Definicje - Zagadnienia - Psychologia społeczna, wpływ społeczny, facylitacja społeczna, zachamowanie społeczne, samospełniające się proroctwo, poznanie społeczne, schematy, konformizm, informacyjny wpływ społeczny, normy społeczne
I. Czym jest psychologia społeczna?
Definicja psychologii społecznej:
Jest to nauka badająca sposoby, w jakie na ludzkie myśli, uczucia i zachowania wpływa rzeczywista lub wyobrażona obecność innych.
Bezpośrednie próby wywarcia wpływu na zachowania ludzi stanowią główny przedmiot zainteresowań psychologii społecznej.
Nie tylko nasze zachowanie lecz również nasze myśli i uczucia są spowodowane przez innych, wpływ społeczny przybiera wiele form.
Nawet, kiedy ludzie nie są fizycznie obecni pośród nas ciągle wywierają swój wpływ.
Psychologia społeczna bada to jak i dlaczego nasze myśli, uczucia i zachowania są kształtowane przez zewnętrzne środowiska społeczne i co się dzieje gdy jedno z tych oddziaływań pozostajew konflikcie z innym np. młodzi ludzie rozpoczynający naukę stoją przed wyborem (dylematem) czy słuchać racji rodziców czy przekonań innych (rówieśnicy, nauczyciele). Gdy tak się stanie, jak ja sobie z tym poradzę?
II. Jakie są przejawy i mechanizmy wpływu społecznego?
1. Wpływ społeczny - jest to jakakolwiek zmiana wywołana rzeczywistą, bądź wyobrażoną obecnością innych ludzi.
2. Wpływ obecności innych ludzi (przejawy, mechanizmy).
a) facylitacja społeczna - jest to napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonanie zadań opanowanych lecz gorsze wykonanie zadań, których dopiero się uczymy.
b) zachamowanie społeczne - spowolnienie uczenia się, obniżenie poziomu wykonywania zadań w obecności innych, którzy są obecni przy wykonywaniu zadania.
3. Mechanizm facylitacji społecznej:
obecność innych --> pobudzenie --> aktywacja reakcji dominującej --> *gorsze wykonywanie zadań złożonych, nowych *lepsze wykonywanie zadań prostych, znanych.
4. Źródła konfliktów facylitacji i zachamowania społecznego:
- skupienie uwagi na wykonywanym zadaniu
- zwracanie uwagi na innych, którzy są obecni przy wykonywanych zadaniach
facylitacja - przykład - biegi przełajowe, wydawanie książek z wydawnictwa
zachamowanie - przykład - wystąpienie publiczne (recytacjawiersza itp.)
5. Samospełniające się proroctwo:
Jest to zjawisko, które polega na tym, że określone oczekiwania w stosunku do innych osób, samych z siebie lub przyszłych zdarzeń wpływają na zachowanie innych, bądź nas samych, co powoduje spełnienie oczekiwań.
Samospełniające się proroctwo jest zjawiskiem nieświadomym i pojawia się w sposób mimowolny.
Ludzie mają określone oczekiwania dotyczące tej osoby, wpływa na ich postępowanie względem tej osoby.
III. Poznanie społeczne - w jaki sposób myślimyo świecie społecznym.
1. Poznanie społeczne - sposób, w jaki ludzie myślą o sobie samych, świecie społecznym, czyli jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informację społeczną w wydawaniu sądów i podejmowaniu decyzji.
2. Schematy - są to teorie dotyczące rzeczywistośc, struktury poznawcze za pomocą których ludzie organizują swoją wiedzę o świecie według pewnych tematów, silnie wpływają na to, co z otrzymanej informacji zauważyliśmy, o czym myślimy, a później pamiętamy.
3. Konformizm - podstawa bezkrytycznego podporządkowania się normom, wartościom, poglądom obowiązującym w danej grupie społecznej.
4. Informacyjny wpływ społeczny - to wpływ innych ludzi, który prowadzi jednostkę do konformizmu, ponieważ spostrzega ona te osoby jako źródło informacji, dające wskazówki do jej zachowania. Jednostka dostosowuje się, ponieważ wierzy, że cudza interpretacja niejasnej sytuacji jest bardzije poprawna niż jej własna.
* Przyporządkowanie się informacyjnemu wpływowi społecznemu:
a)kiedy sytuacja jest niejasna.
Jeśli jednostka nie jest pewna poprawnej odpowiedzi, właściwego zachowania lub słusznej inei, będzie bardzije otwarta na wpływ innych, Im mniej ma pewności, tym bardzije ufa innym.
b)kiedy inni ludzie są ekspertami.
Zwykle jest tak, ż im większym ekspertem jest dana osoba i im większą ma wiedzę, tym jej zachowanie jest bardzije wartościowe jako wskazówka dla niejasnej sytuacji. Eksperci nie zawsze jednak są rzetenym źródłem informacji. Mogą mieć np.tylko takie same informacje, odnośnie daneg zdarzenia, jak osoba polegająca na ich zdaniu.
c) kiedy sytuacja jest kryzysowa.
Dramatyczna forma informacyjnego wpływu społecznego może pojawi się w czasie kryzysów. Człowiek staje wówczas w obliczu niepokojącej, potencjalnie niebezpiecznej sytuacji i nie ma wystarczającej wiedzy, by na nią zareagować. Może nie wiedzieć co się właściwie wokół dzieje albo jak powinien postąpić. Kiedy zagrożone jest bezpieczeństwo jednostki, uzyskanie informacji staje się konieczne. Wtedy właśnie zachowanie innych bywa jej bogatym źródłem.
IV. Normy społeczne. Potrzeba bycia zaakceptowanym.
1. Normy społeczne.
Podporządkowujemy się normo społecznym tj. ukrytym albo jasno sprecyzowanym regułom grupy, dotyczącym akceptowanych zachowań, wartości i przekonań jej członków. Grupa ma pewne oczekiwania co do zachowania się jej członków, a członkowie o ustalonej pozycji w grupie dostosowują się do tych reguł. Osoby, które tego nie robią są odbierane jako inne, trudne.
2. Normatywny wpływ społeczny (NWS).
Wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu,ponieważ chcemy być przez innych lubiani i akceptowani. Zachowujemy się konformistycznie po to aby być akceptowanym przez innych ludzi i być do nich podobnym, podporządkowujemy się, bo chcemy nadal być członkami grupy i zbierać korzyści, jakie wynikają z przynależności do nich.
3. Cechy NWS.
- presja normatywna zwykle prowadzi do publicznego konformizmu bez udziały prywatnej akceptacji, czyli ludzie naśladują grupę nawet wtedy gdy nie wierzą w to, co robią albo wiedzą, że postępują niewłaściwie
- NWS może się pojawiać gdy nie chcemy narażać na dezaprobatę społeczną nwet ze strony obcych ludzi, których nigdy nie zobaczymy.
4. Formy działania NWS:
- ujawnia się zawsze wtedy, gdy zauważamy, że wyglądamy podobnie do ludzi z pewnej grupy
- "dziwactwo" tzn. pewne rodzaje aktywności albo pewne obiekty mogą nagle stać się popularne (obecnie tzw.emo)
- podporządkowanie się kulturowej definicji atrakcyjności ciała
- zmiany społeczne, które tworzą reuły (nowe) dla akceptowanych społecznie zachowań
5. Norma wzajemności:
Założenie, że inni będą nas traktować w ten sam sposób w jaki my ich traktujemy. np. Jeżeli pomożemy jakiejś osobie to w przyszłości ona pomoże nam.