turków. Odniósł wielkie zwyciestwo w bitwie pod Chocimiem 1973 roku. Dzięki temu zwycięstwo Jan Sobieski został królem Polski. Ataki tureckie ciągle się ponawiały, dlatego najważniejsza byłą obrona kresowej Trembowli i walka o obóz w Żurawinie w latach 1676-78. Po niepowodzeniach tureckich, w końcu podpisali rozejm, jednak na mocy niego Podole było dalej w rękach tureckich. W 1675 roku Jan III Sobieski zawarł porozumienie między Francją i Szwecją przeciwko Brandenburki. Jednak szlachta polska na to się nie zgodziła (tzw. wariant północny) i dążyła do dalszej walki z Turcją o odzyskanie Podola i Ukrainy. Król więc porzucił wariant północny i wrócił do planów antytureckich z Habsburgami. Efektem czego była odsiecz wiedeńska w wrześniu 1683 roku. W bitwie po Wiedniem armia Wielkiego Wezyra Kara Mustafy poniosła klęskę z wojskami chrześcijańskimi, którymi dowodził Jan III Sobieski. Dalsza wojna z Turcją była prowadzona już pod protektoratem Świętej Ligii (Polska, Austria i Wenecja). Tak na prawdę korzyści uzyskali Habsburgowie, którzy po wyparciu Turków z Węgier i Siedmiogrodu zajęli te tereny. Wojna z Turcją została zakończona pokojem w Karłowicach 1699 roku, wtedy Rzeczpospolita odzyskała Ukrainę i Podole. 1686 roku został zawarty pokój Grzymułtowski z Rosją, który stabilizował przebieg wschodniej granicy Rzeczypospolitej.

1665 kazackimi szwedzi ujsciem Radziwiłł kiejdanach Jasneg Gorze podjazdiwa Czarnieckiego 1660 Oliwie inflanty ksiazecych