Ramowy plan prezentacji nt.: "Kochaj bliźniego swego..." - rozważania o tolerancji na podstawie wybranych utworów literackich i filmowych.

Dział II, numer 43
Temat: „Kochaj bliźniego swego” – rozważania o tolerancji na podstawie wybranych utworów literackich i filmowych.

I. Wstęp:
 Określenie problemu: Wyjaśnienie pojęcia tolerancja w odwołaniu do baśni Andersena o brzydkim kaczątku.
 Teza: Wykroczenia przeciwko tolerancji to pogwałcenie ewangelicznego przykazania „Będziesz miłował (…) bliźniego swego jak siebie samego”.
II. Kolejność prezentowanych argumentów:
1. W. Potocki, Kto mocniejszy ten lepszy/O kadukach ariańskich – brak tolerancji religijnej.
• Protest przeciwko prześladowaniu arian (dialog między zwolennikami ich wygnania a obrońcą).
• Utwór obrazujący koniec polskiej tolerancji.
• Prawo silniejszego jako pesymistyczna pointa utworu.
2. J. Ch. Pasek, Pamiętniki (Pan Pasek w Danii - fragment) – ksenofobia jako przyczyna nietolerancji.
• Negatywny stosunek do duńskich obyczajów i kultury, przeświadczenie o wyższości kultury i religii polskiej.
• Arogancja Paska jako przejaw ksenofobii.
3. M. Konopnicka, Mendel Gdański – głos pisarki w sprawie równouprawnienia Żydów.
• Historia Mendla i jego prawo do czucia się Polakiem.
• Atak grupy antysemitów i heroiczna postawa bohatera jako wyraz jego godności i obrona własnej kultury i religii.
• Wymowa pointy utworu: śmierć miłości do miasta (wyobcowanie) zamiast oczekiwanej śmierci Kubusia.
4. A. Parker, Ptasiek – brak akceptacji dla idealisty i marzyciela.
• Fascynacja bohatera życiem ptaków jako przejaw pragnienia wolności i sprzeciw wobec otaczającego zła i niesprawiedliwości.
• Choroba psychiczna jako efekt traumatycznych przeżyć II wojny światowej i jej konsekwencje – odrzucenie i brak akceptacji.
• Ptasiek jako postać tragiczna (idealista i marzyciel skazany na wieczną izolację).
5. M. Forman, Lot nad kukułczym gniazdem – nietolerancja wobec osób chorych psychicznie.
• Przyczyny pobytu McMurphy’ego w szpitalu psychiatrycznym.
• Odnalezienie przez bohatera misji – pomocy pacjentom ubezwłasnowolnionym i pozbawianym ludzkiej godności.
• Śmierć McMurphy’ego jako tragiczna cena za odwagę i poświęcenie w obronie prawa chorych psychicznie do zachowania swego człowieczeństwa.
6. M. Tollin, Radio – nietolerancja wobec ludzi upośledzonych, rasizm.
• Sylwetka Jamesa - czarnoskórego, upośledzonego chłopca i jego izolacja w miasteczku.
• Rola trenera futbolu w przemianie stosunku mieszkańców miasta do głównego bohatera.
III. Wnioski:
 Powodem braku tolerancji dawniej i dziś jest niezgoda na wszelką odmienność.
 Prześladowania religijne i rasowe to najbardziej drastyczny przejaw nietolerancji w dawnej Polsce.
 Współczesnym grzechem przeciwko tolerancji jest odbieranie godności chorym psychicznie i upośledzonym.
IV. Materiały pomocnicze:
- brak