Praca jako wartość w życiu człowieka (na podstawie literatury od antyku do czasów teraźniejszych)

Na wstepie nalezaloby okreslic czym naprawde jest praca i do czego sluzy w zyciu czlowieka. Slowo praca wg encyklopedii to celowa dzialalnosc czlowieka prowadzaca do wytworzenia dobr materialnych lub kulturalnych. Jest to forma dzialania odgrywajaca szczegolnie wazna role w rozwoju spoleczenstwa. Praca jest srodkiem, ktory zapewnia nam istnienie w dzisiejszym swiecie oraz osiagniecie szacunku, powazania i prestizu. Praca to slowo znaczace tak wiele dla czlowieka, ze na przestrzeni wiekow uroslo do rangi filozofii. „Zadna praca nie hanbi”, „Jaka praca taka placa”-to przyslowia ktore towarzysza nam od wczesnego dziecinstwa. A najbardziej aktualnym przyslowiem dla czasow terazniejszych jest „Cierpliwoscia i praca ludzie sie bogaca”. Terazniejsza mlodziez prace traktuje jako zrodlo zarobkowania. Mlodzi ludzie staja sie materialistami i zapominaja prawdziwa wartosc pracy. Praca jest sensem naszego zycia. Czlowiek jako istota myslaca i tworcza nie moze byc po prostu obserwatorem otaczajacego swiata. Dlatego tworzy zostawiajac po sobie dobra materialne lub kulturalne z ktorych korzystaja przyszle pokolenia.

Praca w literaturze jest ukazywana jako zajmowanie sie czlowieka jakas okreslona dzialalnoscia, poprzez ktora nie tylko osiaga pomnozenia wlasnego dobytku, ale takze powszechnego.
•Z praca spotykamy sie juz od czasow najdawniejszych. Biblia, a konkretnie ksiega rodzaju, ukazuje nam Boga przy pracy.Praca jest dobrze ukazana w przypowiesciach biblijnych. Arka Noego. Noe buduje wraz z synami arke, w ktorej maja sie schronic przez potopem. Wskazowek dotyczacych budowy udzielil mu sam Bog. Wieza Babel. Budowniczowie wiezy babel najpierw przygotowuja materialy do jej budowy nastepnie rozpoczynaja budowe. Bog karze ludzi mieszajac im jezyki, poniewaz przewidywal wynik ich pracy.
•W epoce renesansu tworzyl wybitny polski literat Jan Kochanowski, napisal on utwor p.t. „Piesn swietojanska o Sobotce”.Autor siega do ludowego obrzedu sobotki, ktory przypadal na 23 czerwca (w dzien zrownania dnia z noca), w cyklu 12 piesni przedstawia pochwale zycia na wsi i jej uroki, wskazywal ze jest ona miejscem, gdzie zycie toczy sie harmonijnie. Tu zawsze jest czas na prace, a takze na odpoczynek. Panna w piesni 12 chwali zycie na wsi, przede wszystkim przyjemna prace. Obowiazki gospodarza i gospodyni opisane zostaly malo wyczerpujace i przynoszace zwykla satysfakcje.
•W publicystyce pozytywistycznej pojawily sie dwa najwazniejsze dla tamtego okresu hasla: praca organiczna i praca u podstaw. Praca organiczna. Spoleczenstwo jest to zywy organizm, w ktorym kazdy z jego czlonkow musi byc zdrowy. Swoista „choroba” jednostki powoduje chorobe calosci. Im doskonalsza jednostka tym szczesliwsze jest spoleczenstwo i na odwrot.Praca u podstaw.Byl to program ksztalcenia warstw najubozszych i stojacych na dole „drabiny” spolecznej (tzw. podstaw). Pozytywisci zupelnie inaczej spojrzeli na zagadnienie pracy czlowieka. Wskazali wlasciwa wartosc pracy i korzysci z niej plynace. Praca stala sie celem i dazeniem owczesnego spoleczenstwa. Wszystkie hasla pozytywistyczne znalazly odbicie w literzturze tego okresu.Jednym z przykladow bedzie utwor napisany przez Elize Orzeszkowa „Nad Niemnem”. Autorka chwali taka prace czego dowodem bedzie przytoczona legenda o Janie i Cecylii-pierwszych, ktorzy osiedlili sie nad Niemnem. Ich praca przczynila sie do powstania osady, ktorej zycie zostalo odzwierciadlone w powiesci. Pomiedzy dworem i zasciankiem istnieja roznice majatkowe oraz ich stosunek do pracy. Jako przyklad mozemy wziasc Benedykta Korczynskiego oraz jego syna Witolda. Benedykt poczatowo chcial zrealizowac hasla pracy u podstaw ale zrezygnowal ograniczajac sie utrzymaniem wlasnego majatku. Natomiast Witold typowy pozytywista, dazy do ulepszenia i umocnienia gospodarstwa, pragnie wspolnoty z chlopami. Ma na celu takze nauke chlopow.Jednym z kryterii wartosciowania bohaterow jest ich stosunek do pracy. Orzeszkowa widzi w pracy sens zycia. W swojej powiesci Orzeszkowa skrytykowala arystokracje i ich obojetny poglad na wartosc pracy. Podobna krytyke arystokracji mozemy znalezc w „Lalce” Boleslawa Prusa.Ludzi takich jak Leccy mozna uwazac za pasozytow, ludzi zupelnie bezwartosciowych. Calkowita ich przeciwnoscia jest Stanislaw Wokulski, on dochodzi do fortuny nie tylko dzieki spadkowi po zonie, ale przede wszystkim dzieki pracy wlasnych rak. Bohater znalazl wartosc pracy , umial czerpac z niej korzysci. Nawet juz jako czlowiek bogaty zasiadywal w swoim sklepie do obejrzenia ksiag rachunkowych. Jego dzialalnosc byla pozytywistyczna, pomagala byt najbiedniejszych oraz podnosila poziom gospodarczy kraju. Henryk Sienkiewicz napisal nowele p.t. „Latarnik”, w nim ukazuje on Skawinskiego, tulacza bez ojczyzny ktory pracuje jako latarnik w Aspinwall.Ta praca zakonczyla jego tulaczke po swiecie,wlasnie tu znalazl spokoj. Jednak traci on prace po spedzonej nocy przy czytaniu „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, na skutek tego o skaly rozbija sie okret. Stefan Zeromski napisal utwor „Syzyfowe prace”, sam tylul utworu jest metaforycznym oznaczajacym ciezka, bezsensowa prace. W utworze dotyczy pracy rosyjskich nauczycieli, zmierzajacej do wynarodowienia mlodziezy polskiej. Rusyfikacja nazwana zostala „syzyfowymi pracami” poniewaz nie przynosila zamierzonych skutkow. Uczniowie potrafili sami studiowac dziela polskie i zrozumiec co to znaczy byc Polakiem. Nastepnym jego dzielem sa „ Ludzie bezdomni”, w ktorym ukazuje ludzi pracujacych ponad ludzkie sily i mozliwoscie, w fatalnych warunkach wplywajacych negatywnie na ich zdrowie. Wynagrodzenie jakie otrzymuja nie wystarcza na to aby zapewnic sobie zycie w godziwych warunkach. Tomasz Judym swoja praca ulzyc dole najbiedniejszych , poniewaz nie udaje mu sie tego zrobic w Warszawie i Cisach, postanawia sie poswiecic doli lekarza w Zaglebiu. Jego poswiecenie jest tak wielkie, rezygnuje z zycia osobistego chcac pomoc najbiedniejszym. Powiesc „Noce i dnie” Marii dabrowskiej jest zaliczana do gatunku sag rodzinnych. Jest czesto porownywana do takich wybitnych osiagniec epiki powiesciowej jak „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Tytulowe „dnie” to czas pracy bohaterow. Reprezentantem postawy moralnej samej autorki jest Bogumil Niechcic, bohater typu pozytywistycznego, dla ktorego istotnym sensem zycia jest praca, chec niesienia pomocy innym, wiara w innych ludzi. Tak wiec Bogumil stanowi pewien ideal moralny, pewien wzor osobowy godny nasladowania. Przeciwienstwem Bogumila jest Barbara, stanowiaca jaskrawy kontrast z postacia Bogumila. Najbardziej charakterystyczna cecha Barbary jest „niezgoda na zycie”, bedaca wynikiem niewygaslych nadziei i zawiedzonej milosci. Niezwykle charakterystyczny jest jej lek przed uczestnictwem w zyciu, nieufnosc do ludzi, stale przezywanie porazek i nieszczesc, rodzace „wieczny niepokoj”. Ich corki Agnieszka i Emilka, przejma od rodzicow szacunek do pracy, natomiast syn Tomaszek pozostanie „zlotym mlodziencem”, zyjacym z pieniedzy matki.
• W literaturze lagrowej i lagrowej praca przedstawiona zostala jako sposob na fizyczne i psychiczne zlamanie czlowieka. Niemieckie obozy zaglady i sowieckie obozy pracy wykorzystywaly swoich wiezni, ktorzy umierali z przepracowania i wycieczenia. Nad brama obozu w Oswiecimiu zawieszone bylo haslo,brzmiace ironicznie: „Praca czyni wolnym” ( „Arbeit macht frei” ), najczesciej uwalniala ona od zycia.

Tadeusz Borowski wydał tom opowiadań "Pożegnanie z Marią", w którym zawarł szokujący obraz dnia powszedniego w obozie koncentracyjnym i postawił pytanie o skutki deprawacji człowieka w hitlerowskim systemie masowej zagłady. Jednak opowiadanie, które dało tytuł całemu zbiorowi, nie rozgrywa się w obozie. Opisuje okupacyjne wesele w Warszawie, w cieniu getta, na kilka miesięcy przed jego likwidacją. W beztroskiej zabawie uczestniczą studenci tajnych kursów polonistyki. Żaden z nich nie powstrzyma starej Doktorowej, z trudem wyprowadzonej z getta Żydówki, przed powrotem za mur. Z obojętności, strachu czy też zaniku wyższych uczuć?Borowski, powołując się na własny przykład, stawia przerażającą diagnozę: w obliczu zagrożenia człowiek gotowy jest na wszystko, nawet na przyzwolenie dla systemu sankcjonującego zorganizowaną zbrodnię. Czy teraz, 50 lat po wojnie, okupacyjna proza Tadeusza Borowskiego może jeszcze budzić emocje?

Uogolniajac moge twierdzic, ze praca jest sensem naszego zycia. Praca ma duzy wplyw na rozwoj osobowosci czlowieka. Ksztaltuje rozne postawy, uwrazliwia na jedne sprawy, na inne zobojetnia. Bardzo wazny jest odpowiedni wybor zawodu. Skutkiem nieprzemyslanej decyzji moze byc niechec do pracy, brak zadowolenia, brak sensu zycia.